Pracownik służby bhp nie ponosi odpowiedzialności za stan bhp, czyli nie może być ukarany za przestępstwo narażenia pracownika na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Dzieje się tak, gdyż pracownik służby bhp pełni wyłącznie funkcje doradcze oraz kontrolne w zakresie bhp na rzecz pracodawcy.
Niemniej jednak służbie bhp nadano także kompetencje „władcze” dotyczące możliwości wydania nakazu:
- wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia bądź zdrowia pracownika albo innych osób,
- odsunięcia od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej,
- odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia bądź zdrowia własnego albo innych osób.
Są to aspekty niezwykle ważne dla bezpieczeństwa. Dlatego wymaga się rzetelnego i sumiennego wykonywania zadań powierzonych pracownikom służby bhp. Ich zaniechanie lub zaniedbanie może mieć istotny wpływ na zagrożenia wypadkowe czy chorobowe pracowników w zakładzie.
W związku z tym, gdy swoim zachowaniem pracownik służby bhp narazi jakąkolwiek inną osobę na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, odpowiadając za jakość swojego doradztwa i kontroli na podstawie przepisów prawa pracy, może ponieść odpowiedzialność karną na zasadach ogólnych (na podstawie art. 160 k.k.).
Inspektor pracy nie może prowadzić postępowania w stosunku do pracowników służby bhp, ponieważ w wyniku kontroli stosuje postępowanie w sprawach o wykroczenia wobec:
- osób odpowiedzialnych za stan bezpieczeństwa i higieny pracy,
- osób kierujących pracownikami.
Pracownik służby bhp może jednak odpowiadać za narażenie pracownika na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, jeżeli jest równocześnie osobą kierującą pracownikami. Wtedy jego odpowiedzialność nie wynika z zadań służby bhp, lecz z powodu wykonywania obowiązków osoby kierującej pracownikami.
Pracodawca może stosować kary porządkowe wobec pracowników za nieprzestrzeganie przez nich przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Mogą to być kary upomnienia, nagany i pieniężne. Pracownik służby bhp również podlega tym regulacjom, jeżeli nie stosuje się do obowiązujących w zakładzie uregulowań i zasad prawnych.