Czy ponownemu przeliczeniu podlega całość emerytury w razie późniejszego zakończenia zatrudnienia

Michał Culepa
rozwiń więcej
Kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego przez osobę, która po uzyskaniu prawa do wcześniejszej emerytury podlegała przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, uwzględnia się tylko do obliczenia części socjalnej później ustalonej emerytury (na podstawie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 10 września 2009 r., I UZP 6/09).

Jadwiga C. od lutego 1994 r. miała ustalone prawo do wcześniejszej emerytury przyznanej jeszcze na podstawie ustawy z 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Jednak w jej przypadku pobieranie emerytury było zawieszone, gdyż kontynuowała zatrudnienie i osiągała dochody w kwocie przekraczającej 120% przeciętnego wynagrodzenia.

Autopromocja

Jadwiga C. pracowała do końca stycznia 2004 r. W grudniu 2005 r. wystąpiła z wnioskiem o przyznanie jej prawa do emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS przyznał jej prawo do emerytury, przyjmując do ustalenia wysokości świadczenia podstawę wymiaru wcześniejszej emerytury ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru wynoszącym 250%. Do obliczenia wysokości tzw. części socjalnej zastosowano kwotę bazową obowiązującą w dacie zgłoszenia wniosku o nowe świadczenie, tj. w grudniu 2005 r. ZUS odmówił natomiast Jadwidze C. prawa do ustalenia wysokości całego świadczenia z zastosowaniem kwoty bazowej z tego samego miesiąca.

Jadwiga C. odwołała się do sądu. Rozpoznający sprawę w I instancji Sąd Okręgowy w B. zmienił decyzję ZUS i ustalił wysokość emerytury, biorąc pod uwagę kwotę bazową z grudnia 2005 r. dla całego świadczenia – a więc zarówno dla tzw. części socjalnej, jak i części składkowej. Organ rentowy złożył apelację. Sąd Apelacyjny w B. powziął wątpliwość, czy przy ustalaniu wysokości emerytury koniecznym warunkiem jest wcześniejsze ustalenie wyższego od poprzednio obliczonego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury.

Z takim pytaniem prawnym wystąpił do Sądu Najwyższego, który – doprecyzowując problem – przekazał sprawę do rozstrzygnięcia składowi 7 sędziów Sądu Najwyższego.

Ten zaś podjął 10 września 2009 r. uchwałę (I UZP 6/09), zgodnie z którą kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez osobę mającą ustalone prawo do wcześniejszej emerytury, która podlegała co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, uwzględnia się tylko do obliczenia części socjalnej później ustalanej emerytury (art. 53 ust. 1 pkt 1 i ust. 4 tej ustawy).

Uzasadniając orzeczenie Sąd wskazał, że art. 53 ust. 3–4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wprost odnosi się do części socjalnej emerytury. To zarazem oznacza, że zasada ustalania wysokości kwoty bazowej na dzień złożenia wniosku emerytalnego, zgodnie z przepisami o emeryturach i rentach z FUS, dotyczy wyłącznie kwoty bazowej służącej do ustalania części socjalnej.

Jednocześnie sąd wskazał, że dopuszczalne jest – niezależnie od ponownego przeliczenia kwoty bazowej dla części socjalnej na podstawie art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – ponowne przeliczenie całej kwoty świadczenia na podstawie art. 110 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15 ustawy, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Regulacje art. 53 i art. 110 ustawy są odrębne, a zatem może dojść do sytuacji, gdy zostanie przeliczona nie tylko kwota bazowa, ale ponownemu przeliczeniu będzie podlegać całe świadczenie. Aby więc można było przeliczyć jednocześnie część socjalną i pozostałą część emerytury, uprawniony musi jednocześnie spełnić warunki określone w wyżej wskazanych przepisach art. 53 i art. 110 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Kadry
MRPiPS bada 4-dniowy tydzień pracy i chce skrócenia tygodnia pracy w tej kadencji Sejmu
30 kwi 2024

Dwie wypowiedzi członków rządu wskazujące, że skrócenie tygodnia pracy z 5 do 4 dni (albo z 8 godzin dziennie do 7 godzin) może stać się obowiązującym prawem. 

Czerwiec 2024 – dni wolne, godziny pracy
30 kwi 2024

Czerwiec 2024 – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

Komunikat ZUS: 2 maja wszystkie placówki ZUS będą otwarte
30 kwi 2024

W czwartek, 2 maja, placówki ZUS będą otwarte.

Czy 12 maja 2024 to niedziela handlowa?
30 kwi 2024

Czy 12 maja 2024 to niedziela handlowa? Czy w maju jest niedziela handlowa? Kiedy wypadają niedziele handlowe w 2024 roku?

Kalendarz maj 2024 do druku
30 kwi 2024

Kalendarz maj 2024 do druku zawiera: święta stanowiące dni wolne od pracy, Dzień Flagi, Dzień Matki i imieniny wypadające w tym miesiącu.

Majówka: Pamiętaj, że obowiązuje zakaz handlu i w długi weekend sklepy będą zamknięte
30 kwi 2024

W środę, 1 maja, zaczyna się majówka. Kto zaplanował sobie urlop na 2 maja, może cieszyć się długim weekendem trwającym aż 5 dni. Jak w tym czasie robić zakupy? Czy wszystkie sklepy będą zamknięte?

Czy polski pracownik czuje się emocjonalnie związany ze swoim miejscem pracy?
30 kwi 2024

1 maja przypada Święto Pracy, to dobry moment, aby zastanowić się nad tym, jak się miewają polscy pracownicy. Jak pracodawcy mogą zadbać o dobrostan pracowników?  

"Student w pracy 2024". Wzrosły zarobki studentów, ale i tak odbiegają od ich oczekiwań
30 kwi 2024

Według marcowego raportu “Student w pracy” Programu Kariera Polskiej Rady Biznesu, co trzeci student w Polsce zarabia między cztery a sześć tysięcy złotych miesięcznie. To o 16,5 proc. więcej, niż rok wcześniej.

20 lat Polski w UE: 1 maja 2004 - 1 maja 2024. Jak zmieniło się prawo pracy?
30 kwi 2024

To już 20 lat Polski w Unii Europejskiej. Dokładnie w dniu 1 maja 2004 Polska wraz z Cyprem, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Maltą, ze Słowacją, Słowenią i z Węgrami wstąpiła do Unii Europejskiej. To było największe w historii rozszerzenie UE. Prze te 20 lat, do 1 maja 2024 wiele się zmieniło. Szczególnie ważny jest swobodny przepływ pracowników - możliwość pracy za granicą, posiadanie ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz szeregu innych praw pracowniczych. Poniżej opis najważniejszych zmian dla polskiego prawa pracy w związku z wstąpieniem do UE.

Zawodowa służba wojskowa - nie dla osób transseksualnych
30 kwi 2024

Ministerstwo Obrony Narodowej uznaje, że transseksualizm i obojniactwo to przyczyny dyskwalifikujące z zawodowej służby wojskowej. Według rozporządzenia MON to choroby i ułomności. Czy takie wyłączenie jest zgodne z prawem, czy nie dyskryminuje? Temat jest od lat kontrowersyjny, ale warto wiedzieć, że WHO - Światowa Organizacja Zdrowia usunęła transpłciowość, w tym transseksualizm z listy zaburzeń psychicznych. W całą sprawę zaangażował się zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, który napisał do sekretarza stanu w MON Cezarego Tomczyka.

pokaż więcej
Proszę czekać...