Państwa pracownikowi nie będzie przysługiwać ochrona przedemerytalna przed wypowiedzeniem umowy o pracę po ukończeniu 56 lat. Pracownik uzyska ją dopiero po ukończeniu 61 lat. Do celów obliczania nabycia przez pracownika uprawnień do emerytury w obniżonym wieku okresy wykonywania pracy w warunkach szczególnych i w szczególnym charakterze nie ulegają zsumowaniu.
UZASADNIENIE
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (art. 39 Kodeksu pracy). Ochrona przedemerytalna przed wypowiedzeniem dotyczy zazwyczaj podstawowego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Jednak niektóre grupy ubezpieczonych mogą przejść na emeryturę w wieku niższym niż podstawowy wiek emerytalny. Warunkiem niezbędnym do przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym jest zawsze przepracowanie określonego czasu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na danym stanowisku lub w zawodzie, który jest uważany przez ustawodawcę za pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Z reguły w celu uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury konieczne jest przepracowanie 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wiekiem emerytalnym dla tej kategorii pracowników jest zazwyczaj 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Tak jest w przypadku posiadania 15-letniego stażu pracy w charakterze wychowawcy lub pracownika kolei.
Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę obejmuje również pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia obniżonego wieku emerytalnego dla tych kategorii zatrudnionych. Warunkiem uzyskania ochrony przedemerytalnej jest to, że dalszy okres zatrudnienia umożliwia tym pracownikom uzyskanie prawa do emerytury wraz z osiągnięciem niższego ustawowego wieku emerytalnego. Jest to bowiem dla nich normalny ustawowy wiek emerytalny. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 28 marca 2002 r. (I PKN 141/2001, OSNP 2004/5/86).
WAŻNE!
Pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje ochrona przedemerytalna w okresie 4 lat przed uzyskaniem prawa do emerytury w obniżonym wieku.
Państwa pracownik posiada 10-letni staż pracy w szczególnych warunkach (jako pracownik kolei) oraz 10-letni staż pracy w szczególnym charakterze (jako wychowawca). Nie posiada jednak łącznie 15-letniego stażu pracy w każdej z wymienionych kategorii zatrudnienia, co jest warunkiem nabycia emerytury w wieku obniżonym. Nie można sumować okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach jako kolejarz z pracą w szczególnym charakterze jako wychowawca w celu uzyskania emerytury w wieku obniżonym. Decydujący do przyznania emerytury jest 15-letni staż pracy w każdej z wymienionych kategorii zatrudnienia. Tak samo uznał w uchwale z 29 września 2005 r. Sąd Najwyższy (II UZP 10/2005, OSNP 2006/1-2/21). Państwa pracownik tego warunku nie spełnia, dlatego nie przysługuje mu ochrona przedemerytalna przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Taką ochronę uzyska dopiero gdy ukończy 61. rok życia.
PRZYKŁAD
Pracownik posiada 15-letni staż pracy jako pracownik kolei. Za 2 lata ukończy 60 lat. W takiej sytuacji od ukończenia 56. roku życia przysługuje mu ochrona przedemerytalna przed wypowiedzeniem, gdyż w wieku 60 lat nabędzie prawo do emerytury w wieku obniżonym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Jednak taka ochrona nie będzie mu przysługiwać po ukończeniu 60 lat.
Podstawa prawna
- art. 39 Kodeksu pracy,
- art. 32 ustawy 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.),
- § 2 ust. 1, § 4, § 15 rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (DzU nr 8, poz. 43 ze zm.).