PRZYKŁAD
W firmie doradczej jest ściśle określona ścieżka kariery, tj. doradcy poszczególnych szczebli powinni w określonych terminach zdobywać dodatkowe umiejętności i kończyć zawodowe szkolenia. Zasady awansu i szkoleń są opisane w dokumencie Konstytucja Rozwoju Zawodowego (KRZ). Każdy z rekrutowanych kandydatów do pracy poświadcza przed zatrudnieniem na piśmie zgodę na stosowanie się do KRZ. W takiej sytuacji odmowa wzięcia przez pracownika udziału w jednym ze szkoleń zawodowych przewidzianych w KRZ stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych uzasadniające rozwiązanie za wypowiedzeniem przez pracodawcę umowy o pracę z takim pracownikiem.
Kto może się szkolić na koszt pracodawcy
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika zostało zdefiniowane w przepisach Kodeksu pracy jako zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą (art. 1031 § 1 Kodeksu pracy). Przepisy nie określają, jaka musi być forma prawna zgody pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika, aby można było uznać, że podnoszenie kwalifikacji następuje za zgodą pracodawcy. W związku z istniejącymi niejasnościami, stanowisko w tej sprawie zajęło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej uznając, że w praktyce każde zachowanie pracodawcy może zostać uznane jako jego dorozumiana zgoda na dokształcanie się pracownika. W ocenie MPiPS, udzielenie pracownikowi jakiegokolwiek świadczenia, pozostającego w wyraźnym związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, może zostać uznane za zgodę pracodawcy na kształcenie się pracownika.
WAŻNE!
Pracodawca, który nie zamierza wspierać finansowo nauki pracownika, powinien szczególnie uważnie przyznawać takiemu pracownikowi jakiekolwiek dodatkowe świadczenia związane z zatrudnieniem, które mogą ułatwiać temu pracownikowi podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
Pracodawca ma obowiązek ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych (art. 94 pkt 6 Kodeksu pracy). Ten ogólny obowiązek będzie każdorazowo wypełniany konkretnymi decyzjami danego pracodawcy. Pracodawca, podejmując decyzję o udzieleniu pomocy pracownikom w związku z podnoszeniem ich kwalifikacji zawodowych, musi pamiętać o tym, że jego pełną swobodę w tym zakresie ograniczają obowiązujące przepisy prawa pracy, w tym przepisy nakazujące równe traktowanie wszystkich pracowników. Pracodawca ma obowiązek traktować wszystkich pracowników w taki sam sposób w zakresie warunków zatrudnienia oraz dostępu do szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe (art. 183a § 1 Kodeksu pracy). Jeżeli więc chęć uczestniczenia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych wspieranych przez pracodawcę zgłosi więcej pracowników niż pracodawca przewidział, to pracodawca musi przyjąć prawnie dopuszczalne metody doboru pracowników, którzy będą podnosić swoje kwalifikacje zawodowe. Kryterium doboru pracowników nie mogą być np. płeć, wiek, niepełnosprawność, rasa, religia, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkowa, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientacja seksualna oraz rodzaj zatrudnienia (na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy).
Określając, komu przyznać prawo do uczestniczenia w szkoleniu, pracodawca powinien kierować się wyłącznie obiektywnymi kryteriami. W większych firmach z pewnością będzie konieczna wszechstronna analiza potrzeb szkoleniowych, która powinna uwzględniać opis i ocenę aktualnej i docelowej struktury zatrudnienia w danym zakładzie pracy.
Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu w artykule: Jakie są obowiązki pracodawcy wobec pracowników podnoszących kwalifikacje zawodowe