Celem szkolenia powinno być m.in.: nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, poznanie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie, zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy.
Obowiązek poddania pracownika szkoleniom z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy wynika bezpośrednio z Kodeksu pracy. Zgodnie z tym aktem pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji albo potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 2373 § 1 k. p.). Pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy jest zobowiązany przede wszystkim zapewnić mu przeszkolenie w zakresie bhp oraz prowadzić okresowe szkolenia w tym zakresie (art. 2373 § 1 k. p.).
Dodatkowo, pracodawca jest zobowiązany zapoznać pracowników z przepisami i zasadami bhp dotyczącymi wykonywanych przez nich prac. Pracodawca musi też wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bhp na stanowisku pracy danego pracownika. Natomiast pracownik jest zobowiązany potwierdzić na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bhp (art. 2374 k. p.). Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 19 kwietnia 2006 r. nawet odmowa potwierdzenia przez pracownika na piśmie, że został zapoznany z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, nie jest równoznaczna z odmową ich przestrzegania (II PK 304/05).
Rozporządzenie szkoleniowe
Kodeks pracy nie jest jednak jedynym aktem regulującym problematykę szkolenia bhp. Na mocy art. 2375 k. p. w drodze rozporządzenia określono szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie bhp, zakres tego szkolenia, wymagania dotyczące treści i realizacji programów szkolenia, sposób dokumentowania oraz przypadki, w których pracodawcy lub pracownicy mogą być zwolnieni z określonych rodzajów szkolenia. Właśnie te wszystkie kwestie reguluje rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, dalej: rozporządzenie szkoleniowe.
Cel i rodzaje szkolenia
Pracodawca zapewnia pracownikowi odbycie, odpowiednio do rodzaju wykonywanej pracy, szkolenia, w tym przekazanie mu informacji i instrukcji dotyczących zajmowanego stanowiska lub wykonywanej pracy.
Jeżeli zdarzyłoby się, że na terenie jednego zakładu pracy, pracę wykonują nie tylko pracownicy tego zakładu, ale także osoby zatrudnione przez innego pracodawcę – zakład pracy musi poinformować takich pracowników o zagrożeniach dla bezpieczeństwa i zdrowia podczas ich pracy na terenie takiego zakładu. Uzyskanie tych informacji należy potwierdzić na piśmie.
PRZYKŁAD
Takie pismo, obok oświadczenia o zapoznaniu się z zagrożeniami, powinno zawierać co najmniej datę, imię i nazwisko osoby, która została poinformowana, oraz dane osoby, która informuje o zagrożeniach.
Szkolenie ma co do zasady zapewnić pracownikom:
w warunkach zimowych możemy podzielić na kilka podstawowych grup:
- zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy, mogącymi powodować zagrożenia dla bezpieczeństwa zdrowia pracowników podczas pracy, oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi,
w warunkach zimowych możemy podzielić na kilka podstawowych grup:
- poznanie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie niezbędnych do wykonywania pracy w całym zakładzie oraz na określonym stanowisku pracy, a także związanych z pracą obowiązków i odpowiedzialności w zakresie bhp,
w warunkach zimowych możemy podzielić na kilka podstawowych grup:
- nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, postępowania w sytuacjach awaryjnych oraz udzielania pomocy osobie, która uległa wypadkowi.
WAŻNE!
Programy szkolenia bhp powinny być dostosowane do rodzajów i warunków prac wykonywanych przez uczestników szkolenia.
Szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzone są jako:
- szkolenia wstępne,
- szkolenia okresowe.
Szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu i obejmuje szkolenie wstępne ogólne, czyli instruktaż ogólny, oraz szkolenie wstępne na stanowisku pracy, czyli instruktaż stanowiskowy.
Szkolenie a czas pracy
Szkolenie z zakresu bhp odbywa się na koszt pracodawcy i w miarę możliwości w czasie pracy pracownika. W związku z tym szkolenie bhp jest to jedyne szkolenie, które w pełni zalicza się do czasu pracy. Dlatego też, nawet jeżeli nie odbywa się ono podczas czasu pracy danego pracownika, ale po jego zmianie, pracodawca musi ten czas zaliczyć jako świadczenie pracy.
PRZYKŁAD
Pracodawca zaplanował szkolenie bhp dla wszystkich pracowników na 8 godzin pomiędzy 10.00 a 18.00. W zakładzie pracownicy pracują na 2 zmiany – od 6.00 do 14.00 i od 14.00 do 22.00. W związku z tym, tak zaplanowane szkolenie spowoduje, iż obie zmiany będą zmuszone przyjść na więcej godzin niż to wynika z grafiku. Dlatego też I zmiana wypracuje nadgodziny pomiędzy 14.00 a 18.00, natomiast II zmiana będzie musiała przyjść do pracy wcześniej, bo na 14.00, i wypracuje nadgodziny pomiędzy 10.00 a 14.00.
Podstawa prawna:
- art. 2373 § 1, art. 2374 Kodeksu pracy,
- rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU nr 180, poz. 1860 ze zm.).