Czy podejrzenie o kradzież uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

Maciej Bogusławski
rozwiń więcej
Nasz zakład pracy specjalizuje się w produkcji elementów do maszyn rolniczych. Jednemu z pracowników kierownik produkcji zarzucił kradzież znacznej liczby gotowych części z magazynu. Pracodawca zawiadomił organy ścigania o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa kradzieży, mimo że pracownik nie został złapany na gorącym uczynku. W zeszłym tygodniu otrzymaliśmy z prokuratury zawiadomienie o sporządzeniu i przesłaniu aktu oskarżenia pracownika do sądu. Czy otrzymanie przez pracodawcę zawiadomienia z prokuratury uzasadnia jego zwolnienie dyscyplinarnie na podstawie art. 52 k.p.? Jeżeli nie, to do którego momentu musimy czekać ze zwolnieniem tego pracownika?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Zależy bowiem od tego, czy pracodawca jest w stanie bezspornie dowieść, że to konkretny pracownik dopuścił się kradzieży (ewentualnie, kiedy to nastąpiło) oraz czy popełnione przestępstwo uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku.

Autopromocja

Warto zwrócić uwagę na dwa bardzo istotne z tego punktu widzenia wyroki Sądu Najwyższego. W wyroku z 31 stycznia 1977 r. Sąd stwierdził, że przestępstwo jest oczywiste, jeżeli nienasuwający wątpliwości stan faktyczny pozwala na pewne stwierdzenie, że pracownik dopuścił się czynu zagrożonego sankcją karną przez ustawę. Nie można natomiast uznać oczywistości przestępstwa pracownika, jeżeli brak jest pewności, czy przestępstwo w ogóle zostało popełnione albo kto dopuścił się czynu przestępnego (I PRN 141/76, PiZS 1978/4/64). Z kolei w wyroku z 4 kwietnia 1979 r. ten sam Sąd stwierdził, że „oczywistość” popełnienia przestępstwa w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 2 k.p. może być stwierdzona nie tylko na podstawie prawomocnego wyroku skazującego, ale również na podstawie oceny konkretnego zdarzenia, które nie pozostawia wątpliwości, że przestępstwo zostało popełnione (I PR 13/79, OSNC 1979/11/221). W uzasadnieniu tego wyroku czytamy m.in., że oczywistość przestępstwa w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 2 k.p. dotyczy bezsporności (obiektywności) faktu, a więc samego zaistnienia czynu kwalifikowanego przez prawo jako przestępstwo bez względu na to, czy przestępstwo to będzie następnie ścigane, a jego sprawca skazany.

Artykuł 52 § 1 pkt 2 k.p. dopuszcza możliwość zwolnienia dyscyplinarnego pracownika w przypadku, gdy przestępstwo nie zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem. Stanowi on, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie (...) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem. A zatem, jeżeli okoliczności kradzieży nie budzą wątpliwości pracodawcy (są świadkowie, sporządzono protokół), zawiadomienie o sporządzeniu i przesłaniu aktu oskarżenia stanowi wystarczającą podstawę do zastosowania art. 52 § 1 pkt 2 k.p. Jeżeli prokurator sporządził akt oskarżenia (nie umorzył postępowania), to znaczy, że uznał, iż w jego ocenie przestępstwo zostało popełnione.

Natomiast specjaliści od prawa karnego twierdzą, że oczywistość popełnienia przestępstwa ma miejsce dopiero w chwili, gdy zapadnie prawomocny wyrok. Taka interpretacja jest sprzeczna z ratio legis Kodeksu pracy w zakresie, w jakim ustawodawca rozróżnił w treści art. 52 k.p. sytuację, gdy w danej sprawie nie zapadł jeszcze prawomocny wyrok, od sytuacji, w której prawomocny wyrok już zapadł (wskazuje na to użycie słowa „lub” które samo w sobie wskazuje na pewną alternatywę). Należy przychylić się jednak do twierdzenia, że ustawodawca – stanowiąc o oczywistości popełnienia przestępstwa – zakładał, iż okoliczności wskazują na bardzo duży stopień prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa. Inaczej mówiąc, w ocenie pracodawcy istnieją oczywiście uzasadnione podstawy do takiego twierdzenia.

Kadry
MRPiPS bada 4-dniowy tydzień pracy i chce skrócenia tygodnia pracy w tej kadencji Sejmu
30 kwi 2024

Dwie wypowiedzi członków rządu wskazujące, że skrócenie tygodnia pracy z 5 do 4 dni (albo z 8 godzin dziennie do 7 godzin) może stać się obowiązującym prawem. 

Czerwiec 2024 – dni wolne, godziny pracy
30 kwi 2024

Czerwiec 2024 – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

Komunikat ZUS: 2 maja wszystkie placówki ZUS będą otwarte
30 kwi 2024

W czwartek, 2 maja, placówki ZUS będą otwarte.

Czy 12 maja 2024 to niedziela handlowa?
30 kwi 2024

Czy 12 maja 2024 to niedziela handlowa? Czy w maju jest niedziela handlowa? Kiedy wypadają niedziele handlowe w 2024 roku?

Kalendarz maj 2024 do druku
30 kwi 2024

Kalendarz maj 2024 do druku zawiera: święta stanowiące dni wolne od pracy, Dzień Flagi, Dzień Matki i imieniny wypadające w tym miesiącu.

Majówka: Pamiętaj, że obowiązuje zakaz handlu i w długi weekend sklepy będą zamknięte
30 kwi 2024

W środę, 1 maja, zaczyna się majówka. Kto zaplanował sobie urlop na 2 maja, może cieszyć się długim weekendem trwającym aż 5 dni. Jak w tym czasie robić zakupy? Czy wszystkie sklepy będą zamknięte?

Czy polski pracownik czuje się emocjonalnie związany ze swoim miejscem pracy?
30 kwi 2024

1 maja przypada Święto Pracy, to dobry moment, aby zastanowić się nad tym, jak się miewają polscy pracownicy. Jak pracodawcy mogą zadbać o dobrostan pracowników?  

"Student w pracy 2024". Wzrosły zarobki studentów, ale i tak odbiegają od ich oczekiwań
30 kwi 2024

Według marcowego raportu “Student w pracy” Programu Kariera Polskiej Rady Biznesu, co trzeci student w Polsce zarabia między cztery a sześć tysięcy złotych miesięcznie. To o 16,5 proc. więcej, niż rok wcześniej.

20 lat Polski w UE: 1 maja 2004 - 1 maja 2024. Jak zmieniło się prawo pracy?
30 kwi 2024

To już 20 lat Polski w Unii Europejskiej. Dokładnie w dniu 1 maja 2004 Polska wraz z Cyprem, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Maltą, ze Słowacją, Słowenią i z Węgrami wstąpiła do Unii Europejskiej. To było największe w historii rozszerzenie UE. Prze te 20 lat, do 1 maja 2024 wiele się zmieniło. Szczególnie ważny jest swobodny przepływ pracowników - możliwość pracy za granicą, posiadanie ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz szeregu innych praw pracowniczych. Poniżej opis najważniejszych zmian dla polskiego prawa pracy w związku z wstąpieniem do UE.

Zawodowa służba wojskowa - nie dla osób transseksualnych
30 kwi 2024

Ministerstwo Obrony Narodowej uznaje, że transseksualizm i obojniactwo to przyczyny dyskwalifikujące z zawodowej służby wojskowej. Według rozporządzenia MON to choroby i ułomności. Czy takie wyłączenie jest zgodne z prawem, czy nie dyskryminuje? Temat jest od lat kontrowersyjny, ale warto wiedzieć, że WHO - Światowa Organizacja Zdrowia usunęła transpłciowość, w tym transseksualizm z listy zaburzeń psychicznych. W całą sprawę zaangażował się zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, który napisał do sekretarza stanu w MON Cezarego Tomczyka.

pokaż więcej
Proszę czekać...