RADA
W prowadzonej ewidencji czasu pracy należy zaewidencjonować pracownikowi rzeczywistą liczbę przepracowanych godzin na zmianie, a zatem 7. Również wynagrodzenie za pracę, a także dodatek nocny będą pracownikowi przysługiwały za 7 przepracowanych godzin. Jednak w przypadku pracownika, który jest wynagradzany stałą miesięczną stawką wynagrodzenia, praca w krótszym dobowym wymiarze, związana ze zmianą czasu z zimowego na letni, nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia tego pracownika. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracodawca zatrudniający pracowników w równoważnym systemie czasu pracy, który zaplanował w grafiku tych pracowników pracę przez 7 godzin w nocy z 29 na 30 marca, zrównoważył tę krótszą pracę dłuższym dobowym wymiarem czasu pracy w innym dniu okresu rozliczeniowego.
UZASADNIENIE
Zmiana czasu z zimowego na letni, która w 2008 r. dokonała się w nocy z 29 na 30 marca, spowodowała skrócenie czasu pracy pracowników wykonujących w tym okresie pracę w porze nocnej. Przesunięcie zegarów z godziny 2.00 w nocy na 3.00 w tym dniu miało taki skutek, że pracownicy mimo zaplanowania ich czasu pracy między godzinami 22.00 a 6.00 wykonywali ją w rzeczywistości nie przez 8, lecz jedynie przez 7 godzin. Prowadzona w Państwa zakładzie ewidencja czasu pracy musi zatem odzwierciedlać faktyczny czas pracy tych pracowników oraz rzeczywistą liczbę przepracowanych godzin. Wykazując w ewidencji pracę w godz. od 22.00 do 6.00 muszą Państwo jednocześnie zrobić stosowną adnotację wskazującą na przepracowanie przez pracowników 7, a nie 8 godzin, jakby to wynikało z prostego przeliczenia czasu pracy. Takie postępowanie jest niezbędne w celu zachowania podstawowej funkcji ewidencji czasu pracy, pozwalającej na ustalenie w prawidłowy sposób wynagrodzenia oraz innych świadczeń związanych z pracą pracownika.
WAŻNE!
W ewidencji czasu pracy trzeba zaznaczyć faktyczną liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, kiedy dokonano zmiany czasu.
W związku z tym, że pracownik przepracował między godz. 22.00 a 6.00 z 29 na 30 marca jedynie 7 godzin, dodatek za pracę w porze nocnej będzie mu przysługiwał wyłącznie za tę liczbę godzin. Tak samo wygląda sytuacja w zakresie wynagrodzenia za pracę. Pracownikowi wynagradzanemu stawką godzinową będzie się zatem należało wynagrodzenie również za rzeczywistą 7-godzinną pracę w tej dobie. Nie ma bowiem podstawy prawnej do wypłacenia pracownikowi w takim przypadku wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy.
Należy jednak pamiętać, że gdyby pracownik w związku z tą sytuacją nie osiągnął obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę (od 1 stycznia 2008 r. - 1126 zł brutto), będzie mu przysługiwało wyrównanie do tego minimum. W przypadku natomiast, gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości, nie ma podstaw do obniżenia mu tego wynagrodzenia nawet w sytuacji niewypracowania przez pracownika obowiązującego wymiaru czasu pracy.
Wykonywanie przez pracowników krótszej pracy w związku ze zmianą czasu z zimowego na letni nie może również stanowić podstawy do nakazania pracownikom odpracowania tej 1 godziny. Taki problem może jednak wystąpić szczególnie u pracodawcy zatrudniającego pracowników w podstawowym systemie czasu pracy. Pracownicy zatrudnieni w tym systemie wypracują bowiem w okresie rozliczeniowym o jedną godzinę mniej, niż wynika to z obowiązującego wymiaru czasu pracy obliczanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy.
W przypadku wprowadzenia dla pracowników równoważnego systemu czasu pracy, jak ma to miejsce w Państwa zakładzie, takiego problemu już nie ma. Pracownikowi zatrudnionemu w systemie równoważnym można bowiem zaplanować w harmonogramie pracę w sposób zapewniający wypracowanie pełnego wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym. Nie ma wówczas przeszkód, by zaplanowaną pracownikowi pracę przez 7 godzin z 29 na 30 marca zrównoważyć dłuższym czasem pracy w innym dniu okresu rozliczeniowego.
Jeżeli Państwo nie rozplanowali w grafiku od razu tej 1 godziny nieprzepracowanej z powodu zmiany czasu na letni, to mogą Państwo zmienić grafik uwzględniając tę godzinę pracy. Będzie to jednak niedopuszczalne, jeżeli wewnętrzne przepisy obowiązujące w Państwa zakładzie wymieniają wyczerpująco przypadki, w których można zmienić grafik czasu pracy i nie określają, że można to zrobić w związku ze zmianą czasu.
• art. 80, art. 130, art. 149 § 1, art. 1517 § 1 Kodeksu pracy,
• art. 2 ustawy z 10 grudnia 2003 r. o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2004 r. nr 16, poz. 144),
• § 1 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 rozporządzenia z 15 marca 2004 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2004-2008 (DzU nr 45, poz. 418).
Aleksander P. Kuźniar
specjalista w zakresie prawa pracy