Pierwsza grupa schorzeń, z którymi związane są dodatkowe uprawnienia pracodawców, to schorzenia, których występowanie u pracowników uprawnia pracodawcę do odmiennego wliczania tych pracowników do wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, jaki pracodawcy ustalają na podstawie przepisów ustawy o rehabilitacji.
Sytuacja ta dotyczy w głównej mierze pracodawców zobowiązanych do obowiązkowych wpłat na PFRON. Schorzenia, których wystąpienie skutkuje odmiennym wliczaniem pracownika do wskaźników zatrudnienia, wymienione zostały w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżenia.
Są to:
- choroba Parkinsona,
- stwardnienie rozsiane
- paraplegia, tetraplegia, hemiplegia,
- znaczne upośledzenia widzenia (ślepota) oraz niedowidzenie,
- głuchota i głuchoniemota,
- nosicielstwo wirusa HIV oraz choroba AIDS,
- epilepsja,
- przewlekłe choroby psychiczne,
- upośledzenie umysłowe,
- miastenia,
- późne powikłania cukrzycy.
Wystąpienie jednego z powyżej wymienionych schorzeń u pracownika będzie uprawniać pracodawcę do tego, aby w odmienny sposób wliczać go do wskaźnika zatrudnienia. Oczywiście pracodawca musi dysponować odpowiednim dokumentem potwierdzającym występowanie tego schorzenia u pracownika – może to być orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, jak również zaświadczenie lekarza specjalisty.
Natomiast art. 22 ustawy o rehabilitacji wymienia jeszcze inne schorzenia szczególne. W przepisie tym mowa jest o:
- upośledzeniu umysłowym,
- chorobach psychicznych,
- całościowych zaburzeniach rozwojowych,
- epilepsji,
- osobach niewidomych.
Są to schorzenia, które pracodawca wlicza do wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, którego osiągnięcie uprawnia pracodawcę do udzielania innym pracodawcom ulg we wpłatach na PFRON.
Te same schorzenia (pkt 1-5) wymienione zostały również w art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji. Schorzenia te uprawniają pracodawcę do otrzymania dofinansowania do wynagrodzenia niepełnosprawnego pracownika w wyższej kwocie, o ile schorzenia te zostały wymienione w orzeczeniu potwierdzającym niepełnosprawność pracownika. W tym przypadku nie można udokumentować wystąpienia schorzenia poprzez jakiekolwiek zaświadczenia lekarzy.
W przypadku ubiegania się o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej (zpchr) (czy też utrzymania tego statusu) art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b wskazuje trzy rodzaje schorzeń, które uprawniają pracodawcę do wliczenia pracownika do wskaźnika zatrudnienia, którego osiągnięcie warunkuje przyznanie statusu zpchr. Są to: choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe oraz osoby niewidome. Te same schorzenia uwzględniane są, jeśli pracodawca chce być uprawniony do ulgi w podatku od nieruchomości czy też podatku rolnego.
Biorąc pod uwagę poszczególne przepisy ustawy o rehabilitacji należy zauważyć, że poszczególne przepisy ustawy o rehabilitacji posługują się innymi rodzajami schorzeń, a także sposób ich dokumentowania może być odmienny. W związku z powyższym pracodawcy powinni pamiętać o tych odmiennościach, stosując przepisy ustawy o rehabilitacji.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.)
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżenia (Dz. U. z 1998 r. Nr 124, poz. 820 z późn. zm.).