Osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych powinny być przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
UZASADNIENIE
Pracodawca na podstawie art. 304 § 1 Kodeksu pracy ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy (opisane w art. 207 § 2 Kodeksu pracy) osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą.
Trudno jest zapewnić bezpieczeństwo osobie, która nie zna podstawowych zasad dotyczących bezpiecznej pracy. Z tego powodu pracodawca powinien szkolić osoby pracujące na innej podstawie niż umowa o pracę. Niestety, przepisy nie wskazują jednoznacznie, jakie szkolenia powinien odbyć zleceniobiorca.
Niewątpliwie ważny jest czas i rodzaj wykonywanej pracy, stopień zagrożeń związanych z warunkami pracy lub przebiegiem procesów. Wskazane jest, aby nawet do doraźnego wykonywania pracy lub przebywania w warunkach zagrożenia były dopuszczane wyłącznie osoby mające odpowiedni stan zdrowia i przeszkolone w zakresie bhp. Można zatem przyjąć, że podobnie jak w przypadku pracowników etatowych należy zadbać o przeprowadzenie dla zleceniobiorców instruktażu ogólnego i instruktażu stanowiskowego. Jeśli są to podstawowe szkolenia wymagane dla pracowników, należy przyjąć, że są to też szkolenia istotne dla innych osób, zwłaszcza wykonujących taką samą pracę jak pracownicy etatowi.
WSKAZÓWKA!
Należy zweryfikować i odpowiednio dostosować szczegółowe programy szkoleń. Jeśli zakres szkoleń jest taki sam, wystarczy w założeniach dopisać, że jest to program wykorzystywany także do szkolenia zleceniobiorców oraz osób wykonujących pracę na innej podstawie niż umowa o pracę. Jeśli jest to uzasadnione, można utworzyć nowe programy dla tej grupy osób. W programie szkoleń należy też określić, w jakiej formie zleceniobiorca potwierdza odbycie szkolenia.
Forma potwierdzenia nie jest w tym przypadku tak kluczowa jak program szczegółowy szkolenia, na podstawie którego będzie można wykazać, jaki był zakres szkolenia i o jakich zagrożeniach, przepisach i zasadach pracownik został poinformowany oraz do jakiej pracy został przygotowany.
Do potwierdzenia odbycia szkolenia można wykorzystać kartę szkolenia, tak jak w przypadku pracowników etatowych, lub opracować własny formularz zawierający wyliczenie zagadnień, z jakimi pracownik został zapoznany. Należy pamiętać, że ważnym obowiązkiem związanym z instruktażem stanowiskowym jest szczegółowe zapoznanie osoby szkolonej z oceną ryzyka zawodowego, właściwą dla rodzaju wykonywanej pracy.
WAŻNE!
Jeśli w ocenie ryzyka pracowników i zleceniobiorców nie ma różnic, mogą oni zostać zapoznani z tym samym dokumentem. Jeśli występują różnice w zakresie pracy i w związku z tym inne zagrożenia, konieczne jest zapoznanie tej grupy osób z adekwatną oceną ryzyka, a zatem należy stworzyć taką ocenę.
Uregulowania dotyczące obowiązku poddawania się szkoleniom bhp dobrze jest zawrzeć w umowie podpisywanej z osobą wykonującą prace na innej podstawie niż umowa o pracę, podobnie jak wszelkie inne obowiązki stron w zakresie bhp. Jeśli obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy nie będzie zrealizowany właściwie, to w momencie wystąpienia wypadku na pracodawcę zostanie nałożona odpowiedzialność za ten wypadek.
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 207 § 2, art. 304 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).