Należy przyjąć, że nie można wysłać pracownika w tak długą podróż służbową. Zgodnie z poglądami większości ekspertów prawa pracy, delegacja nie może trwać dłużej niż 3 miesiące.
UZASADNIENIE
Podróż służbowa polega na wykonywaniu na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się stałe miejsce pracy pracownika lub w której znajduje się siedziba pracodawcy (art. 775 Kodeksu pracy). W przedstawionej sytuacji stałym miejscem pracy jest miejscowość, w której pracodawca ma swoją siedzibę. Wyjazd na polecenie pracodawcy poza tę miejscowość (w celach służbowych) stanowi zatem podróż służbową.
Przepisy prawa pracy nie wskazują bezpośrednio, jaki jest maksymalny czas trwania podróży służbowej. Przyjmuje się jednak powszechnie, że podróż służbowa stanowi wyjątkową i incydentalną sytuację. Jest zatem pewnym odstępstwem od zobowiązania pracownika do świadczenia pracy w określonym miejscu. Z tego powodu delegacja nie może trwać zbyt długo.
WAŻNE!
Przepisy prawa pracy nie określają maksymalnej długości podróży służbowej.
Jednak poprzez analogię wynikającą z art. 42 § 4 Kodeksu pracy (na podstawie tego przepisu pracodawca może oddelegować pracownika maksymalnie na 3 miesiące do innego miejsca pracy bez zmiany umowy o pracę) przyjmuje się w praktyce, że maksymalna długość trwania delegacji powinna wynosić 3 miesiące. Co prawda, dyskusyjne jest bezpośrednie zastosowanie tego przepisu do delegacji (literalnie przepis dotyczy możliwości czasowego powierzenia innej pracy niż wynikająca z umowy o pracę, a nie tej samej pracy, lecz w innym miejscu), ale wynika z niego, przez jak długi okres ustawodawca dopuszcza stosowanie odmiennych warunków zatrudnienia od ustalonych w umowie o pracę.
Nie możemy także mówić o krótkotrwałości wyjazdów wskazanych w pytaniu ze względu na codzienne powroty pracownika do miejsca zamieszkania. Wyjazdy te tworzą pewną ciągłość i traktujemy je jako jedną podróż służbową.
Państwa pracownik nie może być uznany za pracującego na pewnym obszarze, czyli za tzw. pracownika mobilnego. Wynika to nie tylko z zapisów umowy o pracę, ale także z charakteru jego pracy. Tak zwany pracownik mobilny nie wykonuje incydentalnie zadania związanego z oddelegowaniem poza miejsce pracy, lecz jego charakter pracy wymusza nieustanne przebywanie w trasie (uzasadnienie uchwały SN z 19 listopada 2008 r., II PZP 11/08, OSNP 2009/13-14/166, wyrok NSA z 14 września 2010 r. II FSK 648/09).
Powinni zatem Państwo potraktować ten 4-miesięczny wyjazd pracownika jako wyjazd, który nie może zostać narzucony przez pracodawcę w ramach polecenia podróży służbowej. Skierowanie pracownika na 4 miesiące do innej pracy powinno zatem nastąpić w ramach oddelegowania. Taka forma dotyczy bowiem dłuższych wyjazdów pracowników poza miejsce stałego świadczenia pracy. Aby doszło do oddelegowania pracownika, należy zmienić mu umowę o pracę w zakresie miejsca pracy na miejsce, w którym faktycznie będzie wykonywał pracę przez 4 miesiące. Zmiana taka może nastąpić za porozumieniem stron lub w drodze wypowiedzenia zmieniającego. W takim przypadku można wprowadzić nawet czasową zmianę miejsca świadczenia pracy.
Pracownik najprawdopodobniej będzie zainteresowany zawarciem takiego porozumienia, gdyż jest to dla niego sytuacja bardziej korzystna ze względu na krótszy dojazd do miejsca wykonywania pracy.
Pracownik, który zawiera z pracodawcą porozumienie dotyczące świadczenia pracy przez pewien okres w innym niż stałe miejscu, pozbawia się jednocześnie prawa do świadczeń z tytułu podróży służbowej.
Korzyści
Pracownikowi, który został skierowany do innego miejsca pracy w ramach oddelegowania, nie przysługują świadczenia z tytułu podróży służbowej.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 20 lutego 2007 r. (II PK 165/06, OSNP 2008/7-8/97) wskazał, że „z (...) przepisów regulujących podróż służbową nie wynika (...) zakaz delegowania pracownika niemającego charakteru podróży służbowej. W szczególności takim, niebędącym podróżą służbową, delegowaniem jest właśnie podjęcie się przez pracownika odbycia podróży połączonej z wykonaniem określonej pracy na podstawie porozumienia zawartego z pracodawcą. W takim przypadku nie znajdą zastosowania przepisy określające należności przysługujące pracownikowi z tytułu podróży służbowej. Dotyczą one bowiem jedynie delegowania mającego charakter podróży służbowej, tj. delegowania „narzuconego” pracownikowi w drodze polecenia zobowiązującego go do odbycia takiej podróży”.
Podstawa prawna
- art. 42 § 4, art. 775 Kodeksu pracy.