Dnia 19 listopada 2018 roku Prezydent podpisał Ustawę z dnia 4 października 2018 roku o Pracowniczych Planach Kapitałowych (Dz.U. 2018 poz. 2215; dalej jako „ustawa”), z dniem jej obowiązywania do 1 stycznia 2019 roku. Tuż przed wprowadzeniem Pracowniczych Planów Kapitałowych w pierwszych podmiotach, została podpisana nowela ustawy, która m.in. poszerzyła katalog osób uprawnionych do oszczędzania w Pracowniczych Planów Kapitałowych.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF
Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców
Czym jest PPK?
Pracowniczy Plan Kapitałowy (dalej jako „PPK”, „Program”) jest dobrowolnym, powszechnym, długoterminowym i prywatnym systemem oszczędzania. Umożliwia on gromadzenie oszczędności, które wypłacane będą uczestnikowi po jego przejściu na emeryturę.
Oszczędzanie w PPK jest możliwe dla wszystkich zatrudnionych płacących składki na ZUS, również dla pracowników, którzy są na urlopach wychowawczych lub pobierają zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Rozszerzony katalog osób uprawnionych wprowadziła nowela ustawy o PPK, tj. Ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy – Prawo bankowe.
Zgromadzone środki będą stanowiły prywatną własność uczestnika Programu i zostaną mu wypłacone po osiągnięciu przez niego 60 roku życia (brak rozróżnienia wieku ze względu na płeć).
Efektem uszczuplenia comiesięcznej pensji, uczestnik PPK będzie miał możliwość zwiększyć wysokość świadczeń, na których będzie opierał swój budżet domowy po przejściu na emeryturę.
Jak przystąpić do PPK i jak z niego zrezygnować?
Do Programu automatycznie zostaną włączeni zatrudnieni w wielu 18-54 lata, natomiast osoby, które ukończyły 55 rok życia a chcące uczestniczyć w Programie, zobowiązane będą do złożenia wniosku o przystąpienie do PPK (w tym przypadku nie obowiązuje automatyczny zapis). Wyjątkiem są także pracownicy, którzy ukończyli 70 rok życia, gdyż oni, nawet po złożeniu wniosku, nie będą mogli oszczędzać w ramach PPK.
Włączony do Programu pracownik będzie miał możliwość z niego zrezygnować. W sytuacji, gdy uczestnik PPK podejmie decyzję o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, zobowiązany będzie do złożenie pisemnej deklaracji u pracodawcy. Obowiązek jej składania będzie musiał wypełniać co cztery lata. Dlaczego? Deklaracja rezygnacji z oszczędzania z PPK nie jest ostateczna. Co cztery lata pracodawca będzie miał obowiązek informowania zatrudnionego pracownika, który złożył wcześniej deklarację o rezygnacji z uczestnictwa w Programie, o ponownym dokonywaniu wpłat. Oznacza to, że jeśli uczestnik Programu będzie chciał zrezygnować z uczestnictwa PPK, to systematycznie co cztery lata będzie zobowiązany składać stosowną deklarację. Jednocześnie uczestnik PPK, który zrezygnował z udziału w Programie, w każdym momencie będzie mógł ponownie do niego przystąpić.
W ramach funkcjonowania Programu przewidziano zawieranie dwóch rodzajów umów:
- umowy o zarządzanie PPK (stronami tej umowy będą podmiot zatrudniający oraz instytucja finansowa),
- umowy o prowadzenie PPK (stronami tej umowy będą osoba zatrudniona oraz instytucja finansowa).
Przy czym w/w instytucjami finansowymi są: fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny lub zakład ubezpieczeń.
Obowiązek pracodawcy - terminy
Pracodawcy będą mieli obowiązek tworzyć PPK dla wszystkich osób zatrudnionych. Obowiązek zawierania umów o zarządzanie PPK będzie wprowadzany stopniowo. Liczba zatrudnionych osób decyduje o dacie utworzenia Pracowniczego Planu Kapitałowego w tych podmiotach.
W zależności od liczby zatrudnionych określono następujące termin:
- dla podmiotów zatrudniających co najmniej 250 osób (stan zatrudnienia na dzień 31.12.2018 r.) - od 01.07.2019 r.
- dla podmiotów zatrudniających co najmniej 50 osób (stan zatrudnienia na dzień 30.06.2019 r.) - od 01.01.2020 r.
- dla podmiotów zatrudniających co najmniej 20 osób (stan zatrudnienia na dzień 31.12.2019 r.) - od 01.07.2020 r.
- dla pozostałych podmiotów oraz osób zatrudnionych w jednostkach sektora finansów publicznych- od 01.01.2021 r.
Wysokość wpłat
Co do zasady podmiot zatrudniający oraz uczestnik Programu finansują wpłaty podstawowe z własnych środków. Mogą oni również zadeklarować finansowanie wpłat dodatkowych. Zarówno wpłaty podstawowe jak i dodatkowe określane są procentowo od wysokości wynagrodzenia (brutto) zatrudnionego.
Wpłata podstawowa finansowana przez podmiot zatrudniający wynosi 1,5% wynagrodzenia. Dodatkowo pracodawca może zadeklarować dokonywanie wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5% wysokości wynagrodzenia pracownika. Przy czym zaznaczyć należy, że podmiot zatrudniający może zmienić wysokość wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z jej dokonywania.
Wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK wynosi co do zasady 2% wysokości wynagrodzenia. Zadeklarowana natomiast wpłata dodatkowa finansowana przez uczestnika Programu może wynosić do 2% wynagrodzenia. Uczestnik PPK również ma prawo zmienić wysokość wpłaty podstawowej (wysokość wpłaty podstawowej może zostać ustalona w przedziale 0,5%-2%- zgodnie z art. 27 ust 2 ustawy), zmienić wysokość lub zrezygnować z dokonywania wpłaty dodatkowej. Wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są potrącane z wynagrodzenia po jego opodatkowaniu.
W efekcie na konto uczestnika Pracowniczego Planu Kapitałowego będzie mogła wpływać łączna wpłata od 3,5% do 8% wysokości wynagrodzenia.
Bonus na start i dopłata roczna
Po przystąpieniu do PPK uczestnik Programu otrzyma wpłatę powitalną w kwocie 250 zł. Dodatkowo w danym roku kalendarzowym z tytułu uczestnictwa w Programie uczestnik PPK otrzyma dopłatę roczną w wysokości 240 zł.
Zaznaczyć należy, że za dany rok kalendarzowy uczestnik Programu będzie miał prawo do otrzymania jednej dopłaty rocznej, niezależnie od liczby prowadzonych dla niego rachunków PPK. Zarówno wypłata powitalna jak i dopłata roczna są finansowane z Funduszu Pracy.
Wypłata zgromadzanych środków
Jeśli uczestnik PPK po osiągnięciu 60 roku życia zdecyduje o wypłacie zgromadzonych środków, wówczas 25% zostanie mu wypłaconych jednorazowo, a pozostałe 75% zostanie wypłaconych w co najmniej 120 miesięcznych ratach (10 lat).
Możliwe będzie także jednorazowe, wcześniejsze wypłacenie środków z PPK z obowiązkiem ich zwrotu (celem pokrycia wkładu własnego lub w przypadku poważnej choroby).
Środki zgromadzone w PPK będą dziedziczone na zasadach ogólnych. Jeżeli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim, to wybrana instytucja finansowa dokona transferu połowy środków zgromadzonych na rachunku PPK zmarłego, na rachunek PPK, IKE lub PPE małżonka zmarłego, w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej.
Wypłata a opodatkowanie
Gdy uczestnik PPK osiągnie 60 rok życia, będzie mógł wypłacić zgromadzone środki jednorazowo, jednak wtedy 75% z nich będzie opodatkowane. Jeżeli natomiast kwota ta będzie wypłacana w miesięcznych ratach (10 lat), nie będzie stanowiła podstawy do opodatkowania. Kwoty dopłat rocznych i składek powitalnych do PPK wolne będą od podatku dochodowego.
Źródło:
- Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. 2018 poz. 2215)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180002215/T/D20182215L.pdf
- Ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy – Prawo bankowe (Dz.U. 2019 poz. 1074)
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001074/T/D20191074L.pdf
Marta Wiącek, mł. konsultant ds. podatków
m.wiacek@impel.pl
Business Tax Professionals sp. z o.o. sp.k.
ul. Antoniego Słonimskiego 6, 50-304 Wrocław
NIP: 8971759298