RADA
Tak, pracownik musi zwrócić wypłacony zasiłek chorobowy, jeżeli w czasie korzystania ze zwolnienia lekarskiego wykonywał pracę zarobkową. O tym, czy decyzja ZUS jest słuszna, decydują konkretne okoliczności, np. możliwość udowodnienia przez pracownika, że nie wykonywał działalności w trakcie zwolnienia lekarskiego. Od decyzji ZUS pracownik może odwołać się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
UZASADNIENIE
Osoba ubezpieczona, która w trakcie niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego. Pobrany zasiłek traktuje się w tym przypadku jako świadczenie nienależnie pobrane i osoba, która je otrzymała, jest zobowiązana do jego zwrotu z odsetkami.
Jeżeli ZUS wydał decyzję, w której zobowiązuje pracownika do zwrotu wypłaconego zasiłku, to oznacza, że przeprowadził w tym zakresie postępowanie, które wykazało wykonywanie pracy zarobkowej w ramach jednocześnie prowadzonej działalności gospodarczej. W decyzji ZUS jest uzasadnienie, z którego wynika, jaka jest podstawa pozbawienia pracownika prawa do zasiłku.
W decyzji jest również pouczenie o możliwości i terminie odwołania się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Jeżeli pracownik odwoła się od decyzji, to spór między pracownikiem a ZUS rozstrzygnie sąd pracy i ubezpieczeń. Odwołanie od decyzji wydanej przez oddział ZUS pracownik powinien wnieść na piśmie do tego oddziału ZUS, który wydał decyzję. Natomiast pismo kieruje do sądu i w terminie wskazanym w pouczeniu zawartym w decyzji.
W zakresie pozbawienia osoby ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego w razie stwierdzenia wykonywania w czasie zwolnienia pracy zarobkowej orzecznictwo sądowe jest zróżnicowane i nie z każdego wyroku sądu wynika, że samo zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności pozbawia pracownika prawa do zasiłku chorobowego. Na przykład z wyroku Sądu Najwyższego z 17 stycznia 2002 r. (II UKN 710/00) wynika, że podpisanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych nie może być traktowane jako prowadzenie działalności gospodarczej powodujące utratę prawa do zasiłku chorobowego.
Natomiast w innym orzeczeniu, z 5 kwietnia 2005 r. (I UK 370/04), Sąd Najwyższy uznał, że pracą zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej, jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu przedsiębiorcy i zarazem pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim.
Jak wynika z powyższego, dopiero wyrok sądu może rozstrzygnąć słuszność decyzji ZUS albo pracownika, który jest zobowiązany do zwrotu zasiłku.
Podstawa prawna
- art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).