Czy do prywatnej uczelni stosuje się przepisy ustawy antykryzysowej

 Jeśli prywatna uczelnia prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza jej podstawowe zadania, mają Państwo prawo stosować rozwiązania zawarte w ustawie antykryzysowej.

UZASADNIENIE

Przepisy ustawy antykryzysowej dotyczące rozwiązań z zakresu czasu pracy oraz zawierania umów na czas określony stosuje się do wszystkich przedsiębiorców (art. 3 ust. 2 ustawy antykryzysowej). Te zaś regulacje ustawy antykryzysowej, które przyznają pomoc z Funduszu Pracy oraz z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, stosuje się wyłącznie do przedsiębiorców znajdujących się w przejściowych trudnościach finansowych. Zaliczamy do nich przedsiębiorców:

• u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych, nie mniej jednak niż o 25%, liczony w ujęciu ilościowym lub wartościowym w ciągu 3 kolejnych miesięcy po 1 lipca 2008 r. w porównaniu do tych samych 3 miesięcy w okresie od 1 lipca 2007 r. do 30 czerwca 2008 r.,
• którzy nie mają zaległości w spłacie zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – wyjątkiem są jedynie przedsiębiorcy, którzy zawarli porozumienia w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo się z tego porozumienia wywiązują, czyli w umówionych terminach opłacają naliczone im raty lub korzystają z odroczonego terminu płatności zaległości, lub przedsiębiorcy, u których zaleganie w regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych powstało za okres rozliczeniowy po 1 lipca 2008 r., a program naprawczy przewiduje pełną spłatę tych zobowiązań,
• co do których nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości,
• w przypadku których brakowało przesłanek do uznania, że przedsiębiorcy 1 lipca 2008 r. znajdowali się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu przepisów unijnych,
• którzy opracowali program naprawczy, uprawdopodobniający poprawę kondycji finansowej, sporządzony na rok liczony od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku o udzielenie pomocy z ustawy antykryzysowej,
• którzy nie uzyskali pomocy publicznej na wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego ze środków Funduszu Pracy po 1 lutego 2009 r. albo otrzymali pomoc, ale od dnia wydania decyzji o otrzymaniu takiej pomocy upłynęło co najmniej 12 miesięcy,
• którym zostało wydane zaświadczenie potwierdzające spełnienie wszystkich powyższych warunków.

Zatem określenie, czy jakiekolwiek postanowienia ustawy antykryzysowej mogą lub muszą być stosowane w odniesieniu do danej jednostki, powinno rozpocząć się od ustalenia, czy jest ona przedsiębiorcą czy nie. Te podmioty, które nie są uznawane za przedsiębiorców, bez względu na to, czy znajdują się w przejściowych trudnościach finansowych czy nie, nie mogą korzystać z rozwiązań przewidzianych w ustawie antykryzysowej.

WAŻNE!

Pracodawcy będący w trudnej sytuacji ekonomicznej, którzy nie są przedsiębiorcami, nie mogą korzystać z rozwiązań zawartych w ustawie antykryzysowej.

Przedsiębiorcą, w rozumieniu ustawy antykryzysowej, jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której przepisy przyznają zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w związku z art. 3 ust. 1 ustawy antykryzysowej).

Działalnością gospodarczą jest zaś zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły (art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Odpowiadając zatem na pytanie, czy do prywatnej uczelni (a także do innych podmiotów) stosuje się zapisy ustawy antykryzysowej, należy najpierw ustalić, czy prowadzona działalność przez Państwa uczelnię jest działalnością gospodarczą, a więc działalnością zarobkową realizowaną w sposób ciągły i zorganizowany.

Uczelnie wyższe mają prawo prowadzić działalność gospodarczą (art. 7 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym). Nie może ona jednak obejmować podstawowych zadań uczelni, do których należą:

• kształcenie studentów w celu ich przygotowania do pracy zawodowej,
• wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka,
• prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych,
• kształcenie i promowanie kadr naukowych,
• upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki, kultury narodowej i techniki, w tym przez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych i informacyjnych,
• kształcenie w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy,
• stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów,
• działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych.

Podobnie, działalnością gospodarczą nie może być objęte prowadzenie domów studenckich i stołówek studenckich. W pozostałym zakresie uczelnia ma prawo prowadzić działalność gospodarczą.

Jednak prowadzenie przez uczelnię działalności: dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, diagnostycznej, rehabilitacyjnej lub leczniczej nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a tym samym w rozumieniu ustawy antykryzysowej (art. 106 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym).

Jeśli zatem uczelnia prywatna podejmuje jakiekolwiek działania wykraczające poza ww. katalog i robi to w celu zarobkowym, w sposób ciągły i zorganizowany, to znaczy, że prowadzi działalność gospodarczą, a co za tym idzie, jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy antykryzysowej.

Podstawa prawna

• art. 3 ust. 1–2 ustawy z 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 125, poz. 1035),
• art. 2, art. 4 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095),
• art. 7, art. 13–14, art. 106 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.).