PROBLEM
Jeden z naszych pracowników uległ wypadkowi, który zespół powypadkowy uznał za wypadek przy pracy. Pięć miesięcy po wypadku okazało się, że jego skutki są ciężkie (pracownikowi amputowano nogę), mimo że wstępna ocena tego zdarzenia nie wskazywała na taką sytuację. Czy pracodawca powinien obecnie samodzielnie zmienić ustalenia powypadkowe w protokole powypadkowym sporządzonym kilka miesięcy temu? Czy o skutkach wypadku powinien poinformować PIP?
RADA
Na wskazanym przez Państwa etapie pracodawca nie może dokonywać już żadnych zmian w treści protokołu powypadkowego. O sprostowanie i ustalenie prawidłowej treści protokołu może obecnie wystąpić do sądu poszkodowany pracownik. Jeśli na mocy wyroku sądowego zostanie zmieniony rodzaj wypadku przy pracy, pracodawca będzie zobowiązany poinformować o tym fakcie PIP, prokuratora oraz GUS przez złożenie korekty statystycznej karty wypadku lub wykazanie wypadku jako ciężki w II (uzupełniającej) części statystycznej karty wypadku przy pracy, jeśli nie została ona jeszcze sporządzona. Po uprawomocnieniu się wyroku pracodawca będzie też zobowiązany do sprostowania danych przekazanych do ZUS w dokumencie ZUS IWA.
Zobacz: Jednorazowe odszkodowanie z tytułu doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu
UZASADNIENIE
Jeśli pracownik ulegnie wypadkowi, pracodawca ma obowiązek przeprowadzić szczegółowe postępowanie powypadkowe. Przeprowadza je powołany do tego celu zespół powypadkowy, który po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku sporządza protokół powypadkowy. Protokół musi zostać sporządzony nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Protokół ten pracodawca zatwierdza nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego sporządzenia.
WAŻNE!
Protokół powypadkowy musi zostać sporządzony nie później niż 14 dni po wypadku, a zatwierdzony nie później niż 5 dni od daty sporządzenia.
Zmiany do protokołu powypadkowego mogą być wprowadzane przed zatwierdzeniem protokołu przez pracodawcę w przypadku zgłoszenia zastrzeżeń do treści protokołu powypadkowego (przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika) albo gdy protokół ten nie odpowiada warunkom określonym w przepisach.
Ponadto poszkodowany pracownik, a w razie wypadku śmiertelnego uprawniony członek jego rodziny, może wystąpić do właściwego sądu rejonowego z powództwem o ustalenie i sprostowanie protokołu powypadkowego. Natomiast protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, zawierający ustalenia naruszające uprawnienia pracownika albo nieprawidłowe wnioski profilaktyczne, może być zwrócony pracodawcy przez właściwego inspektora pracy z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku.
Zobacz także: Czy okresy pobierania świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego trzeba zamieścić w świadectwie pracy
Należy uznać, że poza przedstawionymi wyżej, przewidzianymi prawem, okolicznościami, w których jest dopuszczalne lub wymagane wprowadzanie zmian w protokole powypadkowym, pracodawca nie może dokonywać zmian w treści protokołu powypadkowego.
PRZYKŁAD
Pracownik uległ wypadkowi, który przez zespół powypadkowy został zakwalifikowany jako wypadek przy pracy. Po 4 miesiącach od dnia wypadku, w wyniku nieprzewidzianych powikłań powypadkowych, pracownik zmarł. W tej sytuacji wdowa po poszkodowanym może wystąpić do sądu pracy o sprostowanie protokołu powypadkowego. Jeżeli wypadek zostanie uznany przez sąd za wypadek śmiertelny, wówczas pracodawca powinien o tym fakcie zawiadomić PIP, prokuraturę oraz przesłać do Głównego Urzędu Statystycznego II (uzupełniającą) część statystycznej karty wypadku przy pracy. Jeżeli formularz ten już został przesłany do GUS, wówczas należy sporządzić jego korektę.
Możliwość dochodzenia przez pracownika przed sądem pracy sprostowania treści protokołu powypadkowego budziła w praktyce pewne wątpliwości. Jednak w uchwale z 29 marca 2006 r. (II PZP 14/05, OSNP 2006/15–16/228) Sąd Najwyższy rozstrzygnął jednoznacznie, że pracownik, który ma interes prawny w ustaleniu zgodnych ze stanem faktycznym okoliczności wypadku, może dochodzić sprostowania treści protokołu na drodze sądowej.
Zobacz również: Forum Kadry - BHP
Jeżeli zatem Państwa pracownik wystąpi do sądu o sprostowanie treści protokołu powypadkowego, a sąd orzeknie, że wypadek spełnia warunki, aby uznać go za wypadek ciężki, wówczas będą Państwo zobowiązani zawiadomić o tym PIP i prokuraturę, a także:
- złożyć do GUS korektę statystycznej karty wypadku lub wykazać wypadek jako ciężki w II (uzupełniającej) części statystycznej karty wypadku przy pracy – jeśli nie została ona jeszcze sporządzona,
- złożyć do ZUS korektę formularza ZUS IWA, z wykazaną prawidłową liczbą osób poszkodowanych w wypadkach ciężkich.
Podstawa prawna:
● art. 234 Kodeksu pracy,
● § 9–16 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. Nr 105, poz. 870),
● rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz.U. Nr 14, poz. 80 ze zm.),
● rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. Nr 227, poz. 2298),
● art. 27–32 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.).
Więcej w MONITORZE prawa pracy i ubezpieczeń - Zamów prenumeratę >>