Kto jest uprawniony do państwowej emerytury w Wielkiej Brytanii i ile ona wynosi?
Państwowa emerytura w Wielkiej Brytanii wynosi teraz 9 110 funtów rocznie (ok. 45 550 zł). To stosunkowo niski dochód jak na miejscowe warunki, gdzie przeciętna roczna pensja za pracę na pełny etat to 35 243 funty (ok. 176 215 zł). Warunkiem otrzymania państwowej emerytury w pełnej wysokości jest co najmniej 35 lat pracy. Dla pracujących krócej emerytura jest proporcjonalnie niższa. Minimalny wiek emerytalny to obecnie 66 lat.
Polecamy: PPK dla pracownika
Kiedy Brytyjczycy uruchomili program planów emerytalnych z automatycznym zapisem i dlaczego?
Ten program ruszył u nas w 2012 roku po wielu analizach, na podstawie specjalnej ustawy. Powody, dla których go uruchomiliśmy, są podobne jak w innych rozwiniętych gospodarkach. Zmiany demograficzne i dłuższy czas życia powodują ogromne niedobory w systemach emerytalnych. Można je częściowo zmniejszyć właśnie poprzez wzrost oszczędności emerytalnych. Do roku 2050 nawet 25% Brytyjczyków będzie mieć ponad 65 lat, a to oznacza ogromne obciążenie państwowego systemu emerytalnego oraz ludzi pracujących.
Malcolm Goodwin, dyrektor odpowiedzialny za plany kapitałowe w Aviva UK
Jakie są obecne poziomy wpłat do brytyjskich PPK – i jak zmieniały się one w czasie?
Minimalne wpłaty do PPK były u nas stopniowo podnoszone. W 2012 roku wystartowaliśmy z poziomu 1% wynagrodzenia po stronie pracodawcy i 2% po stronie pracownika. Od 2019 roku minimalna wpłata pracodawcy to 3%, a pracownika 5%.
Państwo wspiera pracodawców, pozwalając im zaliczyć swoje wpłaty do kosztów uzyskania przychodu. Pracownicy również korzystają z ulgi podatkowej, polegającej na tym, że 20% ich wpłat jest odliczane od podatku dochodowego. Oznacza to, że efektywnie pracownik płaci 4% swojego wynagrodzenia, a 1% to „bonus podatkowy”.
Czy uczestnicy brytyjskich planów kapitałowych mogą dokonać częściowych wypłat np. jako wkład własny na mieszkanie lub w razie poważnej choroby?
Tylko w przypadku ciężkiej choroby, która uniemożliwia pracę. W innej sytuacji uczestnik nie może sięgnąć po zgromadzone w planie pieniądze przed 55. rokiem życia. Wyjątkiem jest tylko praca w zawodzie “chronionym”, w którym normalnie kończy się aktywność wcześniej, jak na przykład sportowcy.
Czy pracownicy w wieku 55+ składają wniosek o przystąpienie do PPK (jak w Polsce), czy są automatycznie zapisywani do programu?
W Wielkiej Brytanii automatyczny zapis dotyczy wszystkich pracowników od 22 do 75. roku życia. Wyjątkiem są tylko osoby starsze, które wciąż są aktywne zawodowo. Automatycznemu zapisowi podlegają pracownicy zarabiający rocznie co najmniej 10 tys. funtów (50 tys. zł). Jeśli zarabiają mniej, mogą uczestniczyć w planie na swój wniosek.
Czy poziom partycypacji jest powodem do zmartwienia w Wielkiej Brytanii?
Przed uruchomieniem programu w publicznej debacie wyrażano u nas wątpliwości, czy poziom partycypacji przekroczy 50%. Jednak gdy program ruszył, najpierw w największych firmach, potem w średnich i małych, partycypacja okazała się wyższa, i dalej rosła. Obecnie w planach uczestniczy 90% lub więcej pracowników dużych firm i ponad 80% zatrudnionych w mniejszych przedsiębiorstwach.
Co przekonało brytyjskich pracowników do udziału w planach?
Pozytywną rolę odegrały kampanie informacyjne, przeprowadzone na dużą skalę przez rząd, jak również działania instytucji finansowych i samych pracodawców. Cześć społeczeństwa miała już uświadomioną potrzebę oszczędzania na emeryturę, niektórych przekonały wpłaty pracodawców, inni zachowali się biernie i po prostu zostali. Dobre wyniki inwestycyjne i rosnące salda rachunków uczestników stopniowo przekonały niektórych sceptyków.
Ilu pracodawców zmienia instytucje finansowe prowadzące plany – i dlaczego?
Teraz co roku ok. 5% firm prowadzących plany kapitałowe zmienia instytucje finansowe. Powstał więc istotny “rynek wtórny” i my jako Aviva UK korzystamy z tego, umacniając naszą pozycję lidera. Głównym powodem zmiany instytucji finansowej jest jakość obsługi klienta i wsparcia dla pracodawców. Zakładam, że podobnie może być w Polsce, gdyż pracodawcy i pracownicy wymagają niezawodnego serwisu, głównie online. Warto więc przy wyborze partnera do PPK od razu zwrócić uwagę, czy zapewnia wysoką jakość obsługi, w tym przez narzędzia internetowe.
Bardzo dziękuję za rozmowę i przybliżenie programu długoterminowego oszczędzania funkcjonującego w Wielkiej Brytanii.