Od 1 maja br. obowiązują nowe przepisy prawa wspólnotowego dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (rozporządzenie nr 883/2004 wraz z aktami wykonawczymi). W związku z tym wprowadzono również nowe zaświadczenie o ustawodawstwie właściwym – tj. druk A1. Druk ten nie był gotowy od 1 maja br., dlatego do czasu jego opracowania ZUS nadal wydawał poświadczenia na drukach E101.
ZUS przestał stosować dotychczasowy formularz E101, a od 23 lipca br. zaczął stosować A1. Formularz ten, po poświadczeniu przez ZUS, ma takie samo znaczenie jak formularz E101. ZUS potwierdza w nim, że wskazana osoba podlega wyłącznie polskim przepisom z zakresu zabezpieczenia społecznego. W konsekwencji poświadczony formularz A1 jest obecnie podstawą do zwolnienia takiej osoby z podlegania przepisom ubezpieczeniowym państwa, do którego osoba ta została wysłana do pracy lub udała się, by prowadzić tam własną działalność gospodarczą.
WAŻNE!
Począwszy od 23 lipca 2010 r. wniosek o poświadczenie kontynuacji ubezpieczeń w Polsce podczas oddelegowania należy składać na druku A1.
W przypadku gdy do ZUS został złożony formularz E101 przed datą wprowadzenia A1, zostanie on przez ZUS poświadczony.
Formularz A1 wypełnia sam zainteresowany. Formularz ten jest skonstruowany nieco inaczej niż E101, ale trzeba do niego wpisać w zasadzie takie same informacje. Zatem chodzi o podanie m.in.:
- danych osoby, której zwolnienie dotyczy,
- okresu pracy za granicą,
- adresu pracy za granicą,
- adresu pracodawcy wysyłającego w Polsce lub adresu, pod którym prowadzący działalność w Polsce zarejestrował siedzibę.
Pewną różnicę stanowi to, że w formularzu A1 status prawny osoby w nim wymienionej nie jest określony przez artykuły rozporządzenia nr 883/2004, lecz zastosowano formę opisową – np. „oddelegowany pracownik najemny”, „osoba oddelegowana pracująca na własny rachunek”, „pracownik wykonujący pracę najemną w dwóch lub w kilku państwach członkowskich” itd. Jest to pewne ułatwienie, gdyż nie wymaga od osoby występującej o poświadczenie formularza znajomości przepisu, który w jej przypadku będzie zastosowany.
Zasadniczo w formularzu A1 należy wskazać adres miejsca pracy za granicą. Jeżeli jednak praca jest wykonywana we wszystkich państwach UE – dotyczy to przede wszystkim kierowców – ZUS dopuszcza wpisanie tylko sformułowania „wszystkie kraje UE”. Zasadą jest jednak, aby adres pracy za granicą był precyzyjny.
Pracodawca wysyłający składa w ZUS 4 egzemplarze formularza A1 dla każdego wysyłanego pracownika. Natomiast osoba prowadząca działalność, która przenosi tę działalność za granicę – 3 egzemplarze. Do formularza należy dołączyć wniosek według wzoru opracowanego przez ZUS. Występując o poświadczenie formularza A1 nie trzeba składać innych dokumentów, jednak należy być przygotowanym na to, że ZUS może ich zażądać (np. dokumentów na potwierdzenie zatrudnienia). Termin poświadczenia formularza A1, co do zasady, wynosi 7 dni.
Podstawa prawna
- art. 19 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE L 284/1 z 30 października 2009 r.).