Obie przesłanki łącznie
Przepis art. 210 k.p. ma charakter szczególny i dotyczy sytuacji nadzwyczajnych, gdy niezachowanie bezpiecznych i higienicznych warunków stwarza faktyczne i bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego. Pracownik może z niego skorzystać tylko w razie łącznego wystąpienia określonych przesłanek. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 11 maja 2006 r. (I PK 191/05 OSNP 2007/9-10/128), stwierdzając, że pracownik może powstrzymać się od wykonywania pracy tylko w przypadku łącznego wystąpienia przesłanek określonych w art. 210 par. 1 k.p. (warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp oraz stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika).
Zatem w razie wystąpienia tylko jednej z tych przesłanek, np. zaistnienia warunków pracy, które naruszały zasady bhp, jednak nie powodowały zagrożenia dla życia i zdrowia, pracownik nie może zasadnie powstrzymać się od pracy lub oddalić z miejsca jej wykonywania. Takie zachowanie stanowiłoby bowiem naruszenie jego podstawowego obowiązku świadczenia pracy, co mogłoby skutkować nawet rozwiązaniem umowy o pracę.
Ochrona życia, a nie mienia
Zaznaczyć należy, że w art. 210 par. 1 k.p. chodzi o bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, natomiast nie ma on zastosowania w sytuacji, gdy zagrożenie dotyczy tylko mienia (np. komputera pracownika lub jego samochodu używanego w pracy). Poza tym zagrożenie uzasadniające powstrzymanie się od pracy musi być realne i obiektywnie sprawdzalne, a nie tylko potencjalne, które jedynie hipotetycznie mogłoby ujemnie oddziaływać na zdrowie pracownika.
Przez pojęcie niebezpieczeństwa z art. 210 k.p. może być rozumiane także takie zagrożenie, którego wystąpienie pracownik przyjął, działając w usprawiedliwionym błędzie. Jeżeli więc pracownik omyłkowo przyjął, że np. wypływający z wentylacji dym o nieprzyjemnym zapachu jest szkodliwy dla zdrowia i z tego powodu opuścił swoje miejsce pracy, a dopiero po dokonanych badaniach okazało się, że nie miał on żadnych szkodliwych właściwości dla jego zdrowia, to pracodawca nie może czynić pracownikowi zarzutu, gdyż jego błąd był w tych konkretnych okolicznościach usprawiedliwiony.
Przykład:
ZAGROŻENIE MUSI BYĆ REALNE
Podstawa prawna:
• art. 210 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).