Stan faktyczny:
Pracownica pracowała w gospodarstwie rolnym o powierzchni 0,64 ha od 29 sierpnia 1973 r. do 31 sierpnia 1980 r. Gospodarstwo nie było własnością jej rodziców, lecz wyłączną własnością macochy, która zawarła związek małżeński z ojcem pracownicy 2 lutego 1961 r. Ojciec pracownicy również pracował w tym gospodarstwie. Pracownica nabyła gospodarstwo 4 grudnia 1997 r. na podstawie testamentu notarialnego, sporządzonego przez macochę.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, warunkiem zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym jest praca w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców, a następnie objęcie tego gospodarstwa. Pracownica nie pracowała natomiast w gospodarstwie rodziców, ani nie objęła go po rodzicach, lecz po macosze. Czy w związku z tym, że gospodarstwo to prowadził również ojciec pracownicy (faktycznie nim władał razem z drugą żoną), można ten okres pracy zaliczyć do stażu pracy pracownicy?
Praca w latach 1973–1980 w gospodarstwie rodziców (ojca i macochy) o powierzchni 0,64 ha powinna zostać zaliczona pracownicy do jej ogólnego stażu pracy, pod warunkiem że pracownica wykonywała ją po ukończeniu 16. roku życia oraz objęła to gospodarstwo i rozpoczęła jego prowadzenie osobiście lub wraz ze współmałżonkiem.
Polecamy serwis: Składki na ubezpieczenie społeczne
O tym, czy dany okres pracy w gospodarstwie rolnym zostanie zaliczony do ogólnego stażu pracy pracownika, decydują co do zasady dwa czynniki. Po pierwsze, praca w gospodarstwie musi spełniać warunki wskazane w ustawie z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Po drugie – dane gospodarstwo musi być gospodarstwem rolnym.
Do pracowniczego stażu pracy zaliczane są:
- okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka,
- przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,
- przypadające po 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.
Warunki zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym do ogólnego stażu pracy pracownicy to zatem wykonywanie takiej pracy:
- przed 1 stycznia 1983 r.,
- po ukończeniu 16. roku życia,
- w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów,
- późniejsze objęcie gospodarstwa.
Pracownica, o której mowa w pytaniu, pracowała w gospodarstwie prowadzonym przez swojego ojca i macochę, którzy zawarli związek małżeński w lutym 1961 r. W momencie zawarcia związku małżeńskiego macocha pracownicy nabywa względem niej uprawnienia rodzicielskie, a tym samym w rozumieniu przepisów ustawy o okresach pracy w gospodarstwie rolnym uznawana jest za rodzica. W związku z tym, jeżeli pracownica spełnia wymagania dotyczące wieku i okresu pracy w gospodarstwie rolnym, a następnie objęła je po rodzicach – okresy takiej pracy powinny zostać wliczone do jej ogólnego stażu pracowniczego.
Kolejnym warunkiem zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rodziców do stażu pracy jest uznanie gospodarstwa za gospodarstwo rolne. Jeśli dany grunt rolny (nieruchomość rolna) nie spełnia normy obszarowej, nie może być uznany za gospodarstwo rolne i w konsekwencji praca w takim „gospodarstwie” nie będzie mogła być zaliczona do pracowniczego stażu pracy. Warunek ten badamy zawsze w odniesieniu do czasu, w którym wykonywana była praca w gospodarstwie. W przypadku pracownicy, o której mowa w pytaniu, interesują nas zatem lata 1973–1980.
Zobacz także: Składki na ubezpieczenia pracowników przebywających na urlopach wychowawczych
W latach wcześniejszych wysokość minimalnej normy obszarowej określało rozporządzenie z 18 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych. Za gospodarstwo rolne uznawano wówczas:
- w okresie od 28 listopada 1964 r. do 22 grudnia 1971 r. – gospodarstwo o powierzchni 0,2 ha,
- w okresie od 23 grudnia 1971 r. do 30 czerwca 1989 r. – gospodarstwo o powierzchni 0,5 ha,
- w okresie od 1 lipca 1989 r. do 30 września 1990 r. – gospodarstwo o powierzchni 1 ha.
Po nowelizacji ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny z 28 lipca 1990 r., od 1 października 1990 r. do chwili obecnej minimalna norma obszarowa obowiązująca przy obrocie nieruchomościami rolnymi nie została określona. O tym, czy dany „kawałek ziemi” jest gospodarstwem rolnym, decydują przepisy podatkowe. Te z kolei za gospodarstwo rolne uważają aktualnie obszar użytków rolnych, gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy (art. 2 ust. 1 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym).
W latach 1973–1980, czyli wtedy, kiedy pracownica pracowała w gospodarstwie rodziców, za gospodarstwo rolne uznawano gospodarstwo o powierzchni 0,5 ha. Powierzchnia gospodarstwa rodziców pracownicy wynosiła 0,64 ha – co pozwala uznać je za gospodarstwo rolne i zaliczyć okres pracy w takim gospodarstwie do jej stażu pracy.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry
Podstawa prawna:
- ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz.U. Nr 54, poz. 310)
- ustawa z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1475)
- rozporządzenie Rady Ministrów z 18 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych (Dz.U. Nr 45, poz. 304 z późn. zm.) – akt obecnie nieobowiązujący