Pracownica zatrudniona na dwóch etatach ma prawo do zasiłku macierzyńskiego z każdego stosunku pracy. W okresie pobierania zasiłku nie podlega ubezpieczeniom z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Tytułem do jej ubezpieczeń emerytalnego i rentowych jest pobieranie zasiłku macierzyńskiego z dwóch tytułów. Mają Państwo obowiązek rozliczać za nią składki z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.
UZASADNIENIE
Osoba, która przebywa na urlopie wychowawczym, podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a także ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeśli nie ma prawa do renty lub emerytury i nie ma innych tytułów do tych ubezpieczeń niż urlop wychowawczy. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2011 r. – 1386 zł), która jest proporcjonalnie zmniejszana, jeśli pracownik podlega ubezpieczeniom z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym krócej niż miesiąc. Z kolei podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest kwota świadczenia pielęgnacyjnego (obecnie 520 zł). Składki na te ubezpieczenia finansuje budżet państwa za pośrednictwem ZUS.
Jeśli ta sama osoba pracuje równolegle na podstawie dwóch lub większej liczby umów o pracę (u kilku pracodawców lub w tej samej firmie) i korzysta z urlopu wychowawczego ze wszystkich tych umów, nie zmieniają się zasady ustalania podstawy wymiaru składek na jej ubezpieczenia. Dla ułatwienia przyjęto zasadę, że składki na ubezpieczenia takiej osoby rozliczane są przez jednego płatnika – wskazanego przez pracownika.
Inaczej jest z zasiłkiem macierzyńskim. Pobieranie zasiłku macierzyńskiego również jest tytułem do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, ale pobierający zasiłek nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu (jednak w okresie prawa do zasiłku ma prawo do świadczeń zdrowotnych). Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osoby pobierającej zasiłek macierzyński są finansowane przez budżet państwa za pośrednictwem ZUS. Obowiązek rozliczania składek ciąży natomiast na:
- pracodawcy – jeśli to on wypłaca zasiłek macierzyński,
- ZUS – jeśli zasiłek wypłaca ZUS.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński jest jednak ustalana inaczej niż z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym. Stanowi ją kwota zasiłku macierzyńskiego wypłaconego w danym miesiącu. Osoba, która jest zatrudniona u kilku pracodawców, ma natomiast prawo do zasiłku macierzyńskiego z tytułu każdej umowy. Prawo do zasiłku przysługuje bowiem z każdego tytułu, z którego osoba podlega ubezpieczeniu chorobowemu.
WAŻNE!
Osoba, która podlega ubezpieczeniu chorobowemu z kilku tytułów, ma prawo do zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa z każdego tytułu.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje również pracownicy, która urodzi kolejne dziecko w okresie przebywania na urlopie wychowawczym. Nie przysługuje jej co prawda urlop macierzyński, ale ustawa zasiłkowa przewiduje prawo do zasiłku macierzyńskiego nie tylko w razie urodzenia dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego, ale także w okresie urlopu wychowawczego (który jest przerwą w ubezpieczeniu chorobowym).
W razie urodzenia dziecka w czasie urlopu wychowawczego zasiłek macierzyński przysługuje jednak przez okres skrócony o 2 tygodnie, tj. przez 18, 29, 31, 33 lub 35 tygodni liczonych od dnia porodu (jeżeli pełny okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego mieści się w ramach udzielonego urlopu wychowawczego). Nie należy stosować tego skrócenia, jeśli pełny wymiar urlopu macierzyńskiego choćby częściowo wykracza poza wymiar udzielonego urlopu wychowawczego. Zasiłek macierzyński przysługuje wówczas w pełnym wymiarze (odpowiednio 20, 31, 33, 35 lub 37 tygodni liczonych od dnia porodu).
Państwa pracownica, która urodziła dziecko w czasie urlopu wychowawczego, uzyskała prawo do zasiłku macierzyńskiego i z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z każdej umowy, z której pobiera ten zasiłek. Państwa firma będzie jej wypłacać ten zasiłek, w związku z czym ma obowiązek rozliczać od niego składki w raporcie ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczeń 12 40 xx.
Jeśli zasiłek macierzyński za lipiec br. wypłacą Państwo pracownicy w lipcu br., to za ten miesiąc należy za nią złożyć trzy raporty:
- ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx i kodem przerwy 121 (na okres od 1 do 11 lipca 2011 r.),
- ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx i kodem świadczenia 311 (na okres od 12 do 31 lipca 2011 r.),
- ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 40 xx, rozliczając w nim składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty zasiłku macierzyńskiego wypłaconego w tym miesiącu (od kwoty brutto).
Drugi pracodawca będzie musiał rozliczyć za pracownicę składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne za okres od 1 do 11 lipca br. z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym i za okres od 12 do 31 lipca br. z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego pod warunkiem, że jest płatnikiem zasiłków.
Podstawa prawna
- art. 4 pkt 2 lit. a, art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 9 ust. 6, art. 13 pkt 13, art. 16 ust. 8, art. 17 ust. 2a, art. 18 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 16 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 237, poz. 1654),
- art. 66 ust. 1 pkt 32, art. 67 ust. 6, art. 81 ust. 8 pkt 10 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),
- art. 180 § 1, art. 184, art. 186 § 1 Kodeksu pracy,
- art. 29 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 i ust. 5 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz.U. Nr 186, poz. 1444 ze zm.).