Tak, powinni Państwo jako płatnik składek dokonać zgłoszenia żony pracownika do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Podlega ona temu ubezpieczeniu jako członek rodziny osoby ubezpieczonej, gdyż ten tytuł ma pierwszeństwo przed podleganiem ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pobierania świadczenia pielęgnacyjnego. Pracownik powinien złożyć Państwu wniosek o zgłoszenie żony do tego ubezpieczenia, a Państwo muszą ją następnie zgłosić do ZUS przez złożenie formularza ZUS ZCNA (zgłoszenie danych o członkach rodziny do celów ubezpieczenia zdrowotnego).
Świadczenie pielęgnacyjne jest świadczeniem pieniężnym, o które mogą się ubiegać osoby rezygnujące z zatrudnienia w celu podjęcia opieki nad poważnie niepełnosprawnym członkiem rodziny. Przysługuje ono:
- matce albo ojcu,
- osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny (z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności),
- opiekunowi faktycznemu dziecka,
- osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, w przypadku gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki,
jeżeli ze względu na konieczność sprawowania stałej lub długotrwałej opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny nie podejmują zatrudnienia bądź z niego rezygnują (art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych).
Wraz z wypłatą świadczenia za świadczeniobiorcę są odprowadzane składki emerytalno-rentowe, które – opłacane przez odpowiedni okres – umożliwią mu nabycie uprawnień emerytalnych w co najmniej minimalnej wysokości. Składki te opłaca wójt, burmistrz lub prezydent miasta, przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) odpowiednio 20-letniego przez kobietę i 25-letniego przez mężczyznę – nie dłużej jednak niż przez 20 lat. Od 1 stycznia 2013 r., ze względu na wydłużenie stażu niezbędnego do uzyskania minimalnej emerytury (do 25 lat dla obu płci), odpowiedniemu wydłużeniu ulegnie również okres obowiązkowego opłacania składek emerytalno-rentowych za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne.
WAŻNE!
Od 2013 r. okres opłacania składek przez samorząd nadal ma zapewniać ubezpieczonemu prawo do emerytury w co najmniej minimalnej wysokości, dlatego okres opłacania składek emerytalno-rentowych za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne będzie ulegał stopniowemu wydłużeniu.
Osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, o ile nie posiadają innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego (art. 66 ust. 1 pkt 28 ustawy zdrowotnej). Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego obejmuje okres od dnia przyznania świadczenia do dnia utraty prawa do jego pobierania (art. 73 pkt 10 ustawy zdrowotnej). Obowiązek zgłoszenia świadczeniobiorcy spoczywa na wójcie, burmistrzu lub prezydencie miasta (art. 75 ust. 11 ustawy zdrowotnej).
Osoba, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, jest zobowiązana zgłosić do tego ubezpieczenia członków rodziny, którzy po zgłoszeniu uzyskują prawo do świadczeń zdrowotnych (art. 67 ust. 3 ustawy zdrowotnej). Za członków rodziny uważane są następujące osoby:
- dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
- małżonek,
- wstępni, pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
Posiadanie statusu członka rodziny w pewnych sytuacjach ma pierwszeństwo przed innymi tytułami do podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Przypadki, w których status członka rodziny osoby ubezpieczonej zwalnia z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego osoby posiadającej własny tytuł do ubezpieczeń, zostały wskazane w art. 66 ust. 2 ustawy zdrowotnej. Będzie tak m.in. w przypadku osoby pobierającej świadczenie pielęgnacyjne. Osoba taka nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu otrzymywania tego świadczenia, jeżeli jednocześnie posiada status członka rodziny osoby ubezpieczonej. Powinna zatem zostać zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny. Nie dotyczy to sytuacji, w której wobec małżonków prawomocnym wyrokiem sądu została orzeczona separacja (art. 66 ust. 3 ustawy zdrowotnej).
PRZYKŁAD
Barbara K. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Jej mąż Jacek K. zrezygnował z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym synem i z tego tytułu otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Barbara K. powinna zgłosić swojego męża do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny. Zgłoszenia powinna dokonać u swojego pracodawcy, a pracodawca, jako płatnik składek, zgłasza do ZUS wskazaną przez pracownicę osobę na druku ZUS ZCNA.
PRZYKŁAD
Mirosław W. podlega ubezpieczeniom ze stosunku pracy. Do ubezpieczenia zdrowotnego zgłosił także swoją żonę Annę W., która pobiera świadczenie pielęgnacyjne. Małżonkowie od 2 lat pozostają w separacji (wyrok sądu w tej sprawie uprawomocni się 21 sierpnia 2012 r.). Od tego dnia Anna W. powinna zostać zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż od uprawomocnienia się wyroku nie może być już zgłaszana do tego ubezpieczenia przez swojego męża. Za wyrejestrowanie Anny W. z ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu bycia członkiem rodziny odpowiada pracodawca Mirosława W.
Podstawa prawna:
- art. 17 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, ze zm.),
- art. 5 pkt 3, art. 66 ust. 1 pkt 28, art. 66 ust. 2 i ust. 3, art. 67 ust. 3, art. 73 pkt 10, art. 75 ust. 11 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.).