Jeśli odmowa wejścia do gabinetu pracodawcy wynikała z obawy przed psem, pracodawca nie może w żaden sposób ukarać pracownicy. Ponadto powinien zrezygnować z przyprowadzania zwierzęcia do firmy, ponieważ jego obowiązkiem jako pracodawcy jest zapewnienie wszystkim pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sytuacja, w której pracownica obawia się o swoje zdrowie (np. boi się pogryzienia przez psa), nie spełnia wymogu bezpiecznej i higienicznej pracy.
UZASADNIENIE
Za odmowę wykonania polecenia służbowego pracodawca może zastosować wobec pracownika środki dyscyplinujące, np. w postaci kar porządkowych. Jednak nie każde polecenie pracodawcy musi być przez pracownika wykonane. Pracownik ma obowiązek wykonania jedynie takich poleceń, które dotyczą pracy i nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę (art. 100 § 1 Kodeksu pracy). Takim poleceniem jest z pewnością polecenie (np. wydane telefonicznie), aby pracownica udała się do gabinetu szefa i wyjaśniła mu wątpliwości związane z raportami, zakładając, że pracownica, której wydano takie polecenie, była osobą kompetentną (posiadającą wymaganą wiedzę, doświadczenie, uprawnienia itp.). A zatem odmowa wykonania takiego polecenia zwykle może być podstawą do ukarania pracownika karą porządkową.
Na ukaranie nie kwalifikuje się jednak sytuacja, w której odmowa wykonania polecenia służbowego była podyktowania względami obiektywnymi, np. pracownica nie mogła wykonać polecenia, ponieważ wykonuje inne polecone jej zadanie, którego z przyczyn obiektywnych nie może przerwać (np. w przeciwnym razie utraci dane), nie posiada niezbędnej wiedzy (np. nigdy nie przygotowywała takich raportów, pracuje w innym dziale itp.). Inaczej bowiem należy traktować pracownika, który nie może z konkretnych przyczyn wykonać polecenia służbowego, a inaczej pracownika, który wykonać go nie chce – bez uzasadnionego powodu. W każdym takim przypadku, gdy z przyczyn obiektywnych pracownik nie jest w stanie wykonać polecenia służbowego, nie powinien być karany. Jednak aby nie narazić się na sankcje za niewykonanie polecenia służbowego, pracownik powinien poinformować pracodawcę, dlaczego nie wykona (nie może wykonać) danego polecenia służbowego. Wówczas sytuacja jest jasna i od początku nie ma wątpliwości, jak traktować zachowanie pracownika.
WAŻNE!
Jeżeli z przyczyn obiektywnych pracownik nie może wykonać polecenia pracodawcy, nie powinien być za to ukarany.
Wątpliwości powstają w przypadku, gdy odmowa wykonania polecenia służbowego nie została uzasadniona przez pracownika. W sytuacji opisanej w pytaniu nie mamy pewności, z jakiego powodu pracownica odmówiła wejścia do gabinetu szefa. Dlatego zanim pracodawca podejmie decyzje dotyczące nałożenia na pracownicę jakichkolwiek sankcji, powinien najpierw wyjaśnić powód takiego jej zachowania. Z pytania wynika, że pracownica odmówiła wejścia do gabinetu szefa, gdy zobaczyła psa. Ponadto nie odmówiła wyjaśnienia wątpliwości związanych z raportami, lecz samego wejścia do gabinetu. Możliwe więc, że powodem odmowy był strach przed psem (np. związany z zachowaniem psa, jego wyglądem, wcześniejszym pogryzieniem pracownicy przez innego psa itp.). W takim przypadku pracodawca nie powinien wyciągać negatywnych konsekwencji wobec tej pracownicy. Ponadto jeśli okaże się, że rzeczywistym powodem odmowy wejścia do gabinetu szefa była obawa przed zwierzęciem, pracodawca powinien zrezygnować z przyprowadzania psa do firmy.
Obowiązkiem pracodawcy jest bowiem chronić zdrowie (fizyczne i psychiczne) i życie pracowników, zapewniając bezpieczne i higieniczne warunki pracy (art. 207 § 2 Kodeksu pracy). Przez zapewnienie odpowiednich warunków bhp należy rozumieć takie warunki, w których pracownicy nie są i nie czują się zagrożeni. W tym celu pracodawca powinien reagować na potrzeby pracowników w zakresie zapewnienia im bezpieczeństwa i higieny pracy oraz podejmować określone środki w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony ich zdrowia i życia. Dlatego pracodawca powinien przedsięwziąć odpowiednie środki zaradcze, np. założyć psu kaganiec, smycz lub całkowicie zrezygnować z przyprowadzania go do zakładu pracy. Niekiedy bowiem, aby usunąć poczucie obawy lub strachu, nie wystarczy założenie zwierzęciu kagańca lub smyczy. Pracownik, który mimo to obawia się zwierzęcia, ma prawo żądać od pracodawcy, aby zwierzę nie przebywało na terenie zakładu pracy.
Podstawa prawna
- art. 100 § 1, art. 207 § 2 pkt 1, pkt 3 Kodeksu pracy