Mogą Państwo zawrzeć z pracownicą aneks do porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę. Jeżeli umowa o pracę zostanie rozwiązana w dniu porodu, to pracownica będzie miała prawo do zasiłku macierzyńskiego.
UZASADNIENIE
Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy, która urodzi dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego. Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego.
Zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego (np. po rozwiązaniu umowy o pracę), ale tylko wtedy, gdy ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z naruszeniem przepisów prawa, jeżeli zostało to stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu.
WAŻNE!
Tylko wówczas, gdy zatrudnienie ustało w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a pracownicy nie zapewniono innego zatrudnienia, przysługuje jej do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a po porodzie zasiłek macierzyński.
W żadnym innym przypadku pracownica nie ma prawo do zasiłku macierzyńskiego.
Państwo chcą przesunąć termin rozwiązania umowy o pracę wskazany w porozumieniu z pracownicą, która jest w ciąży. Nowa data rozwiązania umowy o pracę to dzień porodu. Ten dzień (dzień porodu) to dla pracownicy równocześnie ostatni dzień ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli podpiszą Państwo z pracownicą aneks do porozumienia i przesuną termin rozwiązania umowy o pracę na dzień porodu, to pracownica uzyska prawo do zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński będzie jej wypłacał ZUS przez okres równy okresowi urlopu macierzyńskiego, jaki przysługiwałby jej, gdyby nadal była zatrudniona.
WAŻNE!
Jeżeli umowa zostaje rozwiązana przed datą porodu, to pracownica nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego.
Prawo pracy nie zabrania rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron z odroczonym terminem rozwiązania takiej umowy. Jednak w analizowanym przypadku datę rozwiązania umowy o pracę chcą Państwo oznaczyć nie jako datę kalendarzową (np. 30 listopada 2009 r.) tylko jako „dzień porodu”. Takie oznaczenie końcowego terminu rozwiązania umowy o pracę jest dopuszczalne. Jest to zdarzenie przyszłe i pewne, zrozumiałe dla obu stron, dające się określić w przyszłości. Znana jest też Państwu i pracownicy przybliżona data porodu. Aby uniknąć wątpliwości przy interpretacji umowy mogą Państwo dookreślić rok rozwiązania umowy o pracę (np. „przypadający w 2009 r. dzień porodu”). Takie doprecyzowanie wskaże, że chodzi o poród związany z obecną ciążą. Taki zapis jest korzystny dla pracownicy, ponieważ dzięki niemu uzyska prawo do zasiłku macierzyńskiego, dlatego nie powinien być kwestionowany np. przez inspektorów pracy.
Natomiast ZUS w określonych przypadkach może uznać takie rozwiązanie umowy o pracę za wyłudzenie świadczenia z ubezpieczeń społecznych. Jednak podczas kontroli ZUS bierze pod uwagę indywidualny przypadek, tzn. bada, czy umowa o pracę nie jest fikcyjna, uwzględnia długość okresu zatrudnienia pracownicy, status i wielkość przedsiębiorcy, przyczynę rozwiązania umowy o pracę. Dopiero po przeanalizowaniu tych elementów, biorąc pod uwagę zwłaszcza długość zatrudnienia pracownicy oraz likwidację stanowiska pracy i konieczność zwolnienia pracownicy przez pracodawcę, a więc działania z inicjatywy pracodawcy, a nie samej pracownicy, ZUS nie powinien kwestionować prawa pracownicy do zasiłku macierzyńskiego.
Podstawa prawna:
- art. 29–30 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).
Orzecznictwo uzupełniające:
- Nie ma przeszkód prawnych do rozwiązania umowy o pracę w drodze porozumienia stron z ustaleniem daty ustania stosunku pracy, nawet znacznie późniejszej niż data zawarcia porozumienia. (Wyrok Sądu Najwyższego z 4 listopada 2004 r., I PK 653/03, OSNP 2005/14/204)