Od 1 kwietnia 2014 r. część pracowników bez prawa do posiłków profilaktycznych

Pierwszą czynnością, jaką musi dokonać pracodawca, aby sprawdzić, czy pracownikom przysługują posiłki i napoje profilaktyczne, jest ustalenie stanowisk pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje. Musi zatem przeprowadzić badanie wydatku energetycznego pracowników w ciągu zmiany roboczej. Dopiero to wyliczenie wskaże, którym pracownikom takie posiłki i napoje przysługują.

W czasie zimy posiłki przysługują przy mniejszym wydatku energetycznym

Pracodawca jest zobowiązany zapewnić posiłki profilaktyczne pracownikom wykonującym prace:

• związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal (8375 kJ) u mężczyzn i powyżej 1100 kcal (4605 kJ) u kobiet,
• związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10^oC lub wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25^oC,
• związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym,
• pod ziemią.

Okresem zimowym jest czas między 1 listopada a 31 marca. Tylko wówczas pracownikowi zatrudnionemu na otwartej przestrzeni będzie przysługiwał posiłek profilaktyczny, jeżeli jego wydatek energetyczny w ciągu zmiany roboczej wynosi powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet. W omawianej sytuacji na prawo do posiłków profilaktycznych nie wpływa temperatura powietrza, jaka występuje w czasie tak ustalonego okresu zimowego.

Zobacz również serwis: Profilaktyczna ochrona zdrowia

PRZYKŁAD

Pracownik jest zatrudniony przy pracach związanych z porządkowaniem zewnętrznego terenu zakładu. Zmierzony wydatek energetyczny wynosi w jego przypadku 1600 kcal w ciągu zmiany roboczej. Zatem pracodawca rozpoczął wydawanie temu pracownikowi posiłków profilaktycznych począwszy od 1 listopada 2013 r. pomimo dość wysokich temperatur w tym okresie. Z końcem marca 2014 r. pracodawca powinien zaprzestać wydawania posiłków. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy niskie temperatury będą się utrzymywać po 31 marca br., czy nie.

Wydawanie posiłków profilaktycznych pracownikowi pracującemu na otwartej przestrzeni po 31 marca może zostać potraktowane przez organy podatkowe jako dochód pracownika, od którego należy odprowadzić podatek. Nie ma bowiem podstaw prawnych, które nakazywałyby wydawanie takim pracownikom posiłków profilaktycznych po 31 marca. Dopiero gdyby wydatek energetyczny przekraczał 2000 kcal (8375 kJ) u mężczyzn i 1100 kcal (4605 kJ) u kobiet, pracownicy nabyliby prawo do posiłków profilaktycznych przez cały rok.

UWAGA!

Pomimo mrozu, po 31 marca 2014 r. posiłki profilaktyczne nie przysługują pracownikom pracującym na otwartej przestrzeni przy zmniejszonym wydatku energetycznym.

Polecamy także: Jakim pracownikom trzeba zapewnić od 1 listopada napoje i posiłki profilaktyczne?

Napoje należne bez względu na to, kiedy przyszła zima

Nieco inaczej wygląda sytuacja z profilaktycznymi napojami. Pracodawca zapewnia bowiem napoje pracownikom zatrudnionym:

• w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25^oC,
• w warunkach mikroklimatu zimnego, charakteryzującego się wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza (WCI) powyżej 1000,
• przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10^oC lub powyżej 25^oC,
• przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet,
• na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28^oC.

Zatem przy wydatku energetycznym powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet napoje przysługują bez względu na porę roku. Gdy wydatek ten jest mniejszy, konieczność zapewnienia napojów pracownikowi zatrudnionemu na otwartej przestrzeni warunkuje temperatura powietrza. Gdy jest niższa niż 10^oC lub wyższa niż 25^oC, pracownikowi przysługują napoje profilaktyczne, ale tylko w dniach spełniających te kryteria.

PRZYKŁAD

Pracownik zatrudniony przy zimowym porządkowaniu terenu osiedla wykonuje każdego dnia pracę z efektywnym wydatkiem energetycznym obliczonym na 1400 kcal. Pracodawca nie ma zatem obowiązku zapewniania mu posiłków regeneracyjnych w okresie zimowym. Jednak każdego dnia, w którym temperatura powietrza w miejscu wykonywania pracy przez tego pracownika spada poniżej 10^oC, będzie mu musiał zapewnić gorące napoje w ciągu całej zmiany roboczej w ilości zaspokajającej potrzeby pracownika.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Podstawa prawna:

• art. 232 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 208
• § 3–4 rozporządzenia Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów – Dz.U. Nr 60, poz. 279

WIĘCEJ PRZECZYTASZ W MONITORZE PRAWA PRACY I UBEZPIECZEŃ >>>