Kto może zostać upoważniony do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy

Do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy może zostać upoważniona zarówno osoba, będąca pracownikiem Państwa firmy, jak i osoba fizyczna spoza zakładu, np. żona właściciela firmy. Może to być także inna jednostka organizacyjna, np. firma doradcza. Wzory upoważnień do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy znajdują się w uzasadnieniu.

Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający albo inna wyznaczona do tego osoba (art. 3¹ Kodeksu pracy). Również w przypadku, gdy pracodawcą jest osoba fizyczna, to jeśli nie wykonuje ona takich uprawnień osobiście, może wyznaczyć do tego inną osobę.

Podmiot wykonujący czynności z zakresu prawa pracy w imieniu pracodawcy nie musi pozostawać z nim w stosunku pracy. Dopuszczalne jest zatem zarządzanie sprawami pracowniczymi zakładu pracy zarówno przez osobę fizyczną (np. przez żonę właściciela) niepowiązaną z pracodawcą stosunkiem pracy, jak też np. przez zewnętrzną spółkę doradczą. Takie stanowisko potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego, gdzie został utrwalony pogląd, że osoba wykonująca czynności z zakresu prawa pracy za pracodawcę, który jest jednostką organizacyjną, nie musi być objęta strukturą organizacyjną tej jednostki (wyrok z 5 maja 2011 r., II PK 181/10).

Dokonanie czynności z zakresu prawa pracy przez organ lub inną wyznaczoną do tego osobę nie jest uzależnione od udzielenia jej pełnomocnictwa (wyrok SN z 2 lutego 2001 r., I PKN 226/00, OSNP 2002/20/488). Taki wymóg nie wynika z przepisów prawa. W praktyce przeważnie wewnętrzne akty zakładu (np. statut spółki, regulamin pracy, zarządzenie) wskazują osobę reprezentującą pracodawcę w czynnościach z zakresu prawa pracy. Dokonując wskazania osoby uprawnionej do przeprowadzania czynności z zakresu prawa pracy w przepisach wewnętrznych najlepiej zrobić to przez określenie stanowiska zajmowanego przez daną osobę. Wówczas, w razie zmiany na takim stanowisku, nie trzeba zmieniać przepisów wewnętrznych.

PRZYKŁAD

W spółce z o.o. ustalono w statucie, że do dokonywania wszystkich czynności z zakresu prawa pracy jest upoważniony prezes zarządu spółki. Natomiast w stosunku do prezesa zarządu do wykonywania takich czynności jest upoważniona rada nadzorcza. Takie ustalenie jest prawidłowe.

Sąd Najwyższy w wyroku z 20 września 2005 r. (II PK 412/04, OSNP 2006/13–14/210) stwierdził, że wyznaczenie osoby dokonującej czynności z zakresu prawa pracy następuje przez złożenie oświadczenia woli przez osobę lub organ kierujący jednostką organizacyjną będącą pracodawcą i wyrażenie zgody przez wyznaczoną osobę. Forma tego oświadczenia jest uzależniona od wewnętrznych regulacji w danej jednostce organizacyjnej.

Choć przepisy prawa nie wskazują wyraźnie, jaką formę powinno mieć oświadczenie o wyznaczeniu osoby do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy, to należy uznać, że, jeśli nie jest to określone w aktach wewnątrzzakładowych, najlepiej ze względów dowodowych, aby miało formę upoważnienia pisemnego.

WAŻNE!

Upoważnienie do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy ze względów dowodowych powinno mieć formę pisemną.

Upoważnienie do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy obejmuje zarówno indywidualne stosunki pracy między pracodawcą a pracownikami, jak nawiązywanie stosunków pracy, kształtowanie wynagrodzeń czy tworzenie regulaminów pracy, jak i prawa zbiorowe, np. zawieranie układów zbiorowych pracy czy reprezentowanie pracodawcy w sporze zbiorowym.

Oświadczenie o uprawnieniu do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy musi być złożone w sposób wyraźny i jeżeli wyznaczenie nie obejmuje wszystkich czynności, zarówno w sprawach indywidualnych, jak i zbiorowych, musi określać zakres upoważnienia lub zakres czynności zastrzeżonych wyłącznie do kompetencji zarządzającego.

Wyznaczona osoba jest kompetentna do udzielenia pełnomocnictwa innym osobom do poszczególnych czynności w zakresie prawa pracy, a także może udzielić pełnomocnictwa procesowego w sporach z zakresu prawa pracy (wyrok SN z 4 lipca 2007 r., II PK 1/07, OSNP 2008/17–18/250).

Upoważnienie do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy może mieć charakter ogólny lub szczegółowy. Upoważnienie ogólne obejmuje wszystkie sprawy z zakresu prawa pracy. Upoważnienie szczegółowe może dotyczyć konkretnych czynności, np. zawierania umów o pracę czy ustalania zasad wynagradzania pracowników.

Wzór upoważnienia do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy z wyłączeniem niektórych spraw

Wzór upoważnienia ogólnego do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy

Wzór upoważnienia szczególnego do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy

Podstawa prawna:

● art. 3¹ Kodeksu pracy.