RADA
Pracownikowi posiadającemu umiarkowany stopień niepełnosprawności i zaświadczenie o możliwości wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, który wykonuje pracę powyżej 7 godzin dziennie, należy się rekompensata w formie czasu wolnego lub dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych za każdą godzinę pracy powyżej 7 godzin.
UZASADNIENIE
Czas pracy pracownika zaliczonego do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Natomiast czas pracy pozostałych pracowników będących osobami niepełnosprawnymi nie może przekraczać 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo.
Podane normy czasu pracy nie dotyczą jednak pracownika niepełnosprawnego:
• zatrudnionego przy pilnowaniu,
• który na własny wniosek został uznany przez lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne lub w razie jego braku lekarza sprawującego nad nim opiekę za zdolnego do pracy w wymiarze 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo.
Polecamy: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń – prenumerata.
Ponadto nie można zatrudniać pracowników ze stopniem niepełnosprawności w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Pracownik niepełnosprawny może jednak wykonywać taką pracę, jeśli lekarz wyrazi na to zgodę. Jeśli lekarz wyda zaświadczenie, że pracownik posiadający znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności może pracować w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, oznacza to, że norma czasu pracy 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo nadal go obowiązuje. Norma ta nie obowiązywałaby pracownika, gdyby lekarz wyraził zgodę na pracę pracownika w normalnym czasie pracy, tj. 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
PRZYKŁAD
Lekarz przeprowadzający w zakładzie badania profilaktyczne na wniosek pracownika niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym orzekł, że może on wykonywać pracę w wymiarze 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo. W takim przypadku wykonywanie przez tego pracownika pracy w wymiarze 8 godzin dziennie nie będzie pracą w godzinach nadliczbowych. Nie może on jednak pracować w godzinach nadliczbowych, czyli więcej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Gdyby lekarz pozwolił mu na pracę jedynie w godzinach nadliczbowych, to wówczas mógłby pracować nawet powyżej 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, ale przysługiwałaby mu rekompensata za taką pracę po przekroczeniu 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo. Natomiast w przypadku jednoczesnego wyrażenia zgody przez lekarza na wykonywanie przez pracownika pracy w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej oraz na wykonywanie pracy w wymiarze 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, pracą w godzinach nadliczbowych dla tego pracownika będzie praca powyżej 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
WAŻNE!
Wykonywanie pracy ponad 7 godzin dziennie przez pracownika posiadającego umiarkowany stopień niepełnosprawności, któremu lekarz pozwolił jedynie na pracę w godzinach nadliczbowych, jest pracą w godzinach nadliczbowych, gdyż norma dobowa czasu pracy dla tego pracownika wynosi 7 godzin.
Jeśli pracownik będzie wykonywał pracę przez 8 godzin dziennie, to 8. godzinę jego pracy będącą godziną nadliczbową muszą Państwo zrekompensować mu czasem wolnym najpóźniej do końca obowiązującego u Państwa okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż przepracowany przez pracownika, tj. za 1 godzinę pracy należy udzielić pracownikowi 1,5 godziny czasu wolnego. Jeśli nie udzielą Państwo pracownikowi czasu wolnego, wówczas będą Państwo zobowiązani do wypłaty mu 50% dodatku z tytułu wykonywania pracy w godzinie nadliczbowej ponad dobową normę. Gdyby jednak pracownik był zainteresowany otrzymaniem czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych, składając stosowny pisemny wniosek powinni Państwo udzielić mu czasu wolnego w tym samym wymiarze co liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. W takiej sytuacji nie mają Państwo obowiązku udzielenia pracownikowi czasu wolnego do końca okresu rozliczeniowego, lecz w terminie z nim uzgodnionym.
• art. 151 § 1, § 3, art. 1511 § 1 pkt 1 lit. a i pkt 2, art. 1512, art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy,
• art. 15, art. 16 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2008 r. nr 14, poz. 92).
Magdalena Opalińska
specjalista w zakresie prawa pracy
Orzecznictwo uzupełniające:
• Ustalenie w umowie o pracę z pracownikiem niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym 8-godzinnego dnia pracy zamiast zgodnego z prawem 7-godzinnego oznacza, że za każdą przepracowaną ósmą godzinę ma on prawo do wynagrodzenia w wysokości 1/7 dziennego wynagrodzenia wynikającego z umowy i do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. (Wyrok Sądu Najwyższego z 6 lipca 2005 r., III PK 51/2005, OSNP 2006/5-6/85)
• Stosowanie skróconej normy czasu pracy wobec pracownika niepełnosprawnego podejmującego zatrudnienie nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia ustalonego według godzinowej stawki osobistego zaszeregowania. (Uchwała Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2000 r., III ZP 6/2000, OSNP 2000/20/740)