Prowadzący od 1997 roku jednoosobowo firmę grafik (Marek Cz.), mimo że powinien opłacać składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, nie czynił tego. Obowiązku tego nie wykonywał w sposób ciągły, gdyż w okresie od stycznia 1999 r. do czerwca 2003 r. zgłosił do ZUS, na specjalnych formularzach, prawie 100 kilkunastodniowych przerw w wykonywaniu działalności.
W 2004 roku ZUS zażądał od ubezpieczonego zapłaty składek, których nie opłacał w czasie, jak twierdził, zawieszenia działalności. Sąd, w obu instancjach, uznał to żądanie za zasadne. Stwierdził, że działalność gospodarczą prowadzi się w sposób zorganizowany i ciągły, co wyklucza możliwość jej zawieszenia.
Ubezpieczony zaskarżył to orzeczenie skargą kasacyjną, w której argumentował, iż w okresach, w których nie wykonywał działalności, nie podlegał obowiązkowi ubezpieczenia. Ponadto Marek Cz. podkreślał, że osoba podejmująca działalność gospodarczą nie jest zobowiązana do jej stałego prowadzenia.
Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną. W uzasadnieniu wskazał, że obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku osób prowadzących działalność pozarolniczą trwa od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) określająca zasady ubezpieczenia osoby prowadzącej własną firmę nie zna pojęcia zawieszenia działalności. Takim pojęciem nie posługuje się też ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.).
Sąd podkreślił, że przedsiębiorca, rozpoczynając działalność, powinien liczyć się z ryzykiem braku płynności finansowej, choroby czy braku zleceń. Zaznaczył też, że dopóki nie nastąpi wykreślenie działalności gospodarczej z ewidencji, należy domniemywać, że działalność jest prowadzona i trzeba płacić składki. Jedynym sposobem zniesienia tego obowiązku jest udowodnienie, że w danym okresie działalność nie była faktycznie prowadzona.
Sygn. akt I UK 300/06
Maria Sankowska