Pracownik powinien odmówić zapłaty i zażądać przedstawienia podstawy prawnej uprawniającej lekarza do oczekiwania opłaty. W sytuacji kiedy lekarz odmówi nieodpłatnego wydania zaświadczenia, należy:
- poprosić o rachunek, na którym będzie szczegółowo zapisane, za jakie świadczenie rachunek jest wystawiony, to jest „za wydanie zaświadczenia o stanie zdrowia N-9 w celu ustalenia uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego, spowodowanego wypadkiem przy pracy”,
- udać się do Narodowego Funduszu Zdrowia, przedstawić rachunek i zażądać zwrotu poniesionych kosztów.
UZASADNIENIE
W sprawach świadczeń przewidzianych w ustawie, o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych osoby zainteresowane i organy rentowe są zwolnione od wszelkich opłat, z wyłączeniem opłat ponoszonych na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Koszty badania, wydania orzeczenia lub zaświadczenia, związanego z orzekaniem o niezdolności do pracy do celów rentowych, ustalaniem uprawnień w ramach ubezpieczeń społecznych, są finansowane przez podmiot, na którego zlecenie zostaje przeprowadzone badanie, wydane orzeczenie lub zaświadczenie (art. 121 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).
Sposób i tryb finansowania kosztów tych badań oraz wydawania odpowiednich orzeczeń lub zaświadczeń zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z 20 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu finansowania kosztów badań, wydawania orzeczeń lub zaświadczeń związanych z orzekaniem o niezdolności do pracy dla celów rentowych, orzekaniem o niepełnosprawności, ustalaniem uprawnień w ramach ubezpieczeń społecznych.
WAŻNE!
Stopień uszczerbku na zdrowiu określa lekarz orzecznik ZUS na podstawie:
● badania ubezpieczonego,
● dokumentacji medycznej,
● dokumentacji dotyczącej wypadku przy pracy.
Wykaz niezbędnych dokumentów wchodzących w skład dokumentacji powypadkowej znajduje się w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Jednym z wymienionych dokumentów jest zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opieką znajduje się ubezpieczony.
Można wnioskować, że to Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest podmiotem zlecającym przeprowadzenie badania i wydanie stosownego zaświadczenia. W takiej sytuacji kosztami tego zlecenia powinien być obciążony ZUS.
Podobne stanowisko prezentuje Rzecznik Praw Obywatelskich.
PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU nr 162, poz. 1118 ze zm.),
- Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135 ze zm.),
- Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU nr 199, poz. 1673),
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 20 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu finansowania kosztów badań, wydawania orzeczeń lub zaświadczeń związanych z orzekaniem o niezdolności do pracy dla celów rentowych, orzekaniem o niepełnosprawności, ustalaniem uprawnień w ramach ubezpieczeń społecznych (DzU nr 281, poz. 2790),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (DzU nr 234, poz. 1974).