Do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy wliczyć premię uznaniową, pod warunkiem że faktycznie nie wypłacają jej Państwo za okres niezdolności do pracy. W obliczeniach nie należy uwzględniać wartości abonamentu medycznego.
UZASADNIENIE
Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków z ubezpieczenia społecznego należy ustalać biorąc pod uwagę przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe z okresu ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy (art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej w zw. z art. 92 Kodeksu pracy).
Poza wynagrodzeniem zasadniczym w podstawie należy uwzględniać również inne składniki wynagrodzenia, od których została opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe i które nie przysługują za czas niezdolności do pracy.
O możliwości wliczenia tych dodatkowych składników, np. premii, decyduje ich charakter. Premia uznaniowa stanowi nieobowiązkowy składnik wynagrodzenia zależny od woli pracodawcy, przyznawany bez kategorycznych przesłanek, jakie pracownik powinien spełnić, aby taką premię otrzymać. Jest to rodzaj nagrody, ponieważ jej przyznanie i określenie wysokości jest uzależnione wyłącznie od swobodnej decyzji pracodawcy. W przypadku gdy premia (nagroda) uznaniowa przyjmuje charakter regularnego elementu wynagrodzenia za pracę, traci swoją uznaniowość. Staje się składnikiem, którego otrzymanie zaczyna się ściśle wiązać ze spełnieniem przez pracownika określonych przez pracodawcę konkretnych warunków.
W opisanej sytuacji premia uznaniowa nabrała cech składnika stałego. Jednocześnie w regulaminie wynagradzania brakuje zapisów o zachowaniu prawa do premii za okres niezdolności do pracy. W związku z tym należy przyjąć, że premia nie jest wypłacana za ten okres. Zasadne jest więc włączenie premii uznaniowej do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego.
WAŻNE!
W podstawie wymiaru zasiłku nie należy uwzględniać premii, której przyznanie nie zależy od indywidualnego wkładu pracy pracownika, ale od grupy zatrudnionych, na którą nie wpływa absencja.
Gdyby jednak premię uznaniową wypłacali Państwo również za okresy absencji chorobowej, to mimo braku regulacji płacowych w tym zakresie, takiej premii nie można byłoby przyjąć do podstawy wymiaru zasiłku. Potwierdza to m.in. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca 2008 r. (SK 16/06, Dz.U. z 2008 r. Nr 119, poz. 771).
Jeśli premia jest zmniejszana za okres niezdolności do pracy, np. kwotowo, lub jeśli jest naliczana procentowo od wynagrodzenia zasadniczego należnego za okres faktycznie przepracowany, to należy ją uwzględnić w podstawie wymiaru świadczeń za czas niezdolności do pracy.
PRZYKŁAD
Regulamin wynagradzania spółki stanowi, że pracownicy mają prawo do premii w wysokości od 5% do 30% płacy zasadniczej za czas faktycznie przepracowany. W czasie choroby premia jest liczona od proporcjonalnie zmniejszonej płacy zasadniczej, dlatego należy ją wliczyć do podstawy wymiaru zasiłku (po ewentualnym uzupełnieniu za miesiące, za które pracownik nie otrzymał pełnego wynagrodzenia z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy).
Inaczej jest w przypadku abonamentu medycznego opłacanego za pracownika. Nie należy go wliczać do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, ponieważ jest to składnik wynagrodzenia przysługujący niezależnie od oceny pracy pracownika i bez względu na jego absencję chorobową. Zgodnie z pismem Departamentu Zasiłków ZUS z 22 października 2008 r. (nr 992800/6000/374/ 2008/SKu/10), nie należy uwzględniać składników, które nie są typowymi składnikami wynagrodzenia, ale do których pracownik ma prawo w związku z łączącym go stosunkiem pracy. Są to składniki, które nie zależą od oceny pracy pracownika, a absencja nie ma wpływu na prawo do nich.
Podstawa prawna:
- art. 36, art. 41, art. 42 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512).
Orzecznictwo uzupełniające:
- Podjęcie przez radę nadzorczą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uchwały o przyznaniu premii członkom zarządu nie stanowi przesłanki nabycia prawa do tego świadczenia. (Wyrok Sądu Najwyższego z 29 kwietnia 2005 r., III PK 11/05, OSNP 2005/23/374)
- Uznaniowy charakter nagrody polega na tym, że zarówno przyznanie jej pracownikowi, jak i określenie wysokości nagrody należy do zakresu swobodnego uznania zakładu pracy (Wyrok Sądu Najwyższego z 8 czerwca 1977 r., I PR 175/76)