Na kolejne badanie okresowe powinni Państwo skierować pracownika po upływie ważności badań kontrolnych, a nie wcześniej przeprowadzonych badań okresowych. Orzeczenie lekarskie uzyskane w czasie badań okresowych staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika (np. po niezdolności do pracy z powodu długotrwałej choroby).
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 Kodeksu pracy). Osoby przyjmowane do pracy podlegają zatem wstępnym badaniom lekarskim, które mają na celu określenie, czy cechy fizyczne i psychiczne kandydata na pracownika umożliwiają mu wykonywanie danej pracy w warunkach, jakie zostały stwierdzone na określonym stanowisku, bez ryzyka wystąpienia niekorzystnych zmian w stanie zdrowia. Wstępnym badaniom lekarskim podlegają także pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe (art. 229 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy).
Badania okresowe są natomiast przeprowadzane w celu sprawdzenia, czy pracownik jest nadal zdolny do pracy na zajmowanym dotychczas stanowisku pracy. Termin badania okresowego wyznacza lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami. Częstotliwość wykonywania badań profilaktycznych określają wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników, stanowiące załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Jednak wystawiając orzeczenie lekarz może wyznaczyć krótszy termin następnego badania, niż określony we wskazówkach metodycznych, gdy uzna to za niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika.
Wydane przez lekarza medycyny pracy orzeczenie o zdolności do pracy na danym stanowisku (z badań wstępnych lub okresowych) jest zatem ważne przez okres wskazany w tym orzeczeniu. Okres ten może jednak ulec zmianie w przypadku długotrwałej choroby pracownika. W takiej sytuacji pracodawca jest zobowiązany do skierowania pracownika na badania kontrolne w celu uzyskania informacji o braku przeciwwskazań do wykonywania przez niego pracy po chorobie trwającej powyżej 30 dni (art. 229 § 2 Kodeksu pracy).
Określenie przez lekarza wcześniejszej daty do wykonania kolejnych badań okresowych przez Państwa pracownika może wynikać ze zmiany stanu jego zdrowia po przebytej chorobie i byłoby niewłaściwe, gdyby kierowali się Państwo poprzednim orzeczeniem lekarskim wystawionym w wyniku przeprowadzonych badań okresowych. Państwa pracownik ma ważne badania lekarskie do 14 grudnia 2011 r. i po tym terminie nie może zostać dopuszczony do pracy bez kolejnego badania. Potwierdził to również Sąd Najwyższy w wyroku z 18 grudnia 2002 r. (I PK 44/02, OSNP 2004/12/209), w którym stwierdził, że „aktualnym orzeczeniem lekarskim jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika”.
WAŻNE!
Zaświadczenie lekarskie dopuszczające pracownika do pracy, wystawione w wyniku przeprowadzonych badań okresowych, traci aktualność, jeżeli pracownik odbył po tych badaniach badania kontrolne.
Pracownik stawiający się do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności nie jest zobligowany do dostarczenia pracodawcy orzeczenia lekarskiego o zdolności do pracy. Skierowanie go na badania kontrolne spoczywa na pracodawcy (wyrok SN z 21 czerwca 2005 r., II PK 319/04, OSNP 2006/3–4/49).
Podstawa prawna:
- art. 229 § 1, § 2, § 4 Kodeksu pracy,
- § 2 i załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332 ze zm.).
Orzecznictwo uzupełniające:
- Pracowniczy obowiązek poddania się kontrolnemu badaniu lekarskiemu określonemu w art. 229 § 2 Kodeksu pracy powstaje wówczas, gdy warunkująca go niezdolność do pracy wskutek choroby trwającej ponad 30 dni została orzeczona po badaniu przeprowadzonym zgodnie z prawem i zasadami etyki lekarskiej. (Wyrok Sądu Najwyższego z 2 czerwca 2000 r., I PKN 685/99, OSNP 2001/23/689)