Organy właściwe w postępowaniu dotyczącym chorób zawodowych
Pracodawca, który powziął podejrzenie wystąpienia choroby zawodowej u zatrudnianego pracownika, ma obowiązek niezwłocznie zgłosić podejrzenie takiej choroby. Takiego zgłoszenia może również dokonać sam pracownik lub były pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, a także lekarz, który podczas wykonywania badań powziął podejrzenie choroby zawodowej u pracownika.
W wyniku nowelizacji został doprecyzowany krąg podmiotów, do których należy kierować zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej. Dotychczas byli to:
- państwowy powiatowy inspektor sanitarny,
- okręgowy inspektor pracy.
Natomiast od 1 sierpnia br. oprócz tych podmiotów są to:
- państwowy graniczny inspektor sanitarny,
- państwowy wojewódzki inspektor sanitarny,
- państwowy inspektor sanitarny, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (chodzi o państwowych inspektorów sanitarnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji),
- komendant wojewódzkiego ośrodka medycyny prewencyjnej albo
- inspektor wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej.
Właściwość podmiotu, do którego pracodawca powinien złożyć zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej, ustala się według:
- miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika,
- krajowej siedziby pracodawcy, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.
Wymienione podmioty – z wyjątkiem okręgowego inspektora pracy – są upoważnione do wszczęcia postępowania mającego na celu rozpoznanie i stwierdzenie choroby zawodowej, w tym m.in. wydania skierowania pracownikom, których dotyczy podejrzenie, na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej do jednostki orzeczniczej I stopnia. Do tych podmiotów oraz do zainteresowanego pracownika lub byłego pracownika oraz lekarza kierującego na badania, a także do jednostki orzeczniczej I stopnia (w przypadku gdy orzeczenie zostało wydane przez lekarza zatrudnionego w jednostce orzeczniczej II stopnia) jest również kierowane orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej oraz orzeczenie lekarskie o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej wydawane przez jednostkę orzeczniczą. Po nowelizacji orzeczenia te nie będą tak jak dotychczas przesyłane osobie zgłaszającej podejrzenie choroby zawodowej. Oznacza to, że na tym etapie postępowania pracodawca nie otrzyma już kopii orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej bądź braku podstaw do jej rozpoznania, jeżeli był podmiotem zgłaszającym podejrzenie choroby zawodowej.
Po nowelizacji organy upoważnione do wszczęcia postępowania są właściwe także w zakresie wydawania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej albo braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej bądź braku podstaw do jej stwierdzenia doręcza się m.in. pracodawcy. Od decyzji wydanej w I instancji pracodawcy przysługuje odwołanie. Zatem w przypadku decyzji wydanej przez:
- państwowego powiatowego albo państwowego granicznego inspektora sanitarnego – odwołanie przysługuje do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego,
- państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego – do Głównego Inspektora Sanitarnego,
- państwowego inspektora sanitarnego, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej – do Głównego Inspektora Sanitarnego,
- komendanta wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej albo inspektora wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej – do Głównego Inspektora Sanitarnego Wojska Polskiego.
Odwołanie pracodawca składa za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w I instancji, w terminie 14 dni od jej otrzymania.
Dokumentowanie chorób zawodowych
Od 1 sierpnia br. obowiązują nowe wzory formularzy stosowanych w postępowaniu dotyczącym zgłaszania, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych, a także zawiadamiania o skutkach choroby zawodowej. Celem wprowadzonych zmian jest zapewnienie zgodności przepisów regulujących sposób dokumentowania stwierdzonych chorób zawodowych i skutków tych chorób z obecnie obowiązującymi przepisami. Zmiany polegają na uaktualnieniu terminologii zawartej w ww. wzorach formularzy.
Zmiany w formularzach nie mają wpływu na zakres obowiązków pracodawcy związanych z dokumentowaniem chorób zawodowych.
Należy również wspomnieć, że ważność zachowuje dokumentacja medyczna dotycząca chorób zawodowych wystawiona według wzorów określonych w przepisach dotychczasowych.
Podstawa prawna:
- rozporządzenie Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych – Dz.U. Nr 105, poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 662
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób – Dz.U. z 2002 r. Nr 132, poz. 1121; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 663