- Co to jest IKZE?
- Projekt zmian IKZE
- Co trzeba zmienić?
- Jaki jest cel zmiany przepisów?
- Co się dzieje z pieniędzmi po śmierci?
- Czy można wcześniej wypłacić środki?
- Limit IKZE w 2022 r.?
Co to jest IKZE?
IKZE to dodatkowe i dobrowolne oszczędzanie środków pieniężnych z przeznaczeniem ich wypłaty dla osób, które przejdą na emerytury. Jak wiadomo wysokość emerytur w Polsce nie kształtuje się dobrze, bo statystycznie jest to około 1/3 tego co zarabia się aktualnie. Ustawodawca w ramach III filaru – dobrowolnych ubezpieczeń, obok popularnych w ostatnim czasie PPE – Pracowniczych Planów Kapitałowych, IKE – Indywidualnych Kont Emerytalnych, PPE – Pracowniczych Programów Emerytalnych uregulował również zagadnienie IKZE. Przy długofalowym oszczędzaniu można zgromadzić spory kapitał. Ważne jest też to w jaki sposób instytucja zarządzająca inwestuje gromadzone środki. IKZE może założyć każdy, kto ukończył 16 lat. Jedna osoba może założyć tylko jedno IKZE.
Projekt zmian IKZE
Prawdopodobnie w 2023 r. będzie procedowany w Sejmie projekt ustawy o zmianie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. W dniu 2 grudnia 2022 r. projekt został skierowany do biura legislacyjnego i biura analiz sejmowych z prośbą o opinię. Z kolei w dniu 7 grudnia 2022 r. projekt trafił do konsultacji do takich organów i instytucji jak: Sąd Najwyższy, KNF, NRA, KRRP, NBP, KRBR, FZZ, OPZZ, NSZZ"S", FPP, Lewiatan, BCC-ZP, ZRP, PRP, ZPiP, KIG, IGTE, PIU, ZBP.
Co trzeba zmienić?
Zmiana ma nastąpić w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 904, dalej jako: ustawa) w zakresie art. 34a ust. 1 pkt 1.
Dotychczasowe brzmienie przepisu wskazuje, że:
Wypłata środków zgromadzonych na IKZE następuje wyłącznie:
1) na wniosek oszczędzającego, po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat oraz pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych.
Powyższe oznacza, że niezależnie od tego kto był członkiem IKZE, czyli czy kobieta czy mężczyzna, warunki wypłaty były dla nich takie same, ponieważ ustawa wskazała ogólnie na oszczędzającego.
Owy oszczędzający może dokonać wypłaty środków zgromadzonych w IKZE, ale dopiero po osiągnięciu przez niego wieku emerytalnego 65 lat. Czyżby ustawodawca nie wiedział, że wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn w Polsce jest inny? Rzeczywiście dla mężczyzn wynosi 65 lat ale już dla kobiet 60. Ustawa jest więc niezgodna z systemem ubezpieczeń społecznych.
Posłowie Koalicji Obywatelskiej proponują w projekcie następujące brzmienie pkt 1) ustawy w przepisie art. 34a ust. 1:
"l) na wniosek oszczędzającego , po osiągnięciu 60 lat przez kobietę lub 65 lat przez mężczyznę oraz pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych;".
Proponuje się, aby ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Jaki jest cel zmiany przepisów?
Celem projektowanej nowelizacji jest dostosowanie jej przepisów w zakresie wieku kobiet uprawniającego do wypłaty środków zgromadzonych na IKZE do rozwiązań zawartych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504).
Otóż zgodnie z art. 24 ust. l lub art. 27 ww. ustawy ubezpieczonym kobietom: urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. lub przed dniem l stycznia 1949 r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat.
Nowelizacja ustawy zrównuje w tym zakresie uprawnienia kobiet w zakresie dostępu do środków zgromadzonych w IKZE i możliwości ich wypłaty z prawem mężczyzn po osiągnięciu wieku emerytalnego do dysponowania oszczędnościami.
Co się dzieje z pieniędzmi po śmierci?
Co ważne, pieniądze należą do posiadacza IKZE i po jego śmierci podlegają dziedziczeniu. Środki otrzymuje osoba czy osoby wskazane w umowie, a jeżeli nikt nie był wskazany to oczywiście środki wchodzą do masy spadkowej i otrzymają je spadkobiercy.
Czy można wcześniej wypłacić środki?
Warto pamiętać, że wypłata zgromadzonych środków może być w zależności od wniosku oszczędzającego albo osoby uprawnionej, dokonywana jednorazowo albo w ratach.
Oszczędności z IKZE można wypłacić wcześniej i wykorzystać jako wkład własny do kredytu hipotecznego na zakup mieszkania lub domu.
Limit IKZE w 2022 r.?
W przypadku IKZE roczny limit wpłat nie może przekroczyć 1,2– krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia brutto.
Wyższy limit wpłat na IKZE jest dla samozatrudnionych i wynosi 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok.
Za 2022 r. limity wynosiły:
IKZE 7 106,40 zł
IKZE dla przedsiębiorców 10 659,60 zł.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 904)
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 504)