Finansowana przez Państwa składka jest dla pracownika korzyścią majątkową ze stosunku pracy, którą należy opodatkować i oskładkować. Opłacając za pracownika składkę na ubezpieczenie na życie nie będą Państwo zobowiązani do wypłacenia odprawy w razie jego śmierci. Jeżeli świadczenie z ubezpieczenia okazałoby się niższe niż kwota odprawy pośmiertnej, wówczas muszą Państwo wypłacić rodzinie zmarłego różnicę między tymi należnościami.
Za przychody ze stosunku pracy są uznawane wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:
- wynagrodzenia zasadnicze i za godziny nadliczbowe,
- różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona,
- świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Do przychodów mających swoje źródło w umowie o pracę należy zaliczyć m.in. sfinansowaną przez pracodawcę składkę na grupowe ubezpieczenie na życie. Stanowi ona przysporzenie majątkowe, co do zasady, podlegające opodatkowaniu oraz oskładkowaniu (art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Obowiązek naliczenia należności podatkowo-składkowych od wartości składek na ubezpieczenie na życie opłacanych przez firmę powstanie wówczas, gdy uprawnionym do otrzymania świadczenia ubezpieczeniowego jest pracownik (nawet jeżeli nie uzyskał świadczenia z polisy). Jeżeli beneficjentem świadczeń wynikających z zawartej z ubezpieczycielem polisy jest pracodawca, po stronie pracowników nie wystąpi korzyść majątkowa (pismo MF z 31 października 1995 r., nr PO 5/1–0788–3656/95).
Przychód z tytułu składki na ubezpieczenie na życie finansowanej przez pracodawcę powstaje w chwili jej zapłaty. O wartość składki należy wówczas powiększyć wynagrodzenie postawione w danym miesiącu do dyspozycji pracownika i od łącznej kwoty obliczyć należności podatkowo-składkowe.
Niekiedy pracodawca wykupuje dla podwładnych polisy ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym. W takiej sytuacji składka w części przypadającej na część inwestycyjną jest przysporzeniem majątkowym w momencie cesji, przeniesienia praw i przekazania obowiązków wynikających z umowy na rzecz ubezpieczonego pracownika. Potwierdził to dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 3 lutego 2012 r. (sygn. IPPB2/415–984/11–2/AS): „(...) część składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu opłacania przez pracodawcę składki w części ochronnej (składka ochronna) stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy w dacie poniesienia wydatku przez pracodawcę, czyli w dacie zapłaty składki w firmie ubezpieczającej. (...) Z tą chwilą pracownik zostaje objęty ochroną ubezpieczeniową, czyli ma miejsce przysporzenie majątkowe po jego stronie. Natomiast z tytułu opłacania przez pracodawcę części składek inwestowanych w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe przychód ze stosunku pracy dla pracownika powstaje w momencie cesji, przeniesienia praw i przekazania obowiązków wynikających z umowy na rzecz ubezpieczonego pracownika. Do tego momentu pracownik nie posiada prawa do wypłaty i innych możliwych profitów wynikających z programu. Ponadto pracodawca (ubezpieczający) może w przypadku zwolnienia się pracownika wskazanego w programie przekazać program na innego pracownika (...)”.
Pracodawca, który wykupił pracownikom ubezpieczenie na życie, jest zwolniony z obowiązku wypłaty odprawy pośmiertnej członkom rodziny zmarłego pracownika (art. 93 § 7 Kodeksu pracy). Rodzinie zmarłego lub osobie uposażonej z tytułu opłacanej przez zakład pracy polisy przysługuje bowiem od instytucji ubezpieczeniowej odszkodowanie, którego wysokość powinna być co najmniej równa kwocie należnej odprawy. W przypadku gdyby odszkodowanie było niższe, pracodawca będzie musiał wypłacić uprawnionej osobie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.
Podstawa prawna:
- art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),
- art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 93 Kodeksu pracy.