ODPOWIEDŹ EKSPERTA
Pierwszym krokiem powinna być dokładna diagnoza sytuacji - co się właściwie dzieje i dlaczego. Jaka jest geneza obecnych trudności? Jakie zmiany przechodziła firma w ostatnim czasie? Jakie są perspektywy, możliwości, zamiary i plany? Dopiero znając to wszystko, możemy stworzyć plan naprawczy, a jednym z jego elementów może być odpowiednio dobrane szkolenie.
Szkolenie takie powinno mieć wyraźny cel, możliwy do realizacji, a działania naprawcze w żadnym wypadku nie powinny się zakończyć wraz ze szkoleniem.
Wyjazd integracyjny
W wielu wypadkach wyjazd integracyjny może dać ludziom dużo zadowolenia. Może być dobrą formą relaksu, lepszego poznania się w warunkach zabawy i odpoczynku, spojrzenia na siebie nawzajem z innej perspektywy. Warunkiem powodzenia takiego wyjazdu jest atrakcyjne miejsce i atrakcyjny program. Ludzie powinni znaleźć się z dala od firmy i z dala od domów, aby robić razem coś przyjemnego dla wszystkich - może to być pieczenie kiełbasek na ognisku, paint ball, spływ pontonami itd. Ważne jest, żeby każdy lub większość osób miała z tego radość i żeby robić to wspólnie.
Celem wyjazdu integracyjnego jest zawsze jakaś forma integracji, czyli lepszego poznania się i przyjemnego pobycia razem, w grupie. Wyjazd integracyjny może być bardzo pomocny wtedy, gdy problemy nękające grupę pracowników nie mają zbyt głębokich korzeni organizacyjnych lub interpersonalnych. Jeśli problemy te wynikają ze zwykłego przeciążenia pracą, przejściowego silnego stresu lub kryzysu, to jest szansa, że taki wyjazd pomoże.
Team building
Szkolenie nazywane budowaniem zespołu wydaje się, na pierwszy rzut oka, najbardziej odpowiednie przy problemach związanych ze złą atmosferą w zespole. Jednak w rzeczywistości jest to bardzo trudna i wymagająca forma szkolenia, które musi być bardzo dobrze dopasowane do długoterminowej strategii rozwoju zasobów ludzkich firmy, bardzo dobrze przygotowane i poprowadzone przez bardzo doświadczonych trenerów. Przed tego typu szkoleniem oraz po nim muszą być dokonywane odpowiednie zmiany organizacyjne, musi być prowadzona odpowiednia polityka motywowania oraz w wielu wypadkach coaching indywidualny.
Team building jest potrzebny tym firmom, w których praca zespołowa ma decydujące znaczenie, kiedy występują w nich duże i długotrwałe trudności w komunikacji i współdziałaniu pracowników. Celem team buildingu jest zgłębienie istoty problemów komunikacyjnych i problemów we współpracy oraz uruchomienie procesów naprawy, które pozwolą stworzyć nowy jakościowo zespół.
Odbywa się to poprzez uruchamianie, doświadczanie i kształtowanie procesu grupowego tak, aby wypracować grupowe rozwiązanie. Wymaga to zaangażowania wszystkich uczestników szkolenia, a po szkoleniu konieczna jest kontynuacja pracy, aby utrzymać proces pożądanych zmian.
Team building nie powinien być stosowany jako szybki środek na poprawę atmosfery. Może on przynieść poprawę, ale tylko w połączeniu z innymi działaniami. Poprawa taka będzie zawsze okupiona ciężką pracą i nie musi pojawić się natychmiast. Efekty team buildingu mogą być czasami widoczne dopiero po kliku tygodniach lub miesiącach.
Trening interpersonalny
Celem treningu interpersonalnego jest rozwój osobisty jego uczestników poprzez poznanie siebie w relacjach z innymi. Tego typu trening może przypominać psychoterapię grupową, choć nie powinien dotyczyć głębokich problemów ludzi. Jest to trening psychologiczny, gdzie szczególnie ważne jest zachowanie zasady dyskrecji, co umożliwia właściwe warunki podczas pracy nad sobą. Tego typu treningi stosuje się w biznesie głównie dla kadry menedżerskiej i mogą mieć one znakomity wpływ na poprawę jakości współpracy i komunikacji, choć nie jest to ich główny cel.
Zasady prowadzenia grupy treningowej oraz szczególna atmosfera treningu interpersonalnego umożliwiają poznanie siebie i innych od zupełnie innej strony. Pozwalają zrozumieć funkcjonowanie własne i innych oraz ułatwiają porozumiewanie się i rozwiązywanie konfliktów interpersonalnych.
Jednak poważnym ograniczeniem tego typu treningów jest to, że powinni w nich brać udział tylko tacy ludzie, którzy chcą obserwować i poznawać samych siebie - udział w takim treningu powinien być całkowicie dobrowolny. W jednej grupie treningowej nie powinny znajdować się osoby pozostające ze sobą w pionowej zależności służbowej, co znacznie ogranicza możliwość zastosowania tego rodzaju treningu do naprawy stosunków międzyludzkich w firmie. Na trening interpersonalny można spojrzeć jak na sposób „powrotu do człowieczeństwa” dla bardzo zapracowanych i bardzo przeciążonych stresem osób. Jest to doskonałe narzędzie zmiany, ale, niestety, warunki jego zastosowania są bardzo restrykcyjne.
Inne rozwiązania
W każdym przypadku środki naprawcze muszą być odpowiednio przystosowane do warunków i sytuacji, aby mogły być skuteczne. Dlatego czasami stosuje się inne formy szkoleń, które są połączeniem lub modyfikacją wyżej wymienionych form. Można na przykład zaplanować wyjazd integracyjny z elementami team buildingu lub szkolenie z umiejętności współpracy i komunikacji poza firmą z elementami relaksu.
Formę szkolenia najlepiej uzgodnić wspólnie z trenerami, kiedy będą robić diagnozę potrzeb szkoleniowych. Dobrze jest, aby szkolenie było powiązane z doradztwem. Zawsze warto pamiętać, jaki cel ma zrealizować dane szkolenie, a także, jakie będą następne kroki strategii naprawczo-rozwojowej. Samo szkolenie, bez innych, długofalowych działań, niewiele może zmienić.
Romuald Korach
Autor jest specjalistą w zakresie rozwoju indywidualnego i rekrutacji w firmie ARK Consulting.
Kontakt: romuald.korach@arkconsulting.com.pl