STAN FAKTYCZNY
Sąd okręgowy wyrokiem zmienił decyzję KRUS i przyznał Władysławie L. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy na dwa lata. Powołani przez sąd biegi stwierdzili, że co prawda stan zdrowia wnioskodawczyni wymaga kontroli ambulatoryjnej i farmakoterapii, jednakże nie upośledza jej zdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Sąd okręgowy uznał tę opinię za miarodajną w zakresie postawionej diagnozy, jednakże w jego ocenie stan zdrowia wnioskodawczyni zdecydowanie uniemożliwiał jej pracę w gospodarstwie rolnym. Sąd okręgowy uznał wnioski końcowe opinii biegłych za rażąco nierzeczywiste i dokonał zmiany zaskarżonej decyzji, przyznając rentę na czas określony. Sąd Apelacyjny uznał wyrok sądu I instancji za naruszający prawo. Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną wnioskodawczyni.
UZASADNIENIE
Przepis art. 278 par. 1 k.p.c. przewiduje, że w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd może wezwać jednego albo kilku biegłych w celu zasięgnięcia opinii. Mimo fakultatywnej formuły przytoczonego przepisu sąd musi zwrócić się do biegłego, jeśli dojdzie do przekonania, że okoliczność mająca istotne znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy może zostać wyjaśniona tylko w wyniku wykorzystania wiedzy osób mających specjalne wiadomości. W takim przypadku dowód z opinii biegłego nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową ani wnioskowaniem na podstawie innych ustalonych faktów.
W sprawie, której przedmiotem jest prawo do renty z ubezpieczenia społecznego, warunkująca powstanie tego prawa i będąca elementem ustaleń faktycznych ocena niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych i musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń osoby zainteresowanej. Wprawdzie w ramach przyznanej sądowi swobody w ocenie dowodów może on i powinien poddać opinie biegłych stosownej weryfikacji dla uznania ich za przekonujące bądź podlegające zdyskwalifikowaniu, jednakże nie może opierać się wyłącznie na własnej wiedzy, oderwanej od specjalistycznej wiedzy medycznej. W żadnym przypadku opinia biegłych, która sądu nie przekonała, nie może być dyskwalifikowana w zakresie wniosków końcowych, bez posłużenia się wiedzą specjalistyczną. W konsekwencji sąd nie może - wbrew opinii biegłych dostarczających sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości stanowiących łącznie o zdolności do wykonywania zatrudnienia bądź braku takiej zdolności - oprzeć się na własnym przekonaniu, zasadach logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej, które to kryteria ze zrozumiałych względów nie obejmują specjalistycznej wiedzy medycznej.
WAŻNE WYJAŚNIENIA
Sąd, orzekając o uprawnieniach do świadczeń z ubezpieczenia społecznego uzależnionych od ocen merytorycznych, musi korzystać z opinii specjalistów w tym zakresie, a nie kierować się własnymi, całkowicie niesprawdzalnymi dla stron postępowania poglądami.
Wyrok z 14 marca 2007 r., III UK 130/06, OSN 2008/7-8/113