RADA
Pańskie postępowanie jest sprzeczne z prawem. Zapewnienie wszystkim pracownikom wody pitnej lub innych napojów jest obowiązkiem pracodawcy. Nie ma możliwości wypłacania w zamian pracownikom ekwiwalentu pieniężnego. W konsekwencji taki ekwiwalent będzie zarówno opodatkowany, jak i oskładkowany.
UZASADNIENIE
Pracodawca jest zobowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody obowiązkowo inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb pracowników.
WAŻNE!
Pracodawca ma obowiązek zapewnić wszystkim pracownikom wodę pitną lub inne napoje.
Miejsce pobierania wody zdatnej do picia powinno znajdować się nie dalej niż 75 metrów od stanowisk pracy.
Przepisy dotyczące bhp nie przewidują możliwości wywiązania się przez pracodawcę z obowiązku dostarczenia pracownikom płynów do picia w inny sposób. Niemożliwe więc będzie wypłacanie pracownikom w zamian ekwiwalentu pieniężnego, jak to ma miejsce np. w sytuacji niezapewniania pracownikom prania odzieży. Pracodawca nie zapewniając (w naturze) wody lub innych napojów pracownikom popełnia wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1000 do 30 000 zł (art. 283 § 1 Kodeksu pracy).
Artykuł 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o pdof przewiduje zwolnienie podatkowe dla świadczeń rzeczowych i ekwiwalentów za te świadczenia, przysługujących na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Szersze zwolnienie przewidują przepisy składkowe (§ 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Ze składek jest bowiem także zwolniona wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych w przypadku, gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.
Jak wynika z przytoczonych przepisów ekwiwalent, który zamierza Pan wypłacać, nie będzie podlegał ani zwolnieniu podatkowemu, gdyż nie przysługuje na mocy przepisów bhp (które przewidują obowiązek zapewnienia wody lub innych napojów bez możliwości zamiany na ekwiwalent), ani składkowemu, gdyż pieniądze to nie talony, bony czy kupony uprawniające wyłącznie do ich wymiany na napoje.
Jeżeli będzie Pan zgodnie z prawem zapewniał pracownikom wodę lub inne napoje do picia, to ich wartość będzie zwolniona z opodatkowania i oskładkowania.
Warto podkreślić, że przepisy nie precyzują, jakie napoje pracodawca może zapewniać pracownikowi. Należy więc przyjąć, że zwolnieniu podatkowo-składkowemu podlegają wszelkie napoje bezalkoholowe, np. kawa czy soki.
• art. 283 § 1 Kodeksu pracy,
• § 112, § 113 ust. 1 rozporządzenia z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.),
• art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
• § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Arkadiusz Mika
specjalista w zakresie prawa pracy