- Jakie zmiany w ubezpieczeniach społecznych na 2023?
- Waloryzacja świadczeń w 2023 r.
- Zmiany porządkowe
- Zmiany w świadczeniach macierzyńskich
- Renta socjalna zamiast renty uczniowskiej
Jakie zmiany w ubezpieczeniach społecznych na 2023?
Prezydent PP podpisał w dniu 21 listopada 2022 r. dwie ustawy zmieniające ubezpieczenia społeczne:
- ustawę z dnia 27 października 2022 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa), wchodzi ona w życie z dniem 1 marca 2023 r. (z wyjątkiem art. 10)
- ustawę z dnia 27 października 2022 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Waloryzacja świadczeń w 2023 r.
Ustawa dotyczy ustalenia zasad waloryzacji świadczeń emerytalno‑rentowych w 2023 roku.
W ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w 2023 r., analogicznie jak w roku 2022 r. modyfikuje się obowiązujące zasady waloryzacji, poprzez:
1) podwyższenie najniższych świadczeń odpowiednio do:
- 1588,44 zł w przypadku najniższej emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinnej i renty socjalnej,
- 1191,33 zł w przypadku najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;
2) zastosowanie ustawowego wskaźnika waloryzacji (ustalanego na podstawie art. 89 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) przy zapewnieniu minimalnej gwarantowanej podwyżki świadczenia na poziomie 250 zł.
Waloryzacja nastąpi od dnia 1 marca 2023 r. i polegać będzie na podwyższeniu kwoty świadczenia, w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2023 r.
W przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i renty inwalidzkiej III grupy kwota gwarantowana podwyżki wyniesie nie mniej niż 187,50 zł. W przypadku emerytury częściowej kwota gwarantowana podwyżki wyniesie nie mniej niż 125 zł.
Ustawa podwyższa podstawę wymiaru renty inwalidzkiej, o której mowa w art. 11 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin z kwoty 2851,27zł do kwoty 3485,25 zł.
Ustawa w zmianach do ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, podnosi o próg dochodowy uprawniający do tego świadczenia (z kwoty 1750 zł do kwoty 2157,80zł).
W przypadku emerytur rolniczych w 2023 r. kwota podwyżki świadczenia nie będzie niższa niż 250 zł.
Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw w zasadniczej części dotyczy zmian o charakterze porządkującym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.).
Zmiany porządkowe
"W zmianach do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzane zostały zmiany m.in. regulujące sytuację płatników składek, którzy zawarli umowę o rozłożeniu na raty należności lub odroczeniu terminu płatności składek. Ustawa doprecyzowuje również przepisy w zakresie doręczania pism w postaci elektronicznej. Zmiany te mają na celu zapewnienie skutecznego doręczania pism zarówno wysyłanych do ZUS, jak i wysyłanych przez ZUS. W zmianach doprecyzowano ponadto uregulowania dotyczące urzędowego poświadczenia obioru. Wprowadzono również rozwiązanie na podstawie którego, decyzje, postanowienia oraz inne pisma, sporządzone z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ZUS, będą mogły zamiast własnoręcznego podpisu zawierać nadruk imienia i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do ich wydania. Doprecyzowano przepisy w zakresie nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych innych niż z ubezpieczeń społecznych, które w chwili obecnej są wypłacane przez ZUS. W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, dodano również do art. 84 ustawy odesłanie, wskazujące wprost, że jeżeli osoba pobierająca świadczenia inne niż z ubezpieczeń społecznych, zawiadomiła organ wypłacający te świadczenia o zajściu okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a świadczenia były nadal wypłacane, kwoty nienależnie pobranych świadczeń podlegają zwrotowi bez odsetek.".
Zmiany w świadczeniach macierzyńskich
W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zmodyfikowane zostały przepisy w zakresie wstrzymania wypłaty zasiłku z przyczyn niezależnych od ZUS, analogicznie jak w przypadku świadczeń długoterminowych (jeżeli nie będzie możliwe doręczenie świadczenia, wypłata takiego świadczenia będzie wstrzymywana). W przypadku wstrzymania wypłaty świadczenia będzie wydawana decyzja, od której będzie służyło odwołanie do sądu powszechnego.
Renta socjalna zamiast renty uczniowskiej
Ustawa zawiera ponadto zmiany do ustawy o rencie socjalnej w której, ze względu na analogiczny krąg uprawnionych do renty uczniowskiej (świadczenie pobierane na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin) i renty socjalnej oraz czas powstania niezdolności do pracy ustawa wprowadza przepisy na podstawie których osoby uprawnione do renty uczniowskiej będą mogły wystąpić, (składając wniosek do ZUS), o wydanie decyzji o zamianę otrzymywanej renty uczniowskiej na rentę socjalną. W przypadku, złożenia wniosku o zamianę renty uczniowskiej na rentę socjalną całkowita niezdolność do pracy osoby ubiegającej się o rentę socjalną będzie ustalana się na podstawie orzeczenia uprawniającego do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Ustawa przewiduje, że z dniem przyznania prawa do renty socjalnej dotychczasowe prawo do renty uczniowskiej ustanie (z mocy prawa). Konsekwencją zamiany renty uczniowskiej na rentę socjalną będzie m.in. możliwość pobierania tej renty w zbiegu z rentą rodzinną (na zasadach i w wysokości określonej w ustawie o rencie socjalnej).
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw
Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw