Urlop wypoczynkowy pracownicy za 2010 r. przedawni się od 1 kwietnia 2014 r., a urlop za 2011 r. ulegnie przedawnieniu od 1 października 2015 r. Roszczenia ze stosunku pracy (w tym prawo do urlopu wypoczynkowego) przedawniają się bowiem z upływem 3 lat od dnia wymagalności roszczenia.
Roszczenie jest wymagalne w momencie, gdy wierzyciel może żądać jego spełnienia od dłużnika. W przypadku roszczenia o udzielenie urlopu wypoczynkowego wierzycielem jest pracownik, a dłużnikiem pracodawca.
Urlop wypoczynkowy powinien być udzielony:
- w pierwszej kolejności – do końca roku kalendarzowego, w którym pracownik nabył do niego prawo,
- jeżeli nie jest to możliwe z przyczyn dotyczących pracownika lub pracodawcy – najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.
Jednak możliwość wykorzystania urlopu zaległego najpóźniej do 30 września istnieje dopiero od 1 stycznia 2012 r., zatem dotyczy takiego urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w 2011 r. i nie wykorzystał go w tym roku. Urlop ten stał się bowiem 1 stycznia 2012 r. urlopem zaległym, a wówczas obowiązywały już zmienione przepisy.
Urlop wypoczynkowy, do którego pracownik nabył prawo w 2010 r. i który nie został przez niego wykorzystany w tym roku, 1 stycznia 2011 r. stał się urlopem zaległym. Zgodnie z wówczas obowiązującymi przepisami, takiego urlopu należało udzielić do końca marca 2011 r.
Sąd Najwyższy w wyroku z 11 kwietnia 2001 r. (I PKN 367/00, OSNP 2003/2/38) orzekł, że „(...) roszczenie o udzielenie urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne (art. 291 § 1 Kodeksu pracy), przy czym rozpoczęcie biegu tego terminu następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje (art. 161 Kodeksu pracy), bądź najpóźniej z końcem pierwszego kwartału roku następnego, jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (art. 168 Kodeksu pracy) (...)”.
Wyrok ten można odpowiednio zastosować także po zmianie przepisów dotyczących terminu udzielania urlopu zaległego. W przypadku urlopu za 2011 r. termin przedawnienia rozpoczyna swój bieg najpóźniej 30 września 2012 r.
Zatem najkorzystniejsza wykładnia przepisów prowadzi do tego, że okres przedawnienia urlopu wypoczynkowego za:
- 2010 r. – należy liczyć od następnego dnia po 31 marca 2011 r.,
- 2011 r. – należy liczyć od następnego dnia po 30 września 2012 r.
Od tych terminów należy przyjąć liczenie okresów przedawnienia urlopu wypoczynkowego Państwa pracownicy, ponieważ nie mogła ona wykorzystać urlopu wypoczynkowego w 2010 r. i w 2011 r. z powodu choroby.
W związku z tym pracownica może wykorzystać urlop wypoczynkowy:
- za 2010 r. – najpóźniej do końca 31 marca 2014 r.,
- za 2011 r. – najpóźniej do końca 30 września 2015 r.
Upływ terminu przedawnienia powoduje jedynie to, że pracownik nie może ubiegać się o udzielenie urlopu w przypadku, gdy pracodawca podniesie zarzut przedawnienia. Nie ma natomiast jakichkolwiek przeszkód, aby pracodawca udzielił z własnej woli pracownikowi urlopu przedawnionego.
Podstawa prawna:
- art. 161, art. 168, art. 291 § 1, art. 292 Kodeksu pracy.