Projekty
Dnia 13 czerwca 2013 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych i poselskiego projektu nowelizacji ustawy – Kodeks pracy. Dnia 23 sierpnia 2013 r. nowelizacja weszła w życie. Wydłużono okres rozliczeniowy czasu pracy oraz uregulowano zasady ruchomego i przerywanego czasu pracy.
Dłuższy okres rozliczeniowy
Zgodnie z Kodeksem pracy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 135–138, 143 i 144 Kodeksu pracy.
W świetle nowych przepisów w każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
WAŻNE!
Okres rozliczeniowy czasu pracy może więc być wydłużony maksymalnie do 12 miesięcy w każdym systemie czasu pracy.
Wprowadzenie tego rozwiązania ma pomóc pracodawcom lepiej organizować pracę i rozliczać czas pracy. Ma również umożliwić przedsiębiorcom elastyczne reagowanie na zmieniającą się koniunkturę gospodarczą oraz pomóc zachować miejsca pracy.
Warto przypomnieć, jak było to uregulowane dotychczas:
W rolnictwie i hodowli, a także przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób może być wprowadzony okres rozliczeniowy nieprzekraczający 6 miesięcy, a jeżeli jest to dodatkowo uzasadnione nietypowymi warunkami organizacyjnymi lub technicznymi mającymi wpływ na przebieg procesu pracy - okres rozliczeniowy nieprzekraczający 12 miesięcy. Nie jest jednak dopuszczalne stosowanie przedłużonego okresu rozliczeniowego w systemach czasu pracy, o których mowa w art. 135-138.
Polecamy również serwis: Urlopy
Rozkład czasu pracy
Co istotne, rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony w formie pisemnej lub elektronicznej na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład.
WAŻNE!
Możliwe będzie sporządzenie indywidualnego rozkładu czasu pracy pracownika na okres krótszy niż przyjęty okres rozliczeniowy.
Natomiast pracodawca nie ma obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy, jeżeli:
- rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy albo z umowy o pracę,
- w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm określonych w § 1; w takim przypadku rozkład czasu pracy ustala pracownik.
Jeżeli w danym miesiącu, ze względu na rozkład czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, pracownik nie ma obowiązku wykonywania pracy, przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie odrębnych przepisów. W przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy wysokość tego wynagrodzenia ustala się proporcjonalnie do tego wymiaru czasu pracy.
WAŻNE!
Nowelizacja gwarantuje więc pracownikowi otrzymanie minimalnego wynagrodzenia za pracę także w miesiącach, w których, ze względu na rozkład czasu pracy, nie miał obowiązku wykonywania pracy.
Przeciwko wprowadzeniu 12-miesięcznych okresów rozliczeniowych występowały związki zawodowe. Argumentowały swoje zdanie negatywnym wpływem wprowadzonych zmian na zdrowie i finanse pracownicze. Dłuższy dzień pracy może przynieść negatywne skutki zdrowotne, a brak dodatku za nadgodziny - finansowe.
Zadaj pytanie: Forum Kadry - Czas pracy
Ruchomy czas pracy
Rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. Może przewidywać również przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy. Należy mieć na uwadze, aby wykonywanie pracy zgodnie z powyższymi rozkładami czasu pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku. W tych rozkładach czasu pracy ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
WAŻNE!
W zakresie ruchomego czasu pracy projekt przewiduje dwa rozwiązania. Pracodawca będzie mógł wyznaczyć pracownikom różne godziny rozpoczynania pracy w poszczególnych dniach. Druga możliwość zakłada, że rozkład czasu pracy będzie określał przedział, w którym pracownik będzie rozpoczynał pracę, a godzinę rozpoczęcia pracy wybierze sam pracownik.
W obu przypadkach ruchomy czas pracy nie może naruszać prawa do odpoczynku dobowego i tygodniowego. Wykonywanie pracy w systemie ruchomym jest możliwe także na wniosek zainteresowanego pracownika, co zdaniem wnioskodawców ułatwi godzenie życia zawodowego i rodzinnego.
Polecamy również: Ruchomy czas pracy
Przerywany czas pracy
Według nowego przepisu system przerywanego czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego pracodawcy.
Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści wspomnianego wyżej porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy.
WAŻNE!
Istotną zmianą jest więc możliwość wprowadzenia przerywanego czasu pracy także w drodze porozumienia ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Dotychczas było to możliwe tylko w układzie zbiorowym pracy.
Nadgodziny
Zgodnie z nową regulacją nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku.
Polecamy również: Czas pracy 2014
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)