RADA
Państwa pracownica i jej córka mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu/ojcu. Prawo do renty będzie przysługiwało pracownicy do ukończenia przez córkę 18 lat. W tym okresie może ona nadal pracować, obejmuje ją jednak zasada rozliczania się z uzyskanego z tego tytułu przychodu i limity osiąganych zarobków.
UZASADNIENIE
Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Mąż pracownicy miał 10-letni staż pracy, dlatego spełniałby warunki do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, gdyby został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy.
Dzieci osoby zmarłej mają prawo do renty rodzinnej do ukończenia 16. roku życia, a jeśli się uczą - do ukończenia 25. roku życia. Dzieci uznane za całkowicie niezdolne do pracy mają prawo do renty rodzinnej bez ograniczenia wieku, jeśli ich niepełnosprawność powstała przed 16. rokiem życia lub w czasie nauki w szkole przed ukończeniem 25. roku życia.
O rentę rodzinną może się również starać wdowa pod warunkiem, że w chwili śmierci męża:
• ukończyła 50 lat lub
• była niezdolna do pracy, lub
• wychowuje dziecko uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie ukończyło 16. roku życia; jeżeli dziecko się uczy, renta rodzinna przysługuje wdowie do ukończenia przez dziecko 18 lat, a jeżeli dziecko jest całkowicie niezdolne do pracy - bez względu na jego wiek.
Wdowa nabywa prawo do renty rodzinnej również wtedy, gdy spełni warunek dotyczący wieku lub niezdolności do pracy w okresie 5 lat od śmierci męża lub od zaprzestania wychowywania dzieci.
Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która w razie konieczności jest dzielona w równych częściach między uprawnionych. Dla dwóch uprawnionych osób renta rodzinna przysługuje w wysokości 90% świadczenia, jakie przysługiwałoby osobie zmarłej (renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury).
Jeśli po przyznaniu renty rodzinnej pracownica będzie wykonywała pracę, musi liczyć się z tym, że osiągane przez nią zarobki mogą wpłynąć na zawieszenie prawa do świadczenia lub zmniejszenie jego wysokości. Prawo do pobierania świadczenia w pełnej wysokości przysługuje pod warunkiem, że miesięczne przychody pracownicy (stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne) nie będą przekraczać 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Jeśli pracownica będzie zarabiać więcej, ZUS będzie jej wypłacał część należnej na nią renty rodzinnej w zmniejszonej wysokości o kwotę przekroczenia tego limitu. Natomiast w przypadku, gdy zarobki będą przekraczać 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, część renty rodzinnej przysługującej na pracownicę (połowa renty przyznanej na nią i córkę) zostanie zawieszona.
Progi zarobkowe zmieniają się w marcu, czerwcu, we wrześniu i w grudniu każdego roku. W okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia 2008 r. obowiązują kwoty limitów: 70% przeciętnego wynagrodzenia z I kwartału 2008 r. - 2088,80 zł, 130% przeciętnego wynagrodzenia z I kwartału 2008 r. - 3879,20 zł.
Podstawa prawna:
• art. 65-70, art. 73-74, art. 104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.),
• komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 29 maja 2008 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2008 r. stosowanych przy zawieszeniu albo zmniejszeniu emerytur i rent (MP nr 44, poz. 395).
Urszula Kurek
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych