Powinna Pani wnioskować jednocześnie o doliczenie stażu pracy i przeliczenie podstawy wymiaru wcześniejszej emerytury, a także o przyznanie emerytury na nowych zasadach oraz o podjęcie wypłaty wcześniejszej emerytury. Jednocześnie we wniosku powinna Pani wskazać, by ZUS podjął wypłatę najkorzystniejszego dla Pani świadczenia.
UZASADNIENIE
W związku z tym, że ma Pani status emeryta, to od miesiąca ukończenia 60 lat może Pani pobierać emeryturę w pełnej wysokości, bez względu na wysokość osiąganego przychodu (art. 103 ust. 2 ustawy emerytalnej). Jednak do pobrania emerytury jest niezbędne złożenie wniosku o podjęcie wypłaty emerytury. Wydaje się zasadne złożenie – w Pani przypadku najlepiej w czerwcu, po osiągnięciu 60 lat – jednocześnie wniosków:
- o doliczenie stażu pracy i przeliczenie podstawy wymiaru wcześniejszej emerytury,
- o przyznanie emerytury na nowych zasadach,
- o podjęcie wypłaty wcześniejszej emerytury.
Na podstawie złożonych w tym samym czasie wniosków ZUS ustali, które świadczenie będzie dla Pani najkorzystniejsze i podejmie wypłatę tego świadczenia.
Przyznana wcześniejsza emerytura pracownicza – jak wynika z pytania – nie była przeliczana. Zatem na Pani wniosek wysokość emerytury określonej na dotychczasowych zasadach może ulec ponownemu ustaleniu (art. 109 ustawy emerytalnej) przez:
- ponowne obliczenie stażu pracy, a także
- przeliczenie podstawy wymiaru.
Złożenie wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas okresów składkowych lub nieskładkowych skutkuje zwiększeniem kwoty przysługującego świadczenia przez doliczenie do kwoty emerytury:
- po 1,3% podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów składkowych,
- po 0,7% podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów nieskładkowych.
Uwzględnienie dodatkowego stażu pracy spowoduje bez wątpienia wzrost wysokości emerytury.
Kolejna możliwość zwiększenia wysokości emerytury to przeliczenie podstawy jej wymiaru. ZUS do obliczenia emerytury w 2009 r. przyjął kwotę bazową w wysokości 2578,26 zł, tj. kwotę obowiązującą w dniu zgłoszenia wniosku. Od 1 marca 2010 r. kwota bazowa wynosi 2716,71 zł. Do obliczenia wysokości emerytury w części socjalnej (24% kwoty bazowej) i podstawy jej wymiaru zostanie uwzględniona kwota bazowa 2716,71 zł pod warunkiem, że ZUS przeliczy podstawę wymiaru przez uwzględnienie zarobków z 2008 r. lub/i z 2009 r.
Z uwagi na fakt, że wcześniejsza emerytura była zawieszona (z powodu osiągania przychodu powyżej wyższej dopuszczalnej kwoty przychodu) od dnia jej przyznania do zgłoszenia wniosku o ponowne obliczenie podstawy wymiaru, do przeliczenia nie jest wymagany wyższy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru.
Do wniosku o ponowne obliczenie wysokości emerytury powinna Pani złożyć zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (formularz ZUS Rp-7) z zarobkami za lata 2008 i 2009. Jeżeli wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 10 kolejnych lat kalendarzowych z uwzględnieniem 2008 r. i/lub 2009 r. czy z 20 lat dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z uwzględnieniem lat 2008 i/lub 2009 okazałby się wyższy, to bez wątpienia wcześniejsza emerytura pracownicza okaże się wyższa.
Jeżeli wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, z uwzględnieniem zarobków za lata 2008 i/lub 2009 okaże się niższy, to może się zdarzyć, że emerytura będzie wyższa ze względu na zastosowaną wcześniej niższą kwotę bazową wynoszącą w 2009 r. 2578,26 zł.
Nie musi się Pani obawiać złożenia takiego wniosku. Jeżeli okazałoby się, że emerytura jest niższa, świadczenie będzie Pani przysługiwać w dotychczasowej wysokości. Ponadto – nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji – może Pani zgłosić wniosek o wycofanie wniosku dotyczącego przeliczenia podstawy wymiaru. W przypadku wycofania takiego wniosku, będzie Pani przysługiwała emerytura obliczona od kwoty bazowej 2578,26 zł, z uwzględnieniem doliczonego większego stażu, a także z uwzględnieniem waloryzacji, która miała miejsce w marcu 2010 r.
Korzyści
Jeśli decyzja ZUS o wysokości emerytury nie jest satysfakcjonująca, można wycofać wniosek o emeryturę przed uprawomocnieniem się decyzji ZUS i złożyć w ZUS kolejny wniosek, np. w marcu 2011 r., gdy będzie obowiązywała wyższa kwota bazowa.
Z dniem ukończenia 60 lat spełni Pani warunki do przyznania emerytury powszechnej. Ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego dla kobiet co najmniej 60 lat. Nowa emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia (kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Jednak osoba, która nie pobrała wcześniejszej emerytury pracowniczej, może mieć emeryturę obliczoną również według mieszanego sposobu (art. 183 ustawy emerytalnej). Dla ubezpieczonych, którzy wiek uprawniający do emerytury osiągną w roku kalendarzowym 2010, emerytura wynosi:
- 70% emerytury obliczonej na dotychczasowych zasadach oraz
- 30% emerytury obliczonej na nowych zasadach.
Jeżeli zatem zgłosi Pani wniosek o przyznanie emerytury (wypełniając formularz wniosku ZUS Rp-1E), ZUS przyzna emeryturę i obliczy jej wysokość:
- na nowych zasadach,
- według mieszanego sposobu,
a następnie porówna, która wysokość emerytury jest bardziej korzystna.
Kolejny krok ZUS to porównanie obliczonej wcześniejszej emerytury pracowniczej z nową emeryturą. ZUS będzie wypłacał emeryturę ustaloną w najkorzystniejszej wysokości.
Również w tym przypadku będzie Pani miała możliwość wycofania wniosku o przyznanie nowej emerytury, jeśli okaże się ona niższa od emerytury wcześniejszej. W ten sposób nie zamknie Pani sobie w przyszłości drogi do przyznania takiej emerytury na podstawie złożonego na nowo wniosku. Emerytura przyznana na nowo złożony wniosek zostanie jednak obliczona wyłącznie według nowych zasad. Nie będzie Pani miała wówczas prawa do naliczenia emerytury według mieszanego sposobu. Pobierze Pani bowiem emeryturę wcześniejszą, a pobranie emerytury chociażby za jeden miesiąc uniemożliwia obliczenie emerytury według mieszanego sposobu. Nie oznacza to jednak, że emerytura obliczona wyłącznie na nowych zasadach będzie niższa niż wcześniejsza emerytura pracownicza. Zależy to od parametrów mających wpływ na wysokość nowej emerytury. O wysokości nowej emerytury decyduje m.in. data zgłoszenia wniosku, która z kolei przekłada się m.in. na wymiar średniego dalszego trwania życia, a także na wymiar składek uwzględnionych przy ustalaniu wysokości nowej emerytury i wskaźniki waloryzacji składki i kapitału początkowego.
Podstawa prawna
- art. 24, art. 103 ust. 2, art. 109–113, art. 183 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).