Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników może odbywać się na podstawie skierowania pracodawcy oznaczającego jego zgodę na studia pracownika lub bez takiego skierowania. Pracodawca nie jest jednak zobowiązany do wyrażenia zgody na kształcenie pracownika.
Uregulowania dotyczące podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników zawarte są w art. 17 i art. 94 pkt 6 k.p., którego przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a także w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i kształcenia dorosłych (DzU nr 103, poz. 472 ze zm.).
Wskazany w przepisach kodeksowych obowiązek pracodawcy ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych nie jest jednak bezwzględny i zależy od dobrej woli pracodawcy. Pracodawca nie jest więc zobowiązany do wyrażenia zgody na podjęcie nauki przez pracownika i co wiązałoby się z taką zgodą ponoszenia kosztów finansowych przez udzielanie płatnego urlopu szkoleniowego czy zwolnienia z części dnia pracy. Pracownik natomiast nie ma roszczenia, aby zmusić pracodawcę do tego typu działań.
Natomiast jeśli wyrazi Pan zgodę na naukę pracownika w szkole wyższej, musi mieć Pan świadomość ciążących w związku z tym obowiązków.
Z pracownikiem podejmującym naukę w szkole wyższej na podstawie skierowania pracodawcy należy zawrzeć umowę określającą prawa i obowiązki stron. Treść umowy może być swobodnie kształtowana przez strony, przepisy prawa nie określają, jakie elementy powinna ona zawierać.
W umowie wskazuje się m.in. wymiar urlopu szkoleniowego, jaki będzie przysługiwać pracownikowi. Wymiar urlopu dla pracownika podejmującego naukę w szkole wyższej wskazany jest w § 7 ust. 5 i 6 rozporządzenia. Należy podkreślić, że za czas urlopu szkoleniowego pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego jak za urlop wypoczynkowy.
Ponadto pracodawca może przyznać pracownikowi skierowanemu na naukę również dodatkowe świadczenia, np. zwrócić koszty przejazdu czy pokryć opłaty za naukę, pobierane przez szkołę. Przyznanie tych dodatkowych uprawnień zależy jedynie od dobrej woli pracodawcy.
Odnośnie do Pana ostatniego pytania, to zapis dotyczący zobowiązania do przepracowania u pracodawcy danego okresu po zakończeniu nauki może się znaleźć w umowie zawartej między pracownikiem a pracodawcą. Zgodnie z § 6 ust. 2 rozporządzenia okres ten nie może być jednak dłuższy niż 3 lata.
Na koniec należy podkreślić, że warunki umowy, którą pracodawca zawarł z pracownikiem, mogą być za zgodą obu stron zmienione w każdym czasie.
Odpowiedziała Joanna Pysiewicz-Jężak