Plan BIOZ jest wymagany, zgodnie z ustawą, dla każdej budowy i powinien go sporządzić kierownik budowy.
Plan powinien zawierać informacje istotne ze względu na bhp dla pracowników, m. in. zasady postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia.
UZASADNIENIE
Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zwany dalej planem BIOZ, powinien spełniać wymagania zawarte w przepisach z zakresu prawa budowlanego.
Obowiązki poszczególnych uczestników procesu budowlanego w zakresie sporządzania planu BIOZ określa ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
Na inwestorze spoczywa obowiązek zorganizowania procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie opracowania planu BIOZ.
Inwestor jest zobowiązany zawiadomić o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę, właściwy organ oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy – z projektem, co najmniej na 7 dni przed ich rozpoczęciem, dołączając na piśmie:
- oświadczenie kierownika budowy stwierdzające sporządzenie planu BIOZ oraz
- informację o danych zamieszczonych w ogłoszeniu zawierającym informację dotyczącą bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia.
Do obowiązków projektanta należy sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie BIOZ.
WAŻNE!
Informacja projektanta, dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, sporządzana jest dla każdego projektu i stanowi podstawę do sporządzania planu BIOZ przez kierownika budowy.
Kierownik budowy ma obowiazek, przed rozpoczęciem budowy, na podstawie informacji od projektanta, sporządzić lub zapewnić sporządzenie planu BIOZ, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej.
Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy również:
- koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach oraz w planie BIOZ, podczas wykonywania robót budowlanych,
- wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji, od projektanta, oraz w planie BIOZ, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych.
Kierownik budowy (robót) ma obowiązek umieścić na budowie lub rozbiórce, w widocznym miejscu, tablicę informacyjną oraz ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Obowiązek ten nie dotyczy w przypadku budowy obiektów służących obronności i bezpieczeństwu państwa oraz obiektów liniowych.
WSKAZÓWKA!
Kierownik budowy, wprowadzając w części opisowej i w części rysunkowej planu BIOZ zmiany, zamieszcza adnotację określającą przyczyny ich wprowadzenia.
W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia określono zakres i formę planu BIOZ oraz szczegółowy zakres rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi.
Plan BIOZ powinien mieć:
- stronę tytułową zawierającą:
- nazwę i adres obiektu budowlanego;
- imię i nazwisko lub nazwę inwestora oraz jego adres;
- imię i nazwisko oraz adres kierownika budowy, sporządzającego plan bioz, a w przypadku gdy plan BIOZ sporządzany jest przez inną osobę – również imię i nazwisko oraz adres tej osoby lub nazwę i adres podmiotu sporządzającego plan BIOZ.
- część opisową zawierającą w szczególności:
- zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów;
- wykaz istniejących obiektów budowlanych podlegających adaptacji lub rozbiórce;
- wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi;
- informacje dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich wystąpienia;
- informację o wydzieleniu i oznakowaniu miejsca prowadzenia robót budowlanych, stosownie do rodzaju zagrożenia;
- informację o sposobie prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych, w tym:
- określenie zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia,
- konieczność stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed skutkami zagrożeń,
- zasady bezpośredniego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi przez wyznaczone w tym celu osoby;
- określenie sposobu przechowywania i przemieszczania materiałów, wyrobów, substancji oraz preparatów niebezpiecznych na terenie budowy;
- wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń;
- wskazanie miejsca przechowywania dokumentacji budowy oraz dokumentów niezbędnych do prawidłowej eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych.
- część rysunkową opracowaną na kopii projektu zagospodarowania działki lub terenu; jeżeli jest wymagana zgodnie z przepisami ustawy – Prawo budowlane; zawiera dane umożliwiające łatwe odczytanie części opisowej, a w szczególności:
- czytelną legendę;
- oznaczenie czynników mogących stwarzać zagrożenie;
- rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych wraz z parametrami poboru mediów, punktami czerpalnymi, zaworami odcinającymi, drogami dojazdowymi;
- rozmieszczenie sprzętu ratunkowego (w tym pływającego, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem robót), niezbędnego przy prowadzeniu robót budowlanych;
- rozmieszczenie i oznaczenie granic obszarów wewnętrznych i zewnętrznych stref ochronnych, wynikających z przepisów odrębnych, takich jak strefy magazynowania i składowania materiałów, wyrobów, substancji oraz preparatów niebezpiecznych, strefy pracy sprzętu zmechanizowanego i pomocniczego;
- rozmieszczenie placów produkcji pomocniczej, takich jak węzły produkcji betonu cementowego i asfaltowego oraz prefabrykatów;
- przedstawienie rozwiązań układów komunikacyjnych, transportu na potrzeby budowy oraz ogrodzenia terenu;
- lokalizację pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.
W planie BIOZ nie zamieszcza się danych dotyczących obiektów lub części tych obiektów służących obronności lub bezpieczeństwu, które mogą ujawnić charakter, przeznaczenie i nazwę tych obiektów. Zakres wyłączenia określa inwestor zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych.
WSKAZÓWKA!
Zgodnie z ustawą – Prawo budowlane plan BIOZ sporządza się, jeżeli przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni.
Plan BIOZ należy sporządzić również, jeśli w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów następujących robót budowlanych:
- których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, np. przysypanie ziemią lub upadek z wysokości,
- przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych lub czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi,
- stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym,
- prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii komunikacyjnych,
- stwarzających ryzyko utonięcia pracowników,
- prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach,
- wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych,
- wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza,
- wymagających użycia materiałów wybuchowych,
- prowadzonych przy montażu i demontażu ciężkich elementów prefabrykowanych.
Warto pamiętać, że szczegółowy zakres robót budowlanych, przy których wymagany jest plan BIOZ, określił Minister Infrastruktury w rozporządzeniu w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Zakres ten dotyczy:
1) robót budowlanych, których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości:
- wykonywanie wykopów o ścianach pionowych bez rozparcia o głębokości większej niż 1,5 m oraz wykopów o bezpiecznym nachyleniu ścian o głębokości większej niż 3,0 m;
- roboty, przy których wykonywaniu występuje ryzyko upadku z wysokości ponad 5,0 m;
- rozbiórki obiektów budowlanych o wysokości powyżej 8 m;
- roboty wykonywane na terenie czynnych zakładów przemysłowych;
- montaż, demontaż i konserwacja rusztowań przy budynkach wysokich i wysokościowych;
- roboty wykonywane przy użyciu dźwigów lub śmigłowców;
- prowadzenie robót na obiektach mostowych metodą nasuwania konstrukcji na podpory;
- montaż elementów konstrukcyjnych obiektów mostowych;
- betonowanie wysokich elementów konstrukcyjnych mostów, takich jak przyczółki, filary i pylony;
- fundamentowanie podpór mostowych i innych obiektów budowlanych na palach;
- roboty wykonywane pod lub w pobliżu przewodów linii elektroenergetycznych, w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż:
– 3,0 m – dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV,
– 5,0 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV,
– 10,0 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV,
– 15,0 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV;
- roboty budowlane prowadzone w portach i przystaniach podczas ruchu statków;
- roboty prowadzone przy budowlach piętrzących wodę, przy wysokości piętrzenia powyżej 1 m;
- roboty wykonywane w pobliżu linii kolejowych;
2) robót budowlanych, przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych lub czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi:
- roboty prowadzone w temperaturze poniżej –10°C;
- roboty polegające na usuwaniu i naprawie wyrobów budowlanych zawierających azbest;
3) robót budowlanych stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym:
- roboty remontowe i rozbiórkowe obiektów przemysłu energii atomowej;
- roboty remontowe i rozbiórkowe obiektów, w których były realizowane procesy technologiczne z użyciem izotopów;
4) robót budowlanych prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii komunikacyjnych:
- roboty wykonywane w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż 15,0 m – dla linii o napięciu znamionowym 110 kV;
- roboty wykonywane w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż 30,0 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV;
- budowa i remont:
– linii kolejowych (roboty torowe i podtorowe),
– sieci trakcyjnej i linii zasilającej sieć trakcyjną i urządzenia elektroenergetyczne,
– linii i urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
– sieci telekomunikacyjnych, radiotelekomunikacyjnych i komputerowych,
– związane z prowadzeniem ruchu kolejowego;
– wszystkie roboty budowlane, wykonywane na obszarze kolejowym w warunkach prowadzenia ruchu kolejowego;
5) robót budowlanych stwarzających ryzyko utonięcia pracowników:
- roboty prowadzone z wody lub pod wodą;
- montaż elementów konstrukcyjnych obiektów mostowych;
- fundamentowanie podpór mostowych i innych obiektów budowlanych na palach;
- roboty prowadzone przy budowlach piętrzących wodę, przy wysokości piętrzenia powyżej 1 m;
6) robót budowlanych prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach:
- roboty prowadzone w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych;
- roboty związane z wykonywaniem przejść rurociągów pod przeszkodami metodami: tunelową, przecisku lub podobnymi;
7) robót budowlanych wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych – roboty przy budowie, remoncie i rozbiórce torowisk;
8) robót budowlanych wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza – roboty przy budowie i remoncie nabrzeży portowych i przepraw mostowych;
9) robót budowlanych wymagających użycia materiałów wybuchowych:
- roboty ziemne związane z przemieszczaniem lub zagęszczaniem gruntu;
- roboty rozbiórkowe, w tym wykonywanie otworów w istniejących elementach konstrukcyjnych obiektów;
10) robót budowlanych prowadzonych przy montażu i demontażu ciężkich elementów prefabrykowanych – roboty, których masa przekracza 1,0 t.
W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót określono, że roboty montażowe konstrukcji stalowych i prefabrykowanych elementów wielkowymiarowych mogą być wykonywane, na podstawie projektu montażu oraz planu BIOZ, przez pracowników zapoznanych z instrukcją organizacji montażu oraz rodzajem używanych maszyn i innych urządzeń technicznych.
WAŻNE!
Plan BIOZ należy sporządzać zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury, które określa formę i treść planu BIOZ. Najłatwiej i najbezpieczniej jest sporządzać plan ściśle według przepisów rozporządzenia, czyli wypełniać punkt po punkcie, a jeśli jakiś element nie dotyczy tej konkretnej budowy, po prostu wpisać informacje, że nie dotyczy i przejść do następnego punktu. W ten sposób sporządzony plan BIOZ zarówno swą formą, jak i treścią będzie spełniał wymagania przepisów.
PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94),
- Ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (DzU z 2010 r. nr 243, poz. 1523),
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (DzU nr 47, poz. 401),
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (DzU nr 120, poz. 1126).