Z badań ARC Rynek i Opinia wykonanych pod koniec 2008 r. na zlecenie Sodexho Pass Polska wynika, że firmy dostrzegają, jak ważne jest dbanie o zadowolenie i dobre samopoczucie swojego personelu. W 2008 r. znaczna liczba przedsiębiorstw (39,8 proc.) planowała utrzymać bądź nieznacznie zwiększyć wydatki na świadczenia pozapłacowe na ten rok.
Świadomość pracodawców związana z potrzebą motywowania pracowników oraz wynikającymi z tego korzyściami zwiększa się każdego roku. Prawie 40 proc. badanych firm i instytucji podwyższyło w 2008 r. wydatki na świadczenia pozapłacowe, a tylko 6 proc. zadeklarowało ich spadek. Firmy z kapitałem zagranicznym oraz małe i duże przedsiębiorstwa z polskim kapitałem zwiększyły swoje wydatki w tym zakresie o średnio 5-6 proc. Budżet ponad połowy przedsiębiorstw utrzymał się na tym samym poziomie co w roku poprzednim.
Łącznie wydatki na świadczenia pozapłacowe wzrosły w 2008 r. średnio o 3,7 proc. Wśród instytucji publicznych prawie połowa zadeklarowała podniesienie wydatków w 2008 r. Nieznacznie mniej, bo 46 proc., firm z kapitałem zagranicznym również zwiększyło wydatki na świadczenia pozapłacowe. Jednocześnie wśród przedsiębiorstw państwowych największy odsetek (ok. 7 proc.) firm zapowiedział cięcia w wydatkach w 2009 r.
Deklaracje dotyczące intensywności pozapłacowego motywowania pracowników w 2008 r. pokazują, że zapowiedzi trudniejszej sytuacji gospodarczej nie wpłynęły na zmianę podejścia pracodawców w tym obszarze wynagradzania.
Pracodawcy różnego rodzaju świadczeniami pozapłacowymi zastępują podwyżki pensji.
Jak motywujemy?
Koszyk świadczeń pracowniczych jest dość duży. Pracodawcy mogą zdecydować się na wykupienie opieki zdrowotnej dla pracowników, dofinansowanie posiłków lub zorganizowanie wyjazdu integracyjnego.
Dopłata do wyjazdów wakacyjnych
Jak wynika z badań, dobór narzędzi pozapłacowych w przedsiębiorstwach w stosunku do lat poprzednich nie zmienia się znacząco. Nadal najczęstszym świadczeniem pozostaje dofinansowanie wypoczynku stosowane w 61 proc. przebadanych firm (w 2007 r. - 58,5 proc.). Największy wzrost popularności zanotowały kupony usługowe - w 2007 r. ich stosowanie zadeklarowało 43 proc. przedsiębiorstw, podczas gdy w 2008 r. było ich już 49 proc. Z kolei znacząco spadło zainteresowanie paczkami świątecznymi (o 6 pkt proc.). W związku ze zbliżającym się kryzysem pracodawcy byli mniej skłonni przekazywać pracownikom pożyczki na warunkach preferencyjnych, dopłacać do nauki dzieci bądź przeznaczać dodatkowe kwoty na wyjazdy integracyjne. Najbardziej popularne stały się te świadczenia, które w bezpośredni sposób wpływają na zadowolenie pracowników, czyli dopłaty do wyjazdów wakacyjnych oraz bony i kupony, które pozostawiają świadczeniobiorcom możliwość wyboru zakupu.
Karty płatnicze
Opieka medyczna bądź też ubezpieczenia emerytalne czy na życie to w polskich firmach nadal luksus. Wciąż niewielu pracowników otrzymuje od pracodawcy karty przedpłacone. Jednym z powodów jest wciąż niska świadomość społeczeństwa w zakresie korzystania z kart płatniczych, wciąż ograniczone możliwości płacenia kartą, szczególnie poza dużymi miastami. Pracodawcy, wybierając świadczenia dla pracowników, kierują się ich preferencjami i przyzwyczajeniami - unikają narzędzi, które potem nie zostaną odpowiednio wykorzystane.
Kupony dodatkiem do płac
Rosnącą popularnością cieszą się świadczenia w formie kuponów. W 2008 r. wykorzystywane były najczęściej przez przedsiębiorstwa państwowe (61 proc.) oraz firmy z kapitałem zagranicznym (54 proc.). Odpowiednio 48 proc. instytucji państwowych i 46 proc. firm prywatnych korzystało z kuponów jako formy dodatków do płac. Coraz częściej uniwersalnym bonom podarunkowym dla pracowników towarzyszą bardziej wyspecjalizowane narzędzia: finansowanie zajęć sportowych, refundacja kosztów benzyny czy też płacenie za zakupy w sklepach odzieżowych, jubilerskich czy księgarniach.
Ile z budżetu?
Pomimo zmian makroekonomicznych dotyczących w szczególności wskaźnika bezrobocia i poziomu PKB, firmy powinny inwestować w motywowanie swoich pracowników. Badania dotyczące planowanych wydatków na benefity pozapłacowe wskazują na utrzymującą się tendencję wzrostową. Prawie 1/3 firm w 2009 r. zamierza przeznaczyć na świadczenia wyższy budżet niż w 2008 r., a tylko 3 proc. przewiduje spadek wartości świadczeń przeznaczonych na ten cel. Średni deklarowany wzrost wydatków pozapłacowych w tym roku ma wynieść 2 proc. w porównaniu z rokiem 2008. 4-proc. wzrost zadeklarowały firmy z kapitałem zagranicznym oraz małe firmy zatrudniające od 10 do 19 osób. Podniesienie budżetów o 3 proc. zapowiedziały instytucje publiczne oraz duże firmy zatrudniające powyżej 250 osób.
W trudnych czasach pracownikom często towarzyszy niepewność i potrzeba zagwarantowania sobie stabilności zatrudnienia - u obecnego pracodawcy lub w innej firmie. Ponadto jest to czas, w którym od pracowników wymaga się większego zaangażowania i realizowania zadań wcześniej rozdzielonych na większy zespół. Z tych względów - również podczas dekoniunktury - należy dbać o system wynagrodzeń i stosować efektywne, a zarazem elastyczne formy wynagradzania, które motywują pracowników do pracy. Szukając oszczędności, trzeba pamiętać również o tym, że z lojalnymi i oddanymi pracownikami najłatwiej przetrwać bardziej wymagające czasy.
Informacja o badaniu
Badanie przeprowadzono w grudniu 2008 r. na próbie N=903 respondentów - osób odpowiedzialnych w firmach i instytucjach za przyznawanie pracownikom benefitów pozapłacowych. Pomiar został przeprowadzony metodą CATI (wspomaganych komputerowo wywiadów telefonicznych) przez ARC Rynek i Opinia.
@RY1@i13/2009/005/i13.2009.005.000.0067.001.jpg@RY2@
@RY1@i13/2009/005/i13.2009.005.000.0067.002.jpg@RY2@
@RY1@i13/2009/005/i13.2009.005.000.0067.003.jpg@RY2@