Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniu wypadkowemu oraz zdrowotnemu. Obowiązek ten powstaje od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.
Osoby wykonujące jedną z wymienionych umów nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu. Do tego ubezpieczenia mogą przystąpić dobrowolnie, zgłaszając w tej sprawie wniosek płatnikowi składek. Płatnik dokonuje zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego składając dokument ZUS ZUA. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku zleceniobiorcy, jeżeli zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy. W pozostałych sytuacjach objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.
Polecamy serwis: Jak odwołać się od decyzji ZUS w sprawie emerytury lub renty
Ubezpieczenie chorobowe ustaje:
- od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym został złożony wniosek lub
- od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tej osoby. W przypadku tego ubezpieczenia nie ma zastosowania ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek do 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe w danym miesiącu nie może być jednak wyższa od 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.
Sposób ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (i na ubezpieczenie chorobowe) zleceniobiorców zależy od tego, czy w umowie zlecenia określono odpłatność za jej wykonywanie prowizyjnie lub kwotowo (w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej), czy w innej formie. W pierwszym przypadku podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu wykonywania tej umowy. Jeśli odpłatność za jej wykonanie została ustalona w innej formie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Wówczas za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. Jeśli zatem osoba, podlegająca ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od początku miesiąca, przystąpi w trakcie tego miesiąca do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, nie należy zmniejszać podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe.
PRZYKŁAD
Firma zawarła umowę zlecenia od 7 grudnia 2013 r. z osobą, której nie zatrudnia w ramach umowy o pracę. Osoba ta nie posiada innego tytułu do ubezpieczeń. Od tego dnia płatnik składek zgłosił zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, wypadkowego oraz zdrowotnego. W umowie nie określono wynagrodzenia ani kwotowo, ani prowizyjnie. Od 19 grudnia 2013 r., na wniosek ubezpieczonego, firma zgłosiła go do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (a tym samym również na ubezpieczenie chorobowe) płatnik powinien podzielić kwotę minimalnego wynagrodzenia (1600 zł) przez 31 dni i pomnożyć przez 25 dni, tj.: 1600 zł : 31 dni x 25 dni = 1290,32 zł. Od wyliczonej w ten sposób podstawy zleceniodawca powinien również opłacić składkę na ubezpieczenie chorobowe.
Zadaj pytanie: Forum Kadry
Podstawa prawna:
- art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 18 ust. 3, ust. 7 i ust. 9, art. 20, art. 36 ust. 1 i ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 983
- załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów – Dz.U. Nr 186, poz. 1444; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1101