RADA
Z uwagi na to, że wypłacany pracownikowi dodatek wyrównawczy jest jednym ze zmiennych, lecz periodycznych składników wynagrodzenia za pracę, muszą go Państwo uwzględniać w podstawie naliczenia wynagrodzenia urlopowego.
UZASADNIENIE
Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. W przypadku osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności czas pracy nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Są to normy czasu pracy wyznaczające pełny wymiar dla tych grup zatrudnionych.
Stosowanie skróconych norm czasu pracy może mieć miejsce już w chwili zatrudnienia pracownika niepełnosprawnego (legitymującego się orzeczeniem lekarskim o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności) albo dopiero w czasie trwania stosunku pracy - od dnia następującego po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności. Skrócone normy czasu pracy nie mogą spowodować obniżenia wysokości wynagrodzenia za pracę wypłacanego pracownikowi niepełnosprawnemu. Miesięczna stawka wynagrodzenia zasadniczego musi pozostać taka sama, jaka obowiązuje osobę wykonującą pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.
Przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (art. 18 tej ustawy) wskazują, że godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na skrócone normy czasu pracy powinny ulec podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm. Należy jednak uznać, że dopuszczalne jest niepodwyższanie tych stawek, lecz wypłacanie w zamian dodatku wyrównawczego powodującego, że pracownik nie będzie stratny na takim rozliczeniu.
Jeśli zostaje zatrudniony pracownik, co do którego od razu wiadomo, że ma orzeczony umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności, pracodawca może przyznać pracownikowi pracującemu w skróconych normach czasu pracy wyższą w stosunku do innych pracowników stawkę wynagrodzenia zasadniczego lub wypłacać dodatek wyrównawczy, który rekompensowałby mu fakt, że na skutek niższego wymiaru czasu pracy osiągałby niższe wynagrodzenie za pracę.
WAŻNE!
Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.
Naliczając wynagrodzenie urlopowe, co do zasady, trzeba uwzględniać zarówno składniki wynagrodzenia określone w stałej stawce miesięcznej, jak i składniki zmienne (periodyczne i nieprzysługujące za określone osiągnięcie). Wyjątkiem są składniki zmienne wymienione w § 6 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Przepis ten nie wymienia jednak dodatków wyrównawczych. W konsekwencji należy je wliczać do wynagrodzenia urlopowego.
Ustalając podstawę naliczenia wynagrodzenia urlopowego ze składników zmiennych przysługujących za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, należy uwzględniać je w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadkach znacznego wahania wysokości tych składników wynagrodzenia mogą one być uwzględnione przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Wynagrodzenie urlopowe trzeba obliczać dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
PRZYKŁAD
Pracownik o znacznym stopniu niepełnosprawności w czerwcu 2008 r. korzystał z urlopu wypoczynkowego. Jego wynagrodzenie składa się z wynagrodzenia zasadniczego określonego stawką w wysokości 14 zł za godzinę oraz dodatku wyrównawczego w stosunku do pracowników niepełnosprawnych wykonujących pracę w wymiarze 8 godzin. Ponadto pracownikowi jest wypłacana premia regulaminowa. Wynagrodzenie jest wypłacane ostatniego roboczego dnia miesiąca. Naliczając mu wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, z którego korzystał od 9 do 13 czerwca br. w wymiarze 5 dni roboczych (tj. 35 godzin), należy uwzględnić wynagrodzenie zmienne wypłacone łącznie w maju, kwietniu i marcu 2008 r.:
•w marcu 2008 r. zostało wypłacone 1960 zł wynagrodzenia zasadniczego za 140 godzin pracy, 250 zł premii oraz 280 zł dodatku wyrównawczego;
•w kwietniu 2008 r. zostało wypłacone 2156 zł wynagrodzenia zasadniczego za 154 godziny pracy, 360 zł premii oraz 308 zł dodatku wyrównawczego;
•w maju 2008 r. zostało wypłacone 1862 zł wynagrodzenia zasadniczego za 133 godziny pracy, 230 zł premii oraz 266 zł dodatku wyrównawczego.
Łącznie podstawa naliczenia wynagrodzenia urlopowego ze składników zmiennych wynosi 7672 zł (1960 zł + 250 zł + 280 zł + 2156 zł + 360 zł + 308 zł + 1862 zł + 230 zł + 266 zł). Tę podstawę należy podzielić przez liczbę godzin pracy w marcu, kwietniu i maju 2008 r., czyli w miesiącach, za które przysługuje to wynagrodzenie. W tych miesiącach pracownik miał do przepracowania 427 godzin (140 + 154 + 133).
Otrzymaną stawkę godzinową w wysokości 17,86 zł (7627 zł : 427 godz.) mnożymy przez liczbę godzin wykorzystanego urlopu wypoczynkowego, tj. przez 35 godzin. Otrzymujemy wynagrodzenie urlopowe naliczone ze zmiennych składników wynagrodzenia w wysokości 625,10 zł (35 godzin × 17,86 zł).
• art. 172 Kodeksu pracy,
• art. 15, art. 18 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2008 r. nr 14, poz. 92),
• § 6-9, § 12 ust. 1 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.).
Patrycja Potocka-Szmoń
specjalista w zakresie prawa pracy