Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych przysługuje pracodawcom bez względu na to, czy działają na chronionym czy na otwartym rynku pracy. Podstawowym warunkiem, jaki muszą spełnić, jest brak zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON przekraczających ogółem kwotę 100 zł. Chodzi tu m.in. o niespłacone pożyczki lub nienależnie pobrane dofinansowania.
Wysokość dofinansowania do wynagrodzeń w 2013 r.
Nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z 29 października 2010 r. zrównuje od 1 stycznia 2013 r. dofinansowania dla pracodawców z tzw. otwartego rynku z tym otrzymywanym przez zakłady pracy chronionej (zpchr). Jednak w związku z uchwaleniem przez Sejm ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej tzw. ustawy okołobudżetowej po raz kolejny zrównanie to zostało odroczone. A zatem przez cały 2013 r. dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych będzie przysługiwało pracodawcom z chronionego i otwartego rynku pracy w tej samej proporcji jak do tej pory.
Od 1 stycznia 2013 r. zmieniła się natomiast wysokość dofinansowania do wynagrodzenia osób niepełnosprawnych.
Dla pracodawcy prowadzącego zpchr dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych wynosi obecnie:
- 180% najniższego wynagrodzenia – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
- 100% najniższego wynagrodzenia – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
- 40% najniższego wynagrodzenia – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.
Jeżeli w zakładzie pracy są zatrudnione osoby niepełnosprawne, u których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych, to ww. kwoty dofinansowania podlegają zwiększeniu o 40% najniższego wynagrodzenia.
Natomiast pracodawcy z otwartego rynku pracy przysługuje dofinansowanie w wysokości:
- 70% kwot przysługujących zakładom pracy chronionej – w przypadku pracowników zakwalifikowanych do lekkiego, umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności,
- 90% kwot przysługujących zakładowi pracy chronionej w przypadku, gdy dofinansowanie dotyczy osób niepełnosprawnych, u których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz pracowników niewidomych.
Powyższe kwoty dofinansowań obowiązują do 31 grudnia 2013 r. (patrz tabela 1).
Tabela 1. Wysokość miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych obowiązująca od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r.*
| Stopień | zpchr | Otwarty rynek | ||
|
| bez | ze | bez schorzeń specjalnych | ze schorzeniami |
| znaczny | 2700 zł | 3300 zł | 1890 zł | 2970 zł |
| umiarkowany | 1500 zł | 2100 zł | 1050 zł | 1890 zł |
| lekki | 600 zł | 1200 zł | 420 zł | 1080 zł |
* Kwoty dofinansowania do wynagrodzenia osób niepełnosprawnych obowiązujących w 2013 r. są obliczane na podstawie minimalnego wynagrodzenie z grudnia roku poprzedniego, tj. grudnia 2012 r., które wynosiło 1500 zł.
Wypłata wynagrodzenia na konto
Od 1 grudnia 2012 r., aby otrzymywać dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnianych w firmie pracowników niepełnosprawnych, pracodawca ma obowiązek przekazywać wynagrodzenie:
- na ich rachunki w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo
- za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych (np. poczty).
A zatem, aby zachować prawo do dofinansowania, nie jest już możliwa wypłata pensji w kasie zakładu.
Pracodawca powinien uważać, aby nie spóźniać się z wypłatą. Jeżeli bowiem spóźnienie w wypłacie pensji dla pracowników niepełnosprawnych przekroczy 14 dni, pracodawca utraci prawo do dofinansowania tych wynagrodzeń.
Ponieważ w praktyce wątpliwości pracodawców budzi sformułowanie „jego rachunek bankowy”, w związku z tym organizacje Ogólnopolska Baza Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (OBPON) oraz Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON) zwróciły się do Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (BON) z prośbą o wyjaśnienie, jak należy rozumieć pojęcie „jego rachunek bankowy”. BON w piśmie z 28 września 2012 r. (sygn. BON-I-52311-348-2-PM/12) skierowanym do OBPON wyraziło pogląd, że „rachunek bankowy, na który przekazywane jest wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego, może należeć do wskazanej przez pracownika osoby, zarówno spokrewnionej, jak i niespokrewnionej”.
Natomiast w piśmie z 16 października 2012 r. (sygn. BON-I-52311-375-2-PM/12) – skierowanym do POPON – BON wyraził nieco odmienny od wcześniejszego pogląd. Uznał bowiem, że przez sformułowanie „jego rachunek bankowy” należy rozumieć „przede wszystkim rachunek osobisty osoby niepełnosprawnej. Współwłasność rachunku jako forma własności również wydaje się dopuszczalna. W wyjątkowych przypadkach, gdy osoby niepełnosprawne mają trudności w codziennej egzystencji, może to być również rachunek innej osoby, np. opiekuna, pełnomocnika, zarówno spokrewnionej, jak i niespokrewnionej”.
W związku z rozbieżnością interpretacji w powyższej kwestii wypowiedział się PFRON. Ze stanowiska PFRON z 21 listopada 2012 r. wynika, że pracownik może wskazać rachunek bankowy, którego jest zarówno właścicielem, jak i współwłaścicielem. Jedynie w wyjątkowych przypadkach, gdy pracownik ma trudności w codziennej egzystencji, może to być również rachunek innej osoby (np. opiekuna, pełnomocnika).
Pełnomocnictwo udzielone przez pracownika osobie trzeciej do odebrania należnego wynagrodzenia nie może być uznane za przeniesienie prawa do wynagrodzenia na inną osobę. Pełnomocnictwo do odbioru wynagrodzenia, mimo że nie wynika to jednoznacznie z przepisów prawa, ze względów dowodowych powinno być udzielone na piśmie (zgodnie z interpretacją BON-VIII-077-13 (2)-MB/12).
Podstawa prawna:
- art. 26a ust. 1, 1a1 pkt 2 i 3, 1b, 9a pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j.t. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721, ost. zm. DzU z 2012 r. poz. 1456),
- art. 1 pkt 9 lit. a i b ustawy z 28 czerwca 2012 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 986 ze zm.),
- art. 4 ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (DzU z 2012 r. poz. 1456).