Małżonka zmarłego ma prawo do udziału w dalszym prowadzeniu postępowania o świadczenie, nieukończonego wskutek śmierci męża i wypłatę niezrealizowanych świadczeń należnych zmarłemu do dnia śmierci łącznie z wszelkimi wyrównaniami. Od małżonki, która prowadziła ze zmarłym wspólne gospodarstwo domowe, nie wymaga się, by mogła wziąć udział w prowadzeniu postępowania spełnienia dodatkowych warunków, a w szczególności nie musi spełniać warunków wymaganych do uzyskania prawa do renty rodzinnej.
Przez pojęcie niezrealizowane świadczenia należy rozumieć nie tylko świadczenia pieniężne, do których zmarły był uprawniony, a więc te, które już zostały przyznane, lecz nie zostały wypłacone, ale także te, które nie zostały jeszcze przyznane pomimo zgłoszenia wniosku o nie. W tym drugim przypadku (a ten występuje w analizowanej sytuacji), aby uzyskać świadczenia, jakie przysługiwałyby zmarłemu, żona powinna wziąć udział w prowadzeniu postępowania w sprawie o świadczenie. Warunkiem niezbędnym do wystąpienia o świadczenie należne zmarłemu (w przedstawionej sytuacji warunek ten został spełniony), jest uprzednie zgłoszenie przez niego wniosku o to świadczenie.
Jeżeli w wyniku dalszego prowadzenia postępowania oddział ZUS ustali prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy pani męża, nabędzie pani prawo do niezrealizowanych świadczeń. Świadczenia przysługiwać będą za okres od dnia przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy do miesiąca, w którym pani mąż zmarł.
Z uwagi, że postępowanie o świadczenie kontynuowane jest po śmierci osoby, która wystąpiła z wnioskiem o nie, wypłata niezrealizowanych świadczeń będzie możliwa wyłącznie wtedy, gdy wszystkie warunki wymagane do przyznania renty zostały spełnione najpóźniej do dnia zgonu wnioskodawcy.
Wniosek o niezrealizowane świadczenia można złożyć na druku ZUS Rp-18. Do wniosku powinny być dołączone odpowiednie dowody niezbędne do ustalenia prawa do niezrealizowanych świadczeń - należnych do dnia śmierci osoby, która zgłosiła wniosek, m.in. akt zgonu, akt małżeństwa.
Warto pamiętać, że roszczenia o wypłatę niezrealizowanych świadczeń wygasają po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której świadczenia przysługiwały.
AGATA ROGULSKA
ekspert od emerytur i rent
Podstawa prawna:
• Art. 136 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).