Ocena ryzyka zawodowego stanowi podstawę europejskiego podejścia do bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Istnieją ku temu ważne powody. Jeżeli ocena ryzyka – początek procesu zarządzania ryzykiem – nie zostanie przeprowadzona prawidłowo lub w ogóle nie nastąpi, mało prawdopodobne jest opracowanie właściwych środków zapobiegawczych. Ocena ryzyka zawodowego jest elementem dobrego zarządzania. Opracowano przepisy UE, w tym dyrektywę ramowa, jak również wskazówki, informacje oraz materiały na temat dobrych praktyk.
Konieczne jest zintegrowane podejście do oceny ryzyka, uwzględniające poszczególne etapy tego procesu, różne potrzeby pracodawców, zmiany zachodzące w środowisku pracy oraz wspólne uczestnictwo wszystkich osób w miejscu pracy.
Działania Agencji skupiają się na przekazywaniu ogólnych zasad zintegrowanej oceny ryzyka zawodowego i jej znaczenia dla skutecznej prewencji, a także podkreślaniu, iż ocena ryzyka jest obowiązkowa, konieczna i wykonalna.
W kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy”, prowadzonej przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, uczestniczą pracodawcy, pracownicy, społeczni inspektorzy pracy, praktycy, służby prewencyjne, decydenci i inne strony zainteresowane poprawą oceny ryzyka na poziomie miejsca pracy.
Kampania będzie trwać przez cały rok 2008 i 2009, obejmie dwa europejskie tygodnie bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy – w październiku 2008 r. i w październiku 2009 r., a jej zwieńczeniem będzie „szczyt” oceny ryzyka zawodowego w listopadzie 2009 r. Kampania „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy” to okazja do poprawy stanu bezpieczeństwa i zdrowia w miejscach pracy w Europie.
Dlaczego jest to problem
Konieczność poprawy oceny ryzyka i potrzeba jej praktycznego wdrożenia zostały stwierdzone w toku oceny praktycznego wdrożenia dyrektywy ramowej 89/391/EWG oraz pięciu dyrektyw pochodnych. Przegląd stanu wdrożenia wykazał ogólny brak świadomości, zwłaszcza w MSP, w zakresie wymogów i sposobu przeprowadzenia oceny ryzyka; w szczególności ujawnił, że:
- ocena ryzyka jest często uznawana za działanie jednorazowe i nie jest kontynuowana,
brak jest łącznej analizy i oceny ryzyka; w efekcie wprowadza się środki rozproszone i nieskoordynowane,
- podczas pobieżnej oceny ryzyka skupia się uwagę na określeniu „ryzyka oczywistego i bezpośredniego”; lekceważąc skutki długofalowe, takie jak skutki działania substancji chemicznych,
- rzadko bierze się pod uwagę poziom ryzyka psychospołecznego i czynniki związane z organizacja pracy,
- skuteczność podejmowanych środków nie jest dostatecznie kontrolowana przez pracodawców.
Cel oceny ryzyka zawodowego
Pracodawcy mają moralny i prawny obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracownikom we wszystkich aspektach związanych z pracą. Ocena ryzyka umożliwia podjęcie skutecznych środków w celu ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
Kto może wziąć udział
Kampania adresowana jest do wszystkich organizacji i osób działających zarówno na szczeblu lokalnym, ogólnokrajowym, jak i europejskim, takich jak:
- pracodawcy w sektorze publicznym i prywatnym, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP),
- menedżerowie, kierownicy i pracownicy,
- związki zawodowe i społeczni inspektorzy pracy,
- instytucje zajmujące się BHP,
- specjaliści i praktycy w dziedzinie BHP,
- sektor edukacji i organizacje oferujące szkolenia,
- służby prewencyjne związane z BHP na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz ubezpieczyciele.
W jaki sposób można wziąć udział
Na prowadzonej przez Agencję stronie internetowej kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy”, pod adresem: http://hw.osha.europa.eu, można znaleźć wiele różnych materiałów kampanii w 22 językach UE:
- ogólne informacje na temat kampanii,
- plakaty,
- biuletyn Fakty,
- prezentacje PowerPoint,
- studia przypadków opisujące dobre praktyki,
- fora służące wymianie pomysłów i umożliwiające poznanie działań innych podmiotów,
- filmy animowane z popularną postacią Napo,
- linki do powiązanych stron internetowych,
- i o wiele więcej...
Wszystkie te materiały można pobrać i wykorzystać w realizacji własnych imprez. Można rozprowadzić je wśród zainteresowanych stron, partnerów lub we własnym przedsiębiorstwie lub organizacji.
Inne możliwości działania to:
- konferencje, seminaria i warsztaty,
- szkolenia,
- filmy, materiały wideo i multimedialne,
- konkursy plastyczne i quizy,
- propozycje programów,
- wystawy i dni otwarte,
- kampanie reklamowe i promocyjne,
- konferencje prasowe i akcje informacyjne w mediach.
Konkurs dobrych praktyk
Kampania „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy” obejmuje europejski konkurs dobrych praktyk, mający na celu wyróżnienie przedsiębiorstw i organizacji, które w wyjątkowy i innowacyjny sposób przyczyniły się do promocji zintegrowanego podejścia do oceny ryzyka w miejscu pracy.
Spośród przedsiębiorstw i organizacji zgłoszonych do konkursu wyłonieni zostaną laureaci etapu krajowego, a ich przykłady dobrych praktyk zostaną przedstawione europejskiej komisji konkursowej.
Aby uzyskać więcej informacji o konkursie dobrych praktyk oraz dowiedzieć się, w jaki sposób można wziąć w nim udział, należy skontaktować się z krajowym punktem centralnym Agencji. Można tam również otrzymać zestaw materiałów pomocnych w organizowaniu własnych imprez.