Obowiązujące od początku tego roku przepisy wdrażające do polskiego prawa unijne standardy równego traktowania na rynku pracy odnoszą się zarówno do etapu rekrutacji pracowników, jak i do trwającego już stosunku pracy. Wynikający z nich zakaz dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną odnosi się do warunków podejmowania i wykonywania działalności zawodowej. Chodzi szczególnie o relacje wynikające z umów o pracę, ale nie tylko. Pracodawcy w taki sam sposób muszą traktować osoby zatrudniane na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Odszkodowanie
Każdy, wobec kogo zasada równego traktowania została naruszona, ma prawo do odszkodowania. Będą zatem mogli go dochodzić od pracodawcy także zatrudnieni na umowę zlecenie czy o dzieło, np. gdy za takie same zadania będą wynagradzani gorzej niż inni. Warto przy tym dodać, że obowiązujące od tego roku przepisy wyraźnie formułują prawo do roszczeń o rekompensatę w przypadku naruszeń zasady równego traktowania, m.in. w związku z ciążą. Osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej mogą dochodzić swoich praw na podstawie kodeksu cywilnego (pracownicy na umowach o pracę mają też prawo do odszkodowania na podstawie kodeksu pracy – nie niższego niż minimalna płaca, wynosząca obecnie 1386 zł). Będą jednak musiały uzasadnić swoje roszczenia wobec pracodawcy, czyli uprawdopodobnić, że doszło do naruszenia zasady równego traktowania – wynika z nowych regulacji. Jeśli to zrobią, pracodawca będzie miał obowiązek wykazania, że się jej nie dopuścił.
Przedawnienie
O odszkodowanie nie będzie można walczyć w nieskończoność. Osoba zatrudniona może tego dochodzić od pracodawcy w ciągu trzech lat od dnia uzyskania wiedzy, że złamano wobec niej zakaz dyskryminacji. Roszczeń tych nie będzie można jednak dochodzić dłużej niż w ciągu pięciu lat od zaistnienia zdarzenia stanowiącego naruszenie zasady równego traktowania.
Poszkodowany będzie mógł też pozwać pracodawcę do sądu i dochodzić odszkodowania, jeżeli skorzysta z uprawnień przysługujących mu w przypadku naruszenia zasady równego traktowania i z tego powodu będzie przez pracodawcę niekorzystnie traktowany albo poniesie negatywne konsekwencje. Takie same prawa ma każdy, kto udzieli wsparcia dyskryminowanemu pracownikowi przy ubieganiu się o swoje prawa.
Podstawa prawna
- Art. 8–17 ustawy z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania – Dz.U. z 2010 r. nr 254, poz. 1700.