Zarówno pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, jak i pracującym na część etatu, w zamian za święto przypadające w sobotę 1 maja br. należy udzielić innego dnia wolnego od pracy. Przebywanie pracownika 1 maja na zwolnieniu lekarskim nie zwalnia pracodawcy z obowiązku wyznaczenia mu innego dnia wolnego od pracy za ten dzień. W przypadku nieoddania pracownikom pełnoetatowym dnia wolnego dojdzie do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, za co będzie im przysługiwać wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem. Pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze trzeba będzie wypłacić wynagrodzenie za pracę ponadwymiarową i ewentualnie, jeżeli wynika to z umowy o pracę, dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia.
UZASADNIENIE
Obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika o 8 godzin następuje z tytułu każdego święta występującego w okresie rozliczeniowym i przypadającego w innym dniu niż niedziela (art. 130 Kodeksu pracy). Nie ma przy tym znaczenia wymiar etatu, na jaki jest zatrudniony pracownik. Oznacza to, że każdemu pracownikowi wykonującemu pracę od poniedziałku do piątku przez stałą liczbę godzin (niezależnie od wymiaru zatrudnienia) za święto 1 maja będzie przysługiwał dzień wolny od pracy w tygodniu. Pracownicy będą mieli sobotę 1 maja 2010 r. wolną z tytułu święta, a nie z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy. Zatem trzeba będzie oddać im dodatkowy dzień wolny, który będzie dla pracowników dniem wolnym z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy.
Obliczenie wymiaru czasu pracy w maju 2010 r.:
Krok 1. Obliczamy godziny wynikające z liczby pełnych tygodni w miesiącu
40 godzin mnożymy przez liczbę pełnych tygodni, jakie są do przepracowania w maju br., czyli 40 godzin × 4 tygodnie = 160 godzin.
Krok 2. Dodajemy godziny z tytułu dni roboczych wykraczających poza pełne tygodnie
Do otrzymanej liczby godzin dodajemy 8 godzin z tytułu dni wykraczających poza pełne tygodnie, które przypadają od poniedziałku do piątku. W maju jest jeden taki dzień, tj. 31 maja, czyli 160 godzin + 8 godzin (za 31 maja) = 168 godzin.
Krok 3. Odejmujemy święta
Od otrzymanej liczby godzin odejmujemy 8 godzin z tytułu każdego święta, które przypada w innym dniu niż niedziela. W maju br. są dwa takie święta 1 maja i 3 maja, czyli 168 godzin 16 godzin = 152 godziny.
Krok 4. Obliczamy wymiar czasu pracy dla niepełnoetatowca
W przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy (np. 1/2 etatu) ostatnim działaniem będzie pomnożenie obliczonego wymiaru czasu pracy przez wymiar etatu pracownika. Zatem 152 godziny x 1/2 etatu = 76 godzin.
Przebywanie pracownika na zwolnieniu lekarskim 1 maja nie ma znaczenia, jeśli chodzi o obowiązek udzielenia mu innego dnia wolnego w zamian za to święto. Wynika to z tego, że przy obliczaniu obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym należy go obniżyć o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy (np. zwolnienia lekarskiego), które przypadają do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy (art. 130 § 3 Kodeksu pracy).
PRZYKŁAD
Pracodawca jako dzień wolny od pracy za 1 maja (sobota) wyznaczył 31 maja. Pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy wykonuje pracę od poniedziałku do piątku po 8 godzin. W maju br. przebywał na zwolnieniu lekarskim od 1 do 9 maja 2010 r. włącznie. Zatem jego wymiar czasu pracy ulegnie w związku z chorobą obniżeniu jedynie o 32 godziny (za 4, 5, 6, 7 maja), tj. o dni, w których zgodnie z rozkładem czasu pracy wykonywałby pracę, gdyby był zdrowy. 31 maja br. będzie zatem dla niego tak samo dniem wolnym od pracy, jak dla pozostałych pracowników, którzy nie chorowali w tym miesiącu. Nakazanie pracownikowi pracy 31 maja spowodowałoby przekroczenie przez niego średniotygodniowej normy czasu pracy i konieczność wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Pracownik bowiem (przy założeniu, że w pozostałe dni robocze do końca maja br. będzie pracował) przepracuje w maju 120 godzin (152 godziny 32 godziny z tytułu choroby = 120 godzin). Gdyby pracownikowi nie udzielono dnia wolnego 31 maja, wypracowałby w tym miesiącu 128 godzin.
Niejednokrotnie pracodawcy mają problem z podobną sytuacją, kiedy pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim w dniu, który został mu udzielony za święto przypadające w sobotę. Powstaje bowiem pytanie, czy należy pracownikowi udzielić w związku z tym innego dnia wolnego. Kwestia ta przedstawia się identycznie jak w powyższym przypadku i wynika również z przyjętego przez Kodeks pracy sposobu obliczania obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy. Choroba pracownika w dniu wolnym, udzielonym za 1 maja, nie upoważnia go do otrzymania dodatkowo innego dnia wolnego.
PRZYKŁAD
Pracodawca ustalił dla pracowników 31 maja 2010 r. dniem wolnym w zamian za święto przypadające w sobotę 1 maja br. Jeden z pracowników przebywał na zwolnieniu lekarskim od 24 maja do 6 czerwca 2010 r. Pracodawca nie będzie musiał wyznaczać dla tego pracownika innego dnia wolnego od pracy za 1 maja. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy nie ulegnie zmniejszeniu za 31 maja br., ponieważ pracownik nie miał obowiązku wykonywania pracy w tym dniu zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
W przypadku nieoddania pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy dnia wolnego w zamian za święto przypadające w sobotę, dojdzie do przekroczenia obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym. Pracownik ten będzie zatem wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych wynikających z przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Za taką pracę przysługuje wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem (art. 1511 § 2 Kodeksu pracy).
Natomiast nieoddanie pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy dnia wolnego za święto spowoduje pracę ponadwymiarową, za którą pracownikom przysługuje normalne wynagrodzenie wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania. Jeżeli pracodawca ustalił z pracownikiem niepełnoetatowym, że przysługuje mu dodatek taki jak za godziny nadliczbowe już po przekroczeniu wymiaru etatu, jaki go obowiązuje, to również trzeba mu będzie oprócz normalnego wynagrodzenia taki dodatek wypłacić za nieoddanie dnia wolnego z tytułu święta (art. 151 § 5 Kodeksu pracy). Będzie on przysługiwał w wysokości 50% wynagrodzenia. Dodatek w wysokości 100% należy się bowiem niepełnoetatowcom tylko wówczas, gdy pracują ponad swój wymiar etatu:
- w niedzielę i święto,
- w nocy,
- w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w święto lub w niedzielę.
Podstawa prawna:
- art. 130, art. 1511 § 2, art. 151 § 5 Kodeksu pracy.